Τα «μαγικά» της ακτοπλοΐας

Τρεις βασικοί κανόνες, για να μην ξεχνάμε την παράδοση

Του Μάκη Ματιάτου

description

Η ακτοπλοΐα είναι η τέχνη να βρίσκουμε το δρόμο και τη θέση μας, με την παρατήρηση γνωστών από το χάρτη σημείων της στεριάς. Στις θάλασσές μας είναι ο πιο απλός και ενδεδειγμένος τρόπος για το ταξίδεμα, αφού έχουμε σχεδόν πάντα κάποια οπτική επαφή με νησιά ή στεριά.

description

Ο καλός Θεός, μας προίκισε με ένα υπέροχο αρχιπέλαγος, όπου πραγματικά μπορούμε να χαρούμε το ταξίδεμα χωρίς κρυφούς κινδύνους και χωρίς πολλή δουλειά πάνω από το χάρτη. Η τεχνολογία φρόντισε να επαυξήσει τις απολαύσεις μας, δίνοντάς μας τα διάφορα ηλεκτρονικά βοηθήματα για τον ασφαλή και ανέμελο πλου. Τι άλλο μένει να κάνουμε; Μα φυσικά, να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο ό,τι διαθέτουμε, αλλά με μία διαφορά. Αν Το GPS μας χαλάσει ή δεν έχουμε ρεύμα, για κάποιο λόγο, να
μπορούμε να τα βρούμε μόνοι μας, με τον παλιό παραδοσιακό τρόπο.

description

Αν, πάλι, βρισκόμαστε πάνω σε ένα μικρό ταχύπλοο και ταξιδεύουμε προς κάποιο προορισμό, χωρίς να έχουμε την πολυτέλεια του ηλεκτρονικού εξοπλισμού, θα πρέπει να μπορούμε, έστω και κατά προσέγγιση, να γνωρίζουμε τη θέση μας στο χώρο και την απόστασή μας από κάποια σημεία του χάρτη. Απαραίτητη, βέβαια, προϋπόθεση είναι να έχουμε τα αρχαιότερα βοηθήματα που λέγονται χάρτης, πυξίδα και δρομόμετρο. Στις πιο πολλές περιπτώσεις, αυτά είναι αρκετά για να ταξιδέψουμε με ασφάλεια, κάνοντας απλούς υπολογισμούς χωρίς τη χρήση μαθηματικών. Ας θυμηθούμε, λοιπόν, τους τρεις βασικούς απλούς κανόνες για να βρούμε τη θέση μας, με την παρατήρηση ενός και μοναδικού σημείου της στεριάς, χωρίς να κάνουμε πράξεις.

description

Κανόνας Α!

Ταξιδεύουμε πάνω σε κάποια συγκεκριμένη πορεία και στα αριστερά μας βλέπουμε ένα νησάκι, πάνω στο οποίο υπάρχει ένας τρούλος, που αναφέρεται στο χάρτη μας. Παρατηρούμε, λοιπόν, το γνωστό σημείο της στεριάς, κάνοντας μία σχετική διόπτευση και σημειώνουμε πάνω στο χάρτη τη γραμμή θέσης μας καθώς και την ώρα της διόπτευσης, π.χ. 19:07 (σχ. 1). Δεν ξέρουμε ακόμα το στίγμα μας, ούτε την απόστασή μας από το σημείο της στεριάς. Το μόνο που μπορούμε να πούμε με ακρίβεια είναι ότι βρισκόμαστε κάπου πάνω σ? αυτή τη γραμμή θέσης. Το σκάφος μας συνεχίζει να ταξιδεύει για 10-15 λεπτά, μέχρι να αλλάξει σημαντικά η γωνία παρατήρησης. Τότε, κάνουμε μία δεύτερη διόπτευση και γράφουμε πάνω στο χάρτη την ώρα, π.χ. 19:22. Το δρομόμετρο μας δείχνει πως ταξιδεύουμε με 16 κόμβους, άρα έχουμε διανύσει 4 κόμβους, που σημαίνει πως το σημείο της πρώτης διόπτευσης απέχει από αυτό της δεύτερης τέσσερα ναυτικά μίλια. Πάνω στο χάρτη, τώρα, μεταφέρουμε τη γραμμή θέσης μας κατά τέσσερα ναυτικά μίλια προς την κατεύθυνση της πορείας μας. Το σημείο τομής της πρώτης γραμμής θέσης μας και της γραμμής θέσης της δεύτερης παρατήρησης και διόπτευσης είναι το σημείο που βρισκόμασταν κατά τη δεύτερη διόπτευση. Η μέθοδος αυτή λέγεται στίγμα μεταφοράς.

description

Κανόνας Β!

Πλησιάζουμε το νησάκι της παρατήρησής μας υπό κάποια γωνία και κάνουμε μία πρώτη διόπτευση. Έστω ότι βλέπουμε το εκκλησάκι υπό γωνία 40 μοιρών (σχ. 2). Ρίχνουμε μία ματιά στο δρομόμετρό μας και έστω ότι υπάρχει η ένδειξη 28 μίλια (έχουμε διανύσει 28 μίλια από τότε, που μηδενίσαμε το μετρητή της διανυθείσης απόστασης στο δρομόμετρο). Παρατηρούμε τον τρούλο, μέχρι να τον δούμε υπό γωνία διπλάσια από την πρώτη παρατήρηση, δηλαδή 80 μοίρες. Τότε ρίχνουμε πάλι μία ματιά στο δρομόμετρο, που μας δίνει ένδειξη 33 μίλια. Άρα, έχουμε διανύσει πέντε ναυτικά μίλια από το σημείο της πρώτης διόπτευσης μέχρι τη δεύτερη και η γωνία διόπτευσης έχει διπλασιαστεί. Τότε μπορούμε με σιγουριά να πούμε πως βρισκόμαστε πέντε ναυτικά μίλια από το εκκλησάκι της στεριάς.

description

Κανόνας Γ!

Παρατηρούμε το εκκλησάκι μέχρι να το δούμε υπό γωνία 45 μοιρών και ρίχνουμε μία ματιά στο δρομόμετρο, που έστω ότι μας δείχνει 30 μίλια (σχ. 3). Δεν χρειάζεται καν να σημειώσουμε την παρατήρησή μας στο χάρτη. Συνεχίζουμε να παρατηρούμε το σημείο της στεριάς, μέχρι να παραλλάξουμε και να έρθουμε στις 90 μοίρες. Άλλη μία ματιά στο δρομόμετρο, που αυτή τη φορά μας δείχνει π.χ. 33 μίλια. Από την πρώτη παρατήρηση στις 45 μοίρες, μέχρι τη δεύτερη στις 90 μοίρες έχουμε διανύσει τρία ναυτικά μίλια. Αυτό σημαίνει πως, όταν πλέον βλέπουμε τον τρούλο στις 90 μοίρες, απέχουμε από αυτόν τρία ναυτικά μίλια.

description

Οι παραπάνω τρεις βασικοί κανόνες ας πούμε πως είναι «μαγικοί», όπως άλλωστε μαγεία είναι και η τέχνη του ταξιδέματος για τους περισσότερους από εμάς.