Πραγματικές ιστορίες αγκυροβολίας

Θαλασσινές Ιστορίες

Αγωνίες, φόβοι, δυσκολίες και ευτράπελα του φουνταρίσματος

Του Χάρη Εφτανησιώτη

Θυελλώδεις αντιδράσεις, από ιστιοπλόους, που γράφουμε μόνο για τα χειμωνιάτικα ταξιδέματα!
«Πραγματικά, έχουνε δυσκολίες, φόβους κι αγωνίες! Όμως τα πραγματοποιήσαμε είτε από ταξίδι ανάγκης, είτε από αναζήτηση περιπέτειας! Σε αυτές τις περιπτώσεις γνωρίζουμε ότι μάς περιμένει δοκιμασία! Το παράπονο είναι πως δεν μιλήσατε για τα χειμωνιάτικα φουνταρίσματα! Γι΄ αυτά, που γίνονται συνήθως μακριά από μαρίνες και λιμάνια! Σε κάποια, πολλές φορές, υποχρεωτικά απαγγιάσματα! Σε όρμους ανοιχτούς και σε αβάλες απροστάτευτες! Σε πρόχειρα, νησιώτικα, αραξοβόλια, που διαθέτουν μόνο αμμουδερούς βυθούς! Μήπως, σ΄ αυτά, δεν έχουμε δυσκολίες, φόβους κι αγωνίες; Φουντάρουμε και λαχταράμε! Θα πιάσει η άγκυρα; Αν πιάσει θα μας κρατήσει η καδένα; Ποια καδένα; Μια σκέτη αλυσίδα, που κρατάει τις ζωές μας! Μήπως γνωρίζουμε τι μάς περιμένει μέσα στη σκοτεινή νύχτα; Λίγα είναι τα φουνταρισμένα σκάφη που ξεσύρανε και βρεθήκανε το πρωινό πάνω στα βράχια; Λίγες είναι οι αλυσίδες, που κόπηκαν από τη θαλασσοταραχή και στείλανε τα σκάφη να σφηνωθούν στην άμμο; Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Μοναδική καταστροφή από ζωντανή θάλασσα και λάσπη»!

Σκάφη που ξεσέρνουν

Πραγματικά έχουνε δίκιο! Πρόσφατο είναι το περιστατικό. Το ξέσυρμα αποσοβήθηκε από πείρα και ναυτοσύνη! Σε πανάδικο, με διπλωμένα πανιά, με σβηστή μηχανή και πλήρωμα ταλαιπωρημένο, που πρόσμενε να ξαποστάσει! Ήταν ένα σκοτεινό απομεσήμερο. Ο άνεμος έτρεχε με 32 κόμβους ταχύτητα! Είχανε μουδάρει τη μαΐστρα, στη δεύτερη μούδα! Φορούσανε ζώνες ασφαλείας! Πάνω στην πορεία τους φανερώθηκε όρμος στο νησί. Δεν ήταν ο επιθυμητός. Ήτανε μια λύση, πριν από το σκοτάδι που κατέβαινε βιαστικά. Η άγκυρα έπεσε σε βυθό αμμουδερό. Μηχανή ανάποδα, να ξετυλιχτεί συνέχεια κι άλλη καδένα. Σκοπός, να βυθιστεί η άγκυρα στη λάσπη και να τους κρατήσει! Το πανάδικο έδειξε, για λίγο, ν΄ ανεμίζει στον καιρό! Με τις αντιστοιχίες φάνηκε πως το σκάφος ξέσερνε σταθερά!
– Δεν είναι ατσάλινη η άγκυρά σου; ρώτησε τον κυβερνήτη, ο Γιάννης.
– Και ποιος σου είπε, απάντησε αυτός, νευριασμένα, πως αυτή είναι η καλύτερη;
Για να μάθεις, σήμερα, την καλύτερη αντοχή την έχουν οι άγκυρες με κράμα από αλουμίνιο και μαγνήσιο! Αν ρωτάς, γι΄ αυτή που φουντάραμε, μάθε πως είναι χειρότερη κι από μια Danforth στο κράτημα, σε τέτοιο βυθό! Ο Γιάννης νόμισε πως έπρεπε να επανέλθει.
– Η κανονική αντέχει σε 30 κόμβους. Πάνω από 40 κόμβους θα πρέπει να ρίξουμε άγκυρα θυέλλης! Γι΄ αυτό νομίζω πως πρέπει να φουντάρουμε μια δεύτερη να μας κρατήσουνε, οι δυο μαζί, τη νύχτα.
– Με τον καιρό κατάπλωρα, θα ταλαιπωρηθούμε με το φουσκωτό!
– Αμφιβάλλω, αν θα τα καταφέρουμε, είπε ο Νίκος.
Ο Γιάννης συνέχισε:
– Θα βιράρουμε επάνω την πρώτη. Θα προχωρήσουμε μπροστά και δεξιά. Θα φουντάρουμε τη δεύτερη με τα χέρια. Ύστερα ανάποδα, πάνω στον καιρό, θα μαϊνάρουμε πάλι την πρώτη και θα συνεχίσουμε με τη δεύτερη.
Πριν έρθει απάντηση φανερώθηκε ο Χάρης στο κόκπιτ. Είχε μιλήσει αρκετή ώρα στο VHF κι είχε διασταυρώσει τις πληροφορίες του για τον καιρό.
– Αγόρια, τους είπε, το μετεωρολογικό δίνει σίγουρη προβέντζα! Αν μείνουμε
εδώ, όταν θα γυρίσει ο καιρός, το βράδυ θα βρεθούμε καβάλα πάνω στα απέναντι βράχια του κάβου! Σβέλτα, λοιπόν, όσα φέγγει, να φουντάρουμε
δεύτερη άγκυρα! Σιγουρέψτε το αγκυρόσκοινο, καλά δεμένο στην
πλώρη μας! Την άγκυρα με το φουσκωτό θα τη μεταφέρουμε πρύμα!
Στην ίδια ευθεία, με την πλωριά, και με το ίδιο έκταμα. Όταν θα γυρίσει
ο καιρός, θα μείνουμε εδώ που βρισκόμαστε! Στη ίδια θέση! Μόνο που θ΄ανεμίζουμε αντίθετα! Θάχουμε την πλώρη μας προς την άγκυρα της πρύμης. Όλοι και στα γρήγορα!

Καμιά αντίρρηση κι από κανέναν! Συμφώνησαν όλοι κι ακολούθησαν τις οδηγίες του. Το φουσκωτό χοροπηδούσε με τη θαλασσοταραχή! Ο Γιάννης κάθισε πίσω στη μηχανή. Ο Νίκος μπροστά. Του δώσανε το τεσσαροχάλι αγκαλιά! Εικόνα βουβή! Μοναδικός θόρυβος, ο άνεμος! Το φουσκωτό προχωρούσε αργά. Μόλις έδειξε πως τελειώνει το έκταμα, ο Νίκος έριξε την άγκυρα. Έπεσε πίσω από δύο βραχάκια. Έπιασε με το πρώτο! Αλλά κι η πλωριά άγκυρα είχε σταματήσει να ξεσέρνει! Πριν φτάσουνε στο πανάδικο, το σκοτάδι τούς είχε προλάβει! Αμφιβολία κι αγωνία είχαν πάρει τέλος. Χωθήκαν όλοι στο εσωτερικό. Βγάλανε νιτσεράδες. Πλυθήκανε στα πρόσωπο να φύγουν τ΄αλάτια. Μοιράστηκε στερεή τροφή για βραδινό. Πιάτο και ποτήρι στα χέρια. (Στο τραπέζι, με το σκαμπανέβασμα, δεν στεκότανε τίποτα όρθιο!) Ο Χάρης βρήκε ευκαιρία να τους μιλήσει για τις πέντε άγκυρες που είχανε τα παλιά ιστιοφόρα! Δύο μαγγιώρες ή άγκυρες του καπονιού, ίδιες. Δύο ρεσπέτες ή οτζακλίδικες, συνήθως λίγο μικρότερες. Μια μεγαλύτερη απ΄ όλες, την «ιερά». Στους ναυτικούς ήτανε γνωστή ως «σπεράντσα» που σημαίνει «ελπίδα»! Η στερνή ελπίδα να κρατηθεί το καράβι, όταν οι άλλες τέσσερις δεν μπορούσαν! Οι ΄Αγγλοι τη λέγανε «best bow anchor» (η καλύτερη στην πλώρη). Οι Γάλλοι, πιο πεσιμιστές, την είχαν ονομάσει «ancre de misericorde» που σημαίνει «άγκυρα της απελπισίας»!

Μετά το φαγητό ήρθε η νύστα.
– Έχεις βάρδιες μέχρι να προβεντζάρει ο καιρός; ρώτησε ο Γιάννης.
– Δεν χρειάζονται, απάντησε ο Χάρης.
Όμως ο κυβερνήτης, παρ΄ όλη την κούρασή του, σηκώθηκε δύο φορές το βράδυ! Βγήκε στο κόκπιτ για επιθεώρηση. Είχε την έννοια και το φόβο! Τη δεύτερη φορά είχε γυρίσει ο καιρός! Βρήκε το σκάφος στην ίδια θέση! Μόνο που το πανάδικο είχε αλλάξει προσανατολισμό! Η πλώρη του ανέμιζε προς τη δεύτερη άγκυρα. Οι άλλοι κοιμόντουσαν ήσυχοι. Είχανε απόλυτη εμπιστοσύνη στο Χάρη!

Άγκυρες. μπλεγμένες!

Καλοκαιρινός πονοκέφαλος στα πολυσύχναστα λιμάνια! Ιδιαίτερη έξαρση στο week-end! Κάποιες ώρες τα κρούζερς και τα πανάδικα τρέχουνε να εξασφαλίσουν ρεμέτζο για το βραδινό χάζι και τον ήσυχο ύπνο. Ας πάρουμε για λιμάνι την Αίγινα. Τρεχαλητό για μια θέση στην προβλήτα, απέναντι στα
νεοκλασικά σπίτια και μαγαζιά. Στριμωξίδι και τριξίματα στα μπαλόνια, για να χωρέσουν τα σκάφη στο πουθενά! Μέχρι εδώ υπάρχει κατανόηση. Ο πονοκέφαλος έρχεται τ΄άλλο πρωινό, την ώρα που σαλπάρεις! Εσύ ήρθες νωρίς, φουντάρισες κανονικά στη νοητή ευθεία! Οι επόμενοι κάνανε το ίδιο; Οι βιαστικοί, που διεκδικούσαν τη στερνή θέση; Οι αργοπορημένοι, πού ήρθανε με φόρα να τρυπώσουν; Φουντάρανε όπως έπρεπε ή όπως έλαχε; Αυτό Θα το διαπιστώσεις, όταν αναχωρήσεις και σηκώσεις άνετα το σίδερο, χωρίς πρόβλημα! Μπορεί όμως να ανακαλύψεις αλυσίδες από δύο άγκυρες επάνω στη δικιά σου!

Το φθινόπωρο φύγαμε την ίδιο ώρα μ΄ ένα κρούζερ. Γιο καλή μας τύχη λεβάρησε πρώτος και μας λευτέρωσε. Έλα όμως που λίγο πιο κάτω ξενερώσαμε δεύτερη, ξένη αλυσίδα! Ευτυχώς ήτανε κοντά. Τη σηκώσαμε με το γάντζο μας. Περάσαμε σκοινί και πήραμε τις δύο άκρες -μπεντένι-.

Δε χρειάστηκε να το σιγουρέψουμε με δέσιμο στο σκάφος. Συνεχίσαμε και φέραμε την άγκυρά μας απίκο! Σταθήκαμε τυχεροί και δεν μετρήσαμε καθυστέρηση από το σιδερένιο εναγκαλισμό! Αν όμως, σου τύχει καμιά χοντρή καδένα από μότορσιπ που το πλήρωμα του λείπει από μέσα; Αν είναι πετρελαιοφόρο ή νερουλάδικο και ξεφορτώνει με τις μάνικες, τι γίνεται; Τουλάχιστον, σ΄αυτές τις περιπτώσεις, είναι μέσα ο καπετάνιος ή κάποιος βατσεμάνης. Τον παρακαλάς και λασκάρει κι άλλο καδένα, να σε διευκολύνει! Αν είναι κανένα μόνιμο φουντάγιο για mooring, με μακριά -στερεωμένη- χοντρή καδένα βαπορίσια, τι θα κάνεις; Θα πρέπει να φωνάξεις δύτη, να έρθει με λοστό και βαριοπούλα, ή καμιά φορά και ρυμουλκό, για να γλυτώσεις! Φυσικά θα εξαντλήσεις την πείρα σου κι όλα τα θαλασσινά γιατροσόφια, μήπως και λευτερωθείς! Μια φορά είχαμε την ατυχία, από τη CQR άγκυρά μας, να χωθεί όλο το νύχι κάτω από μια τέτοια καδένα! Επάνω που το συζητούσαμε, μας διπλάρωσε ένα ξένο ιστιοπλοϊκό με ανεμοτίμονο, με πολυταξιδεμένο, απ ό,τι μάθαμε, καναδέζικο ζευγάρι!
– Fouling anchor? ρώτησαν ευγενικά. Τους εξηγήσαμε. Μας έδωσε συμβουλή. Να βιράρουμε την άγκυρα με τα χέρια, όσο πιο ψηλά μπορούσαμε. Ύστερα, με παράγγελμα, να την αφήναμε ξαφνικά να πέσει. Η τύχη βοηθάει τις περισσότερες φορές και φεύγει από την καδένα.
– Δηλαδή, να κοροϊδέψουμε την καδένα! Δυστυχώς το δοκιμάσαμε στο πρώτο σήκωμα και δεν έπιασε! Κινδύνεψε να σπάσει η άγκυρά μας και να κοπεί η αλυσίδα. Η τεντωμένη χοντρή καδένα γύρισε γρήγορα στο βυθό, γιατί είχε μικρή γωνία και πέφτοντας κράτησε από κάτω την άγκυρά μας!
– Υπάρχει δεύτερος τρόπος. Η υπομονή! επανήλθε ο Καναδός. Σηκώστε όσο δεν υπάρχει κίνδυνος. Κρατήστε τη κρεμασμένη από κάτω σας. Η ίδια η θάλασσα ή κάποιος κυματισμός από περαστικό πλοίο θα την κουνήσει και θα φύγει. Η ιδέα του, ούτε καλή, ούτε πρακτική, ούτε εφαρμόσιμη! Την
απορρίψαμε!
– Για παρακολουθήστε τη δικιά μας προσπάθεια! του είπαμε. Κινηθήκαμε με τη μηχανή αργά, με τεντωμένη αλυσίδα, διαγράφοντας κύκλο. Περάσαμε κάθετα από τη χοντρή καδένα και συνεχίσαμε. Στις 180 μοίρες περίπου από το ξεκίνημα, το κόλπα έπιασε! Η άγκυρα έστριψε! Το νύχι, από κάθετο, ήρθε παράλληλο και με το τράβηγμα πέρασε από κάτω! Μεγάλη τύχη! Ο Καναδός απόρησε. Κι εμείς πρώτη φορά το δοκιμάζαμε!
– Αν δεν τη βγάζαμε, είχαμε κι άλλο τρόπο, του είπαμε. Θα ψαρεύαμε την καδένα με αρπάγη, γάντζο ή τεσσαροχάλι και θα περνούσαμε ένα slip rope (μπεντένι). Θάθελε πολύ να του εξηγούσαμε, αλλά εμείς προφασιστήκαμε τους βιαστικούς και φύγαμε.
– Οπωσδήποτε, του είπαμε, με καμιά δύναμη δεν θα περιμέναμε τον Ποσειδώνα, να βάλει το χέρι του. Fair winds and bon voyage!

Αγκυρο.. λαχτάρισμα!

Τα περιστατικό συνέβηκε καλοκαίρι σ΄ένα νησιώτικο μουράγιο. Η ιστορία δεν έχει φόβο και δυσκολίες, έχει πολλή αγωνία, λαχτάρα και στο φινάλε γέλιο! Ήταν ένα απλό φουντάρισμα την ώρα που έδυε ο ήλιος! Κρούζερ με νεαρό ζευγάρι βρήκε θέση ανάμεσα σε πρυμοδετημένα σκάφη. Η κοπελιά στην πλώρη φουντάρησε την άγκυρα. Το ξανθό παλικάρι στη γέφυρα έκανε «κράτει». Κατέβηκε στην πρύμη πήρε δυο κάβους και πήδηξε στην προβλήτα, να δέσει πρυμάτσες. Την ίδιο στιγμή η κοπελιά, που φορούσε μπλουζάκι και βερμούδα, σήκωσε τα χέρια της στο πλάι και έπεσε με την πλάτη, στη θάλασσα! Από τα διπλανά σκάφη, που χαζεύανε, άλλοι κατάλαβαν πως βούτηξε με τη θέλησή της κι άλλοι νομίσανε πως έχασε την ισορροπία της! Όλοι τους όμως διαπίστωσαν πως η κοπέλα δεν βγήκε ξανά στην επιφάνεια! Αμέσως βάλανε τις φωνές στο ξανθό παλικάρι, που φαινότανε ξένος και δεν είχε πάρει χαμπάρι! Ακούστηκαν διάφορες ξένες γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, αλλά ο ξένος συνέχιζε να δένει τον κάβο στη δέστρα. Επιστρατεύτηκαν κι άλλες ξένες γλώσσες, μήπως πετύχουνε τη δικιά του. Φράσεις από δανέζικα, αραβικά μέχρι ρώσικα προστέθηκαν!
– Κάει τσβάϊμπιλι, ζιννιστσικτσούγι σλούτσαϋ! που σημαίνει: «Τι κάνεις, η γυναίκα έπαθε ατύχημα!» Ο ξένος δεν συγκινήθηκε με τίποτα. Καμιά σημασία στις φωνές και τις χειρονομίες! Μια και δεν έβλεπε τι συμβαίνει κάτω από το νερό, ένας βούτηξε από την πλώρη του να ψάξει. Τη λύση στο πανδαιμόνιο, την έδωσε ντόπιος πιτσιρικάς, τραβώντας το ξανθό παλικάρι από το χέρι:
– Μίστερ, κορίτσι μπλουμ θάλασσα, καπούτ! Η αγωνία για την άφαντη καπέλα είχε κορυφωθεί. Ο ξένος, πού ΅χε δέσει και τις δύο πρυμάτσες, μάς κοίταξε απορημένος:
– Με συγχωρείτε, σε μένα φωνάζετε αυτά τα διάφορα; ρώτησε με άπταιστα ελληνικά! Έλληνας είμαι, γι΄αυτό δεν κατάλαβα, δεν έδωσα προσοχή. Συγγνώμη και πάλι. Τώρα, συνέχισε ήρεμα, αν σας τρόμαξε η γυναίκα μου, μην ανησυχείτε! Συνηθίζει να βουτάει σ΄όλα τα φουνταρίσματα, να δει αν έχει πιάσει η άγκυρα. Είναι δεινή αυτοδύτρια! Με το ίδιο μακροβούτι βγαίνει δίπλα στο χαμηλότερο σκάφος στη σειρά, που έχει επιλέξει πριν βουτήξει, για να μπορεί να σκαρφαλώσει. Από αυτό περνάει διαδοχικά στα διπλανά μέχρι το δικό μας. Θα φερμάρει μόλις θα έχω εγώ δέσει πρύμα τους δυο κάβους. Και πάλι συγγνώμη αν σας τρόμαξε. Αλλά, να τη έρχεται!
Δε μίλησε κανένας! Τα είχαν όλοι χαμένα! Η κοπέλα ήρθε πρύμα. Φάνηκε απορημένη που τους είδε όλους μαζεμένους να την παρακολουθούνε.
– Συμβαίνει τίποτα; ρώτησε το σύζυγο.
Τότε πετάχτηκε ο Εφτανησιώτης:
– Σας περιμέναμε να μας μοιράσετε κάρτες. Να είσαστε σίγουρη ότι θα σας προτιμήσουμε όταν μπλεχτούν οι άγκυρές μας!

Μετά από αυτά το περιστατικό μου είπε, ότι όταν βρίσκεται στο εξωτερικά, η πρώτη ερώτηση που κάνει στους ξένους είναι:
– Μήπως είσαι Έλληνας, μήπως μιλάς ελληνικά;
Αν τον ρωτήσεις θα σου πει πως βρήκε απόκριση σε Βενετία, Μάλτα, Μόναχο, Ρότερνταμ, Χάιφα, Βιέννη, Ρώμη και Κοπεγχάγη!