Το ξεχειμώνιασμα του σκάφους

Του Απόλλωνα Αρτέμη,

Μηχανολόγου – Ηλεκτρονικού

Ο τρόπος στήριξης του σκάφους πάνω στη βάση ή το τρέιλερ.

Οι τελευταίες λιακάδες φεύγουν σιγά – σιγά και τα πρώτα σημάδια του φθινοπώρου  είναι πλέον φανερά.

Τα περισσότερα σκάφη, μικρά και μεγάλα, κάθε τύπου, έχουν ήδη εγκαταλείψει τις θάλασσες και «αναπαύονται» στην ξηρά, σε διάφορα πάρκινγκ που μπορεί να είναι είτε απλές μάντρες με πολύ λίγα – ή καθόλου- μέσα διαχείρισης και συντήρησης σκαφών, είτε κανονικά με συνεργείο και αρκετά μέσα, ή σύγχρονες μαρίνες ή ναυπηγεία καλά οργανωμένα που διαθέτουν όλα τα απαραίτητα μέσα διακίνησης, υποδοχής και συντήρησης σκαφών καθώς και το κατάλληλο προσωπικό.

scan.jpg02

Όμως, όπου και αν έχουμε εμπιστευθεί το σκάφος μας, καλό είναι να γνωρίζουμε και εμείς οι ίδιοι τι φροντίδα χρειάζεται, από τη στιγμή της ανέλκυσις του μέχρι και την καθέλκυση του πάλι το επόμενο καλοκαίρι. Έτσι θα μπορούμε να ελέγχουμε, αν όλα έγιναν και γίνονται σωστά και να είμαστε βέβαιοι πως, όταν το σκάφος ξαναβρεθεί στη θάλασσα, δεν θα έχει οποιοδήποτε πρόβλημα λειτουργίας και θα διατηρεί τις αρχικές του επιδόσεις.

Δεν θα ασχοληθούμε σήμερα με το σύνολο της φροντίδας που χρειάζεται ένα σκάφος, το οποίο παραμένει στη στεριά για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Θα αναφερθούμε μόνο στο μέρος που ακολουθεί την ανέλκυσή του, δηλαδή στον τρόπο  στήριξης κατά την τοποθέτηση του επάνω σε βάσεις ή σε τρέιλερ.

scan

Το μέρος αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί έχει άμεση σχέση όχι μόνο με τη διατήρηση της ποιότητας της γάστρας του σκάφους, αλλά και γιατί μπορεί να επηρεάσει και τη λειτουργία κάποιων συστημάτων του. Ας δούμε λοιπόν τι ακριβώς συμβαίνει με ένα σκάφος έξω από το νερό.

Κάθε σκάφος, ανεξάρτητα από το υλικό με το οποίο έχει κατασκευαστεί, αποτελεί μια ελαστική δομή, που παραμορφώνεται κάτω από διάφορες συνθήκες. Μέσα στο νερό, από το φορτίο που μεταφέρει, τον τρόπο κατανομής του και από το ίδιο του το βάρος. Έξω από το νερό κυρίως από το βάρος του και τον τρόπο που στηρίζεται στις διάφορες βάσεις του. Η παραμόρφωση αυτή μπορεί να είναι προσωρινή ή να παραμείνει μόνιμη, ανάλογα με το υλικό κατασκευής του, το μέγεθος της και τη χρονική διάρκεια που το σκάφος θα υφίσταται αυτή την παραμόρφωση.

Planaco 017_800x600

Μέσα στο νερό η παραμόρφωση σπάνια μπορεί να είναι πολύ μεγάλη ή να έχει μόνιμο χαρακτήρα, διότι οι δυνάμεις άνωσης που συγκρατούν το βάρος κατανέμονται σε όλη την επιφάνεια του κύτους με συμμετρικό γενικά τρόπο.  Στην ξηρά όμως δεν είναι δυνατή μια τέτοια κατανομή αφού, πρακτικά, το σκάφος θα στηρίζεται σε ορισμένα μόνο σημεία. Τα σημεία αυτά πρέπει να επιλέγονται με προσοχή και σε περιοχές της γάστρας με τη μεγαλύτερη αντοχή στην κάμψη, ώστε, όταν το σκάφος στηρίζεται εκεί, να υπάρχει η μικρότερη δυνατή παραμόρφωση. Τέτοιες περιοχές είναι ο καθρέπτης, η καρένα και η γραμμή (γωνία) συμβολή της γάστρας του  με τα έξαλα.

Ο καθρέπτης αποτελεί ένα συμπαγές και άκαμπτο πλαίσιο η δε καρένα την κεντρική δοκό της δομής της γάστρας. Είναι λογικό λοιπόν να στηρίξουμε το σκάφος σε κάποια σημεία των περιοχών αυτών και μάλιστα εκεί όπου υπάρχει η μεγαλύτερη αντοχή.

Έτσι λοιπόν τα κύρια στηρίγματα πρέπει να είναι στο μέσο και στα άκρα του καθρέφτη και κατά μήκος της καρένας. Από τα στηρίγματα της καρένας, σημαντικά είναι το πίσω, στο κέντρο του καθρέπτη και το μπροστινό, στην αρχή της καμπύλης της πλώρης.

Πλευρικά στηρίγματα που τοποθετούνται κατά μήκος της γραμμής συμβολής της γάστρας και των εξάλων χρησιμεύουν κυρίως για το αλφάδιασμα και την ισορροπία και δεν πρέπει να δέχονται το κύριο βάρος του σκάφους.

marco

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υπάρχει ουσιαστική στήριξη του σκάφους σε σημεία της επιφάνειας της γάστρας, γιατί αυτή εύκολα υποχωρεί και παραμορφώνεται κάτω από το βάρος του σκάφους. Η παραμόρφωση της γάστρας και γενικά του σκάφους έχει σαν άμεση συνέπεια τη μείωση των επιδόσεών του. Ακόμη γίνεται αιτία τάσης απόκλισης του σκάφους από την πορεία του (τράβηγμα στο τιμόνι) και σε κάποιες περιπτώσεις, αιτία ανωμαλιών στην ευθυγράμμιση του συστήματος πρόωσης και ιδιαίτερα όταν υπάρχει ζεύγος μηχανών.

Μικρά σκάφη (ιδίως φουσκωτά) συνήθως αναπαύονται επάνω σε τρέιλερ με πολλαπλά ράουλα, για να υπάρχει μεγαλύτερη κατανομή του βάρους τους στο σύνολο της επιφάνειας της γάστρας τους.

scan.jpg01

Παρά ταύτα, καλό είναι οι θέσεις αυτών των ράουλων να ρυθμίζονται με τρόπο που το μεγαλύτερο μέρος του βάρους του σκάφους να το δέχονται τα κεντρικά, στα οποία κάθεται η καρένα καθώς και τα αμέσως διπλανά σε αυτά της καρένας. Τα εντελώς πλευρικά μπορεί να δέχονται κάποιο βάρος, η αποστολή τους όμως είναι περισσότερο να διατηρούν το σκάφος σε ισορροπία επάνω στο τρέιλερ.

Planaco 020_800x600

Μεγαλύτερα σκάφη που δεν μπορούν να τοποθετηθούν σε τρέιλερ, τοποθετούνται είτε σε βάσεις προκατασκευασμένες για τη γάστρα του συγκεκριμένου σκάφους, είτε στηρίζονται σε βάσεις ευκαιρίας ( που είναι και το συνηθέστερο). Αυτές αποτελούνται από μεγάλα ή μικρά βαρέλια, επάνω στα οποία τοποθετούνται ξύλινοι τάκοι, φέτες κορμών δένδρων για το «τακάρισμα» της καρένας, ξύλινα ή μεταλλικά πλαίσια γενικής χρήσης κ.α

Όποιο όμως και αν είναι το μέσο στήριξης, εκείνο που προέχει είναι τα σημεία στήριξης να επιλέγονται σύμφωνα με όσα προαναφέραμε. Σε όλα αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε πως, πέρα από τη σωστή στήριξη, το σκάφος πρέπει να είναι αλφαδιασμένο ως προς τον εγκάρσιο άξονα και, ακόμη, πως το έδαφος επάνω στο οποίο κάθονται οι όποιες βάσεις, να είναι στέρεο και να μην κινδυνεύει να υποχωρήσει και τελικά μας δημιουργήσει τα προβλήματα που προσπαθήσαμε να αποφύγουμε.