Προσάραξη στα ρηχά και αποκόλληση ιστιοφόρου σκάφους

Του Ιάσονα Θαλασσινού

Συμβαίνει και στους καλύτερους ιστιοπλόους. Είναι μια συνηθισμένη περίπτωση με μόνο έναν κίνδυνο, τη ζημιά στα ύφαλα του σκάφους.

Το ιστιοφόρο σκάφος πολύ σπάνια παθαίνει σοβαρή ζημιά με την προσάραξη, κυρίως λόγω της μικρής ταχύτητας με την οποία ταξιδεύει. Είναι άλλο να πέσει έξω και να καταστραφεί στα βράχια και άλλο να καθίσει σε ρηχά. Εμείς εδώ δεν θα
εξετάσουμε την πρόληψη, αλλά τις άμεσες ενέργειες, που μπορούν να γίνουν για να ξεκολλήσουμε το σκάφος από τα ρηχά.



Σημασία πάντα έχει η θέση του σκάφους μας σε σχέση με τον καιρό, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Εκείνο, που θα πρέπει να θυμόμαστε είναι πως για να ξεκολλήσουμε, φεύγουμε πάντα με τον τρόπο, που κολλήσαμε. Αν δηλαδή
κολλήσουμε με την πλώρη, κάνουμε ανάποδα για να φύγουμε από τον ίδιο δρόμο που κολλήσαμε.



Ένας ανώδυνος τρόπος είναι να γείρουμε το σκάφος προσθέτοντας βάρη, είτε μόνο με το πλήρωμα (σχ. 1) είτε με τη βοήθεια του πληρώματος και το βαρκάκι (σχ. 2) για μεγαλύτερο βάρος. Γέρνοντας το σκάφος, το βύθισμά του
ελαττώνεται και έτσι ξεφεύγουμε από τα ρηχά. ?λλος ένας πρακτικός τρόπος είναι η χρησιμοποίηση της άγκυρας, δεμένης με το μαντάρι από το κατάρτι (σχ. 3), που θα μας βοηθήσει να γείρουμε το σκάφος και να μειώσουμε το βύθισμά του βιράροντας με το βιτζιρέλο.



Μερικές φορές τα πράγματα μπορεί να είναι εύκολα και να αρκεί μια ανακατανομή των βαρών πάνω στο σκάφος, με όλο τον κόσμο στην πλώρη και στη συνέχεια, με τη μηχανή στο ανάποδα ή με την άγκυρα (σχ. 4) να ξεκολλήσουμε χωρίς πρόβλημα.



Αν χρειαστεί να μας τραβήξει ένα άλλο σκάφος για να μειώσουμε το βύθισμά μας, δένουμε το σκοινί στο άλμπουρο,
όπως φαίνεται στο σχήμα 5. Αν κολλήσουμε στην προσήνεμη πλευρά κάποιας ακτής (και ο καιρός δεν είναι δυνατός), μπορούμε να τραβερσάρουμε τη μαΐστρα για να γείρουμε σταβέντο και να αποκολληθούμε (σχ. 6) Αυτός ο τρόπος δεν συνιστάται σε ιστιοπλόους με μικρές εμπειρίες, γιατί ο καιρός μπορεί να μας γυρίσει πιο ρηχά και να μας προκαλέσει ζημιά. Στην περίπτωση αυτή ο λιγότερο έμπειρος ιστιοπλόος μπορεί να τραβερσάρει τα πανιά μόνον εφόσον βρίσκεται στη υπήνεμη πλευρά της στεριάς.



Η πιο δύσκολη περίπτωση είναι να έχουμε κολλήσει για τα καλά και να χρειάζεται, εκτός από το να γείρουμε για να ελαττώσουμε το βύθισμα, να γυρίσουμε και την πλώρη μας στα ανοιχτά για να φύγουμε. Τότε καταφεύγουμε στο παράδειγμα του σχήματος 7. Με τη μία άγκυρα στο μαντάρι γέρνουμε το σκάφος και με την άλλη άγκυρα στην πλώρη, γυρίζουμε το σκάφος προς τα βαθιά.



Συνήθως, μια προσάραξη προκαλεί μόνο μικρές εκδορές στη μουράβια. Σε λίγες περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί ζημιά στο πηδάλιο. Σε συνηθισμένες ομαλές προσαράξεις πολύ σπάνια δημιουργείται ρήγμα στα ύφαλα, αυτό όμως είναι κάτι που θα πρέπει να το ελέγξουμε αμέσως μετά την αποκόλληση, κάνοντας ένα τσεκάρισμα εσωτερικά, κάτω από τα πανιόλα, αλλά και εξωτερικά στα ύφαλα.