Τα φώτα της… νύχτας: Μάθετε τη γλώσσα τους και ταξιδέψτε με ασφάλεια
Μάθετε τη γλώσσα τους και ταξιδέψτε με ασφάλεια
Πλήρης οδηγός ταχείας εύρεσης φώτων ναυσιπλοΐας τη νύχτα
Του Ιάσονα Θαλασσινού
Νυχτερινή πλεύση με φεγγάρι είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να απολαύσει κανείς πάνω σε ένα σκάφος. Εκτός, όμως, από το φεγγαρόφωτο, στη θάλασσα βλέπουμε και άλλα φώτα. Ποιά είναι όμως και τί μας λένε;
Τα φώτα ναυσιπλοΐας τη νύχτα, όπως αυτά ορίζονται από το διεθνή κανονισμό προς αποφυγή συγκρούσεων, είναι εκείνα που μας προσδιορίζουν επακριβώς την κατηγορία, το μέγεθος, τον τύπο και την πορεία που ακολουθεί ένα σκάφος. Μαθαίνοντας τη «γλώσσα» τους, μπορούμε ανά πάσα στιγμή, ακόμα και στο πιο βαθύ σκοτάδι, να καταγράψουμε βασικά στοιχεία, που μας
αφορούν όταν ταξιδεύουμε.
Για παράδειγμα έχουμε τη δυνατότητα,
αποκωδικοποιώντας τα φανάρια ενός σκάφους, να καταλάβουμε αν πρόκειται για ιστιοφόρο ή μηχανοκίνητο, αν είναι μεγάλο ή μικρό, αν κινείται ή είναι σταματημένο, αν ψαρεύει, ρυμουλκεί ή κάνει καταδυτικές εργασίες και, βεβαίως, ποιά πορεία ακολουθεί.
Ας δούμε όμως ποιά είναι τα έξι βασικά φώτα ναυσιπλοΐας.
Φανός κορώνης:
Λευκό φανάρι τοποθετημένο όσο γίνεται πιο κοντά στην πρύμη, που φωτίζει χωρίς διακοπή τόξο 135º. Είναι τοποθετημένο έτσι ώστε να φωτίζει ακριβώς 67.5º από το εγκάρσιο κάθε πλευράς του σκάφους (σχ.2). Πρέπει να είναι ορατό στα 3 μίλια για σκάφη πάνω από 50 μ. και στα 2 μίλια για μικρότερα σκάφη.
Φανός ρυμούλκησης:
Κίτρινο φανάρι με τα ίδια ακριβώς χαρακτηριστικά του φανού κορώνης (σχ.3).
Περίβλεπτος φανός:
Φανάρι οποιουδήποτε χρώματος, που φωτίζει τόξο 360º χωρίς διακοπή (σχ.4). Η εμβέλεια του επιβάλλεται να είναι 3 μίλια για σκάφη πάνω από 50 μ. και 2 μίλια για μικρότερα.
Εφίσιτος φανός:
Λευκό φανάρι τοποθετημένο πάνω στη διαμήκη κεντρική γραμμή του σκάφους, που φωτίζει χωρίς διακοπή τόξο 225º. Είναι τοποθετημένο έτσι ώστε να φωτίζει ακριβώς 22.5º πρύμα από το εγκάρσιο κάθε πλευράς του σκάφους (σχ.5) Στα πλοία πάνω από 50 μ. πρέπει να είναι ορατό στα
6 μίλια, στα σκάφη από 20 μ. μέχρι 50μ. στα 5 μίλια και στα σκάφη μέχρι 20 μ. στα 3 μίλια.
Πλευρικοι φανοι:
Φανάρια στις πλευρές του σκάφους, πράσινο δεξιά και κόκκινο αριστερά, που
φωτίζουν χωρίς διακοπή τόξο 112.5º από τη διαμήκη κεντρική γραμμή του σκάφους. Είναι τοποθετημένα έτσι ώστε να φωτίζουν ακριβώς 22.5º πρύμα από το εγκάρσιο κάθε πλευράς του σκάφους (σχ.6). Πρέπει να είναι ορατά στα 3 μίλια για σκάφη πάνω από 50 μ. και στα 2 μίλια για τα μικρότερα.
Αναλάμπων φανός:
Φανάρι κίτρινου χρώματος που αναβοσβήνει σε κανονικά διαστήματα, με συχνότητα 120 ή παραπάνω αναλαμπές το λεπτό (σχ.7).
Η εμβέλεια των φαναριών για σκάφη μικρότερα από 12 μέτρα μπορεί να είναι για τον εφίστιο 2 μίλια, για τους πλευρικούς 1 μίλι, για της κορώνης και της ρυμούλκησης 2 μίλια και για τον περίβλεπτο επίσης 2 μίλια. Φυσικά, όταν λέμε μίλια, εννοούμε τα ναυτικά μίλια.
Ο γενικός κανόνας λέει ότι τα φώτα ναυσιπλοΐας είναι υποχρεωτικά από τη δύση μέχρι την ανατολή του ηλίου, για όλα τα σκάφη πάνω από επτά μέτρα, που έχουν ταχύτητα μεγαλύτερη από 7 κόμβους. Και φυσικά, όταν λέμε κόμβους (μονάδα ταχύτητας και όχι απόστασης) εννοούμε ταχύτητα ενός ναυτικού μιλίου την ώρα. Για τα μικρά σκαφάκια μέχρι 7 μέτρα αρκεί ένα λευκό φανάρι, ορατό καθ’ όλο τον ορίζοντα και συνιστώνται και οι πλευρικοί, χωρίς όμως να είναι υποχρεωτικοί. Οι κωπήλατες βάρκες μπορούν να έχουν μόνο ένα λευκό φακό, τον οποίο πρέπει να δείχνουν εγκαίρως όταν χρειαστεί.
Υπάρχουν, όμως και επιπλέον φανάρια. Εκτός από τα σκάφη ειδικών κατηγοριών, όπως για παράδειγμα τα υδροπτέρυγα, στα οποία υπάρχει πάντα ένα αναλάμπον κίτρινο φως, όλα τα πλεούμενα δείχνουν εκτός από τα βασικό και κάποια σταθερά φώτα κόκκινου, πράσινου και κίτρινου χρώματος, αν είναι ακυβέρνητα, ψαρεύουν, εμποδίζονται από το βύθισμά τους ή έχουν περιορισμένη ικανότητα χειρισμών. Τα φώτα αυτά είναι περίβλεπτα στα άλμπουρα και χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τα φώτα πορείας. Ειδικά για τη ρυμούλκηση τη νύχτα, το σκάφος που ρυμουλκεί πρέπει να δείχνει, εκτός από τους πλευρικούς φανούς και το φανό κορώνης, ένα φανάρι ρυμούλκησης. Όπως αναφέραμε και στην αρχή, το φανάρι αυτό έχει
κίτρινο χρώμα και τοποθετείται πάνω από το φανό κορώνης. Επίσης πρέπει να δείχνει δύο εφίστιους λευκούς περίβλεπτους φανούς, όταν το μήκος του ρυμουλκίου είναι κάτω από 200 μέτρα. Μήκος ρυμουλκίου είναι το μήκος από την πρύμη του ρυμουλκού, μέχρι την πρύμη του ρυμουλκούμενου. Αν το μήκος του ρυμουλκίου υπερβαίνει τα 200 μέτρα, το σκάφος που ρυμουλκεί πρέπει να φέρει τρεις περίβλεπτους εφίστιους πάντα σε κατακόρυφη έννοια. Το ρυμουλκούμενο τώρα, άσχετα με το μήκος του ή το μήκος του ρυμουλκίου, πρέπει να δείχνει τα πλευρικά φανάρια και το φανό κορώνης και όχι τους εφίστιους.
Στους πίνακες που ακολουθούν έχουμε συμπεριλάβει όλα τα φώτα που πρέπει να φέρει ένα σκάφος, ανάλογα με τον τύπο και το μέγεθός του, και το πώς αυτά φαίνονται από την πλώρη, τη δεξιά, την αριστερή μπάντα και την πρύμη. Είναι ένας πλήρης οδηγός ταχείας εύρεσης και αναγνώρισης των φανών τη νύχτα. Οι κατηγορίες και ο αύξων αριθμός στον οποίο αντιστοιχούν, έχουν ως εξής:
1 – 13: Ιστιοφόρο μικρότερο από 12 μ., που ταξιδεύει με πανιά και χωρίς μηχανή.
14 – 24: ιστιοφόρο μεγαλύτερο από 12 μ. και μικρότερο από 20 μ., που ταξιδεύει με πανιά και χωρίς μηχανή.
25 – 31: Ιστιοφόρο μεγαλύτερο από 20 μ., που ταξιδεύει με πανιά και χωρίς μηχανή.
32 – 38: Σκάφος μικρότερο από 20 μ., που ταξιδεύει με μηχανή.
39 – 45: Σκάφος μεγαλύτερο από 20 μ., που ταξιδεύει με μηχανή.
46 – 52: Σκάφος μεγαλύτερο από 50 μ., που ταξιδεύει με μηχανή.
53 – 56: Αλιευτικό που ψαρεύει με άλλα μέσα εκτός από γρίπο.
57 – 60: Αλιευτικό που ψαρεύει με γρίπο και είναι μικρότερο απο50 μ.
61 – 64: Αλιευτικό που ψαρεύει με γρίπο και είναι μεγαλύτερο απο50 μ.
65 – 67: Ρυμουλκό μικρότερο από5θμ.
68 – 72: Ρυμουλκό μεγαλύτερο από 50 μ.
73 – 75: Πλοηγίδα
76: Ναρκαλιευτικό
77 – 82: Σκάφος, που ασχολείται με υποβρύχιες εργασίες.
83 – 84: Υδροπέρυγο (hydrofoil) ή αερόστρωμνο (hovercraft).
Η διαχωριστική γραμμή που χρησιμοποιούμε στους πίνακες σημαίνει ότι το φως που βρίσκεται από κάτω είναι τοποθετημένο χαμηλά στο σκάφος, ενώ αυτό που είναι από πάνω τοποθετείται στους ιστούς ή ψηλά πάνω από την υπερκατασκευή.
