Ντεπόζιτα βενζίνης για φουσκωτά σκάφη
Φουσκωτό σκάφοςΜια τεχνολογία που κάνει τη διαφορά στο φουσκωτό σκάφος και όχι μόνο
Του Γεράσιμου Θαλασσινού
Μέσα από την αναζήτησή μας για νέες τεχνολογίες και τεχνικές, ήρθαμε σε επαφή με το γνωστό ναυπηγείο των ποιοτικών RIBs Barracuda, που πραγματικά έχουν κερδίσει πολλούς φίλους. Εκείνο, που μας εντυπωσίασε πέρα από τις μεθόδους κατασκευής των σκαφών ήταν μια λεπτομέρεια, που έχει φυσικά σχέση με την ποιότητα του τελικού προϊόντος, αλλά και με την ασφάλεια πάνω στο φουσκωτό. Μιλάμε για την ειδική τεχνολογία κατασκευής των δεξαμενών, που παραδίδονται με κάθε σκάφος.
Ζητήσαμε από την ψυχή του ναυπηγείου Baraccuda, τον Τάσο Χατζησταματίου να μας περιγράψει με τον δικό του γλαφυρό και απόλυτα κατανοητό τρόπο τι τον οδήγησε στις ειδικές αυτές κατασκευές και τι κρύβεται πίσω από την τεχνολογία που εφαρμόζει. Αφήσαμε τον ίδιο, χωρίς καμία δική μας παρέμβαση, να μας «ξεναγήσει» με δικά του λόγια στα μυστικά της κατασκευής των reservoir της Baraccuda. Ιδού, λοιπόν τι μας είπε:
Τα περισσότερα reservoir, είναι ανοξείδωτα. Το ανοξείδωτο παθαίνει ηλεκτρόλυση και ανοίγει στις ραφές. Μια καλή κατασκευή αντέχει τέσσερα χρόνια και μετά από αυτά είναι επισφαλή. Το όριο ζωής είναι 10 χρόνια, όσο καλή και αν είναι η κατασκευή. Οι προδιαγραφές, οι ευρωπαϊκές αλλά και οι αμερικάνικες ορίζουν ότι το reservoir δεν πρέπει να έχει γωνίες διότι δημιουργεί τάσεις. Θα πρέπει υποχρεωτικά να έχουν διαφράγματα ανά 40 λίτρα. Δεν μπορεί το τετράγωνο που θα ορίσουμε να έχει όγκο μεγαλύτερο από 40 λίτρα. Προφανώς ο σκοπός είναι να περιοριστεί ο παφλασμός. Αλλά είναι σαφές ότι δεν περιορίζεται, ή μάλλον δεν ανακόπτεται. Αν παρατηρήσουμε τα μηχανάκια ή τα φορτηγά, θα δούμε πως το reservoir έχει στρογγυλεμένες γωνίες. Εμείς χρησιμοποιούμε εποξικό reservoir με πιστοποιητικά, ρητίνη εποξική, από καλούπι.
Στο εσωτερικό, τώρα του reservoir, εκτός από τα διαφράγματα, μπαίνει και το αλουμίνιο, δηλαδή ένα πλέγμα αλουμινίου αεροπορικού τύπου το 5083, με περισσότερο μαγγάνιο. Είναι κράμα αλουμινίου που το χρησιμοποιούν στα αεροσκάφη. Είναι λίγο πιο σκληρό αλλά η φθορά του είναι πολύ περιορισμένη. Αυτό δεν παθαίνει ηλεκτρόλυση, δεν φθείρεται, είναι ακριβό μέταλλο και καταλαμβάνει 1,5 % του όγκου του reservoir. Πρακτικά, λοιπόν κάθε 100 λίτρα χάνουμε χώρο ίσο με το 1,5 λίτρο.
Τι κάνει όμως αυτό; Εκμηδενίζει τον παφλασμό του καυσίμου μέσα στο reservoir και δεν έχουμε λοιπόν μετατόπιση φορτίου. Είναι σαφές ότι κάθε πλωτό μέσο φοβάται την μετατόπιση φορτίου.
Όταν ένα καράβι έχει πετρέλαιο ή τσιμέντα και μετατοπισθεί το φορτίο του, βυθίζεται. Το ίδιο συμβαίνει και σε ένα μικρό φουσκωτό αν μετατοπίζεται το φορτίο του. Κάποτε βάζαμε φορητά reservoir, αλλά σήμερα που οι ανάγκες διαφοροποιήθηκαν τα reservoir είναι μεγάλα. Στα σκάφη θεωρούμε ότι ένα reservoir, πρέπει να έχει για μας, μια αυτονομία 300 ναυτικών μιλίων, έτσι ώστε να μην χρειάζεται να πάει κανείς μέχρι το πρώτο νησί ανεφοδιασμού και να ξαναγυρίσει στον όρμο που βρίσκεται. Το βασανιστικό ερώτημα «που θα βρούμε» και ακόμα «αν δεν βρω εκεί τι γίνεται»;. Όταν κάποιος αγοράζει ένα σκάφος είναι σημαντικό να ξέρει ότι έχει μεγάλη αυτονομία. Βέβαια, ένα λογικό ερώτημα είναι «γιατί να βάλω δεξαμενή για τόσα λίτρα»; Η απάντηση είναι απλή. «Για πολλούς λόγους, γιατί δεν ξέρεις τι γίνεται εκεί…». Μια διαδρομή, Λαύριο-Κέα είναι 20 λεπτά. Εγώ προσωπικά την έχω κάνει 3 ώρες και 10 λεπτά και δεν ντρέπομαι να το πω. Την πρώτη φορά που ανοίχτηκα στο Αιγαίο έχασα τον προσανατολισμό μου, γιατί δεν είχα τον χάρτη μαζί και τα είχα γράψει όλα σε ένα χαρτάκι. Έχασα το χαρτάκι και στην επιστροφή χάθηκα. Και έφαγα ώρες σε περιπλάνηση. Αν δεν είχα καύσιμα τι θα γινόταν;
Να πούμε επίσης ότι η μετάγγιση βενζίνης είναι πολύ επικίνδυνη , λόγω του στατικού ηλεκτρισμού. Για παράδειγμα, πολλές φορές, όταν κατεβαίνουμε από το αυτοκίνητο μας χτυπάει ρεύμα. Αν αυτό γίνει εκείνη τη στιγμή που μεταγγίζουμε την βενζίνη είναι πολύ επικίνδυνο. Έχουμε πολλά τέτοια δυσάρεστα παραδείγματα. Πρόπερσι, για παράδειγμα είχε έρθει εδώ κάποιος να αγοράσει σκάφος, τελικά δεν τα βρήκαμε, αγόρασε κάτι άλλο. Σε κάποιο ταξίδι του ήταν έξω από το Χίο και έκανε μετάγγιση, πήρε φωτιά τον πήγανε στη Χίο, δεν έκαναν αυτά που έπρεπε να κάνουν οι γιατροί και τελικά πέθανε. Ο άνθρωπος αυτός ήταν εργοστασιάρχης και αρκετά εύπορος, αλλά τσιγκουνεύτηκε να πάρει ένα σκάφος ασφαλές.
Τι σχέση έχει όμως το reservoir που έχει το πλέγμα, με τη μετάγγιση; Δεν θα κάνουμε μετάγγιση γιατί θα έχουμε καύσιμα, θα έρθει κανονικά ο άνθρωπος με το βενζινάδικο και θα μας βάλει βενζίνη με την μάνικα, δεν θα κουβαλήσουμε εμείς μπιτόνια για να κάνουμε εμείς μετάγγιση. Ενώ αν η ποσότητα που βάζουμε στο τάνκι είναι μικρή, θα έπρεπε κάθε τόσο να κουβαλάμε μπιτόνια. Και ?όπως όλοι ξέρουμε, το βενζινάδικο δεν έρχεται για 50 λίτρα, ενώ αν του πεις 200, θα έρθει. Άρα γλυτώνουμε τη μετάγγιση. Αυτό λοιπόν το αλουμίνιο εκμηδενίζει τον παφλασμό την μετατόπιση φορτίου. 300 λίτρα reservoir για ένα εξάμετρο σκάφος στα 7 μποφόρ γίνονται δύο τόνοι και οι δύο τόνοι, σε απότομη αλλαγή, είναι ικανοί να τουμπάρουν ένα τέτοιο σκάφος.
Μπιτόνι με φωτιά.
Εάν θεωρήσουμε ότι έχει πάρει φωτιά γύρω-γύρω και άρπαξε και το μπιτόνι του reservoir μας της βενζίνης μέσα, πάλι δεν υπάρχει κίνδυνος.
Σε ένα τεστάρησμα, φύσαγα με το στόμα. Όπως είναι γνωστό, με τον αέρα η φωτία της βενζίνης φουντώνει… Σε κάποιο άλλο τεστάρησμα, είχαμε πάρει ένα τέτοιο reservoir, το οποίο πυροβολήσαμε, έβγαλε φλόγα, το βάλαμε στο πλάι και το κωλύσαμε με οξυγόνο, με τη βενζίνη μέσα.
Ήταν απίστευτο να το βλέπει κανείς. Το μέταλλο είχε γίνει κόκκινο και η βενζίνη μέσα έβραζε.
Δεν κάνει έκρηξη, ούτε παίρνει φωτιά. Δεν γίνεται έκρηξη γιατί το πλέγμα δεν επιτρέπει τη ροή του οξυγόνου μέσα στο reservoir. Αυτό που προκαλεί την έκρηξη είναι οι αναθυμιάσεις και όχι το υγρό. Το πλέγμα εγκλωβίζει τις αναθυμιάσεις σε κυψέλες. Έχει κανείς το χρόνο να σβήσει τη φλόγα.
Ένα άλλο κομμάτι, σε ένα σκάφος 7μετρο.
Σχήμα 1.
Έχουμε ένα reservoir και μία σωλήνα παροχής προς κινητήρα. Μία σωλήνα πλήρωσης, η οποία ας πούμε ότι είναι περίπου 4 πόντους. Η τάπα της πλήρωσης είναι κλειστή. Όταν ο κινητήρας τραβάει βενζίνη μέσα από το reservoir, από κάπου πρέπει να μπει αέρας γιατί αλλιώς αυτό θα αρχίσει να συρρικνώνεται ή θα διακοπεί η παροχή βενζίνης. Γι? αυτό και τα μικρά reservoir έχουν ένα εξαερωτήρα. Βάζουμε εδώ μία άλλη σωλήνα η οποία είναι 16 χιλ. που αυτό οδηγεί με μία λαστιχένια σωλήνα σε ένα εξαερωτήρα (φλογοκρύπτη) βενζίνης, ο οποίος υποχρεωτικά πρέπει να έχει ένα πλέγμα ώστε να σταματάει την φλόγα. Η φλόγα δεν περνάει εύκολα μέσα από πλέγμα, για να μη μπορεί να περάσει φωτιά από αυτό το σημείο.
Πρέπει λοιπόν ο εξαερωτήρας αυτός να έχει ένα πλέγμα, οπές με πλέγμα, να μην είναι ελεύθερες. Πρέπει ο σωλήνας που ενώνει το reservoir με τον εξαερωτήρα να είναι ειδικός για καύσιμα, δεν μπορεί να είναι νερού. Το έχουμε δει αυτό πολλές φορές. Δημιουργεί στατικό ηλεκτρισμό. Εκτός που θα λιώσει, δημιουργεί στατικό ηλεκτρισμό και θα προκαλέσει έκρηξη. Αν θεωρήσουμε λοιπόν ότι πάμε να κάνουμε πλήρωση, βάζουμε τη μάνικα του βενζινάδικου, που «περνάει» από εκεί (τυχαίο το νούμερο) 1000 λίτρα την ώρα. Όταν πέφτουν αυτά τα λίτρα με αυτή την ταχύτητα μέσα στο τάνκι, θα πρέπει και να βγαίνουν αντίστοιχα χίλια λίτρα αέρα από το εξαεριστικό. Το reservoir δεν είναι άδειο, έχει μέσα αέρα, πρέπει να φεύγει ο αέρας για να μπει η βενζίνη. Εφόσον έχουμε μία σωλήνα πλήρωσης Φ38χιλιοστα και μία εξαγωγής Φ16χιλιοστά, αποκλείεται να μπορεί να φύγει ο αέρας με την ίδια ταχύτητα που μπαίνει η βενζίνη, επειδή αυτό είναι μικρό. Άρα θα έπρεπε η εξαγωγή του αέρα να είναι ανάλογη με την εισαγωγή ή με την ποσότητα που θα βάλουμε την βενζίνη. Άρα, θεωρητικά πρέπει είναι 4 πόντοι, η πλήρωση θα πρέπει να είναι 4 πόντοι και η σωλήνα εξαγωγής αέρα το ίδιο, αλλά δεν μπορούμε να βάλουμε σωλήνα εξαγωγής αέρα 4 πόντους.
Τι πρόβλημα έχουμε αν δεν το κάνουμε; Την ώρα που πληρώνουμε βενζίνη από εδώ, ξαφνικά μπουκώνει και μας λούζει η βενζίνη. Αυτό το έχουμε δει πάρα πολλές φορές σε φουσκωτά σκάφη. Τι κάνει η Barracuda; Βάζει άλλες δύο εξαερώσεις. Άλλη μία εδώ και άλλη μία δίπλα, η οποία επιστρέφεται μέσα εδώ. Μία 16 εδώ μία 16 εκεί και μία 16 εκεί. Αυτή εδώ οδηγεί σε μία βάνα την ανοίγουμε αυτή όταν κάνουμε πλήρωση μετά την κλείνουμε, άρα δεν «υπάρχει» μετά που δεν τη χρειαζόμαστε, γιατί από εδώ θα τραβήξει πολύ λίγη βενζίνη. Αρκεί αυτό και δεν θέλουμε και πολλά ανοίγματα. Αυτή εδώ η τρίτη, όταν κλείσουμε την τάπα κλείνει ταυτόχρονα άρα μένει μόνο μία ανοικτή που θα είχαμε αρχικά. Τι σημαίνει αυτό; Ότι έχουμε 16 x 3 = 48, από 38 έχουμε 48, άρα θα μπορούμε να κάνουμε γρήγορη πλήρωση βενζίνης χωρίς να μας λούσει. Μιλάμε για ποιότητα ζωής. Θεωρούμε ότι αυτός που αγοράζει ένα σκάφος έχει λύσει το πρόβλημα της διαβίωσης, έχει λύσει το πρόβλημα του αυτοκινήτου και πάει παραπέρα, στη θάλασσα. Πρέπει να έχει κάποιες ανέσεις και ευκολίες. Δεν μπορεί αυτόν να τον λούζεις με βενζίνη…
Εκτός, λοιπόν από αυτά που λέγαμε περί εποξικού reservoir ή αντιεκρηκτικού και λοιπά, υπάρχουν και άλλες παράμετροι που πρέπει να δούμε. Συνήθως γίνεται αυτό (μπουκώνει και σε λούζει) όταν η σωλήνα αυτή είναι πιο ψηλά, αν είναι σε επαφή (τρύπα δηλαδή) και βλέπουμε το reservoir μέσα δεν μπουκώνει γιατί βγάζει και από εδώ αέρα. Αλλά αυτό έχει άλλο πρόβλημα, αν το φουσκωτό γεμίσει νερό θα περάσει μέσα από εκεί. Ενώ όταν είναι ψηλά δεν θα μπορεί να περάσει. Πόσο ποιοτική είναι η τάπα βενζίνης; Πόσο εύκολα ανοίγει πόσο εύκολα κλείνει; Πόσο στεγανή είναι; Πόσο διαφορά κόστους έχει ένα εποξικό reservoir από ένα ανοξείδωτο; Το ανοξείδωτο έρχεται στο ναυπηγείο έτοιμο. Κάποτε είχαμε μια ζήτηση για 10 σκάφη και παράδοση μέσα σε δύο μήνες. Είπαμε πως δεν μπορούμε να παραδώσουμε στο χρόνο αυτό γιατί πρέπει να κατασκευαστούν και τα reservoir. Εάν τα παράγγελνα ανοξείδωτα έξω, θα τα είχαμε όλα έτοιμα, θα μοντάραμε και θα τελειώναμε. Αυτό συμβάλει στο κόστος. Δεν είναι, λοιπόν μόνο πόσο κοστίζει το υλικό, αλλά το πώς τελικά θα παραχθεί και σε πόσο χρόνο. Εμείς το κοστολογούμε συνολικά μαζί με το αντιεκρηκτικό. Το να σχεδιαστεί ένα reservoir να το κάνουμε καλούπι και να το κατασκευάσουμε, αυτό έχει ένα κόστος, ενώ το άλλο θα έκανα ένα σκιτσάκι τόσο επί τόσο, και θα μας το φέρνανε έτοιμο. Και αυτό χωρίς την κατασκευή του καλουπιού τη συντήρησή του αλλά και τις προδιαγραφές του. Στην πράξη, ξεχνώντας την σχεδίαση και την κατασκευή του καλουπιού, είναι διπλάσια η τιμή 2,2 φορές περισσότερο από αυτή του ανοξείδωτου, μαζί με το αντιεκρηκτικό.
Μία τρίτη παράμετρος είναι το πώς αυτό το reservoir θα σταθεί μέσα στο σκάφος μου. Κατ? αρχήν πρέπει να είναι ξεχωριστό σώμα, δεν μπορούμε να κλείσουμε ένα κομμάτι του σκάφους και να πούμε αυτό το κάνουμε reservoir αυτό συμβαίνει, αλλά απαγορεύεται, γιατί αν το σκάφος χτυπήσει πρώτον θα κάνει έκρηξη και θα χάσουμε τα καύσιμα. Πρέπει λοιπόν να είναι ξεχωριστό κομμάτι, και να είναι επισκέψιμο. Να μπορεί δηλαδή οποιοσδήποτε να το αφαιρέσει από εκεί να το καθαρίσει, να βάλει ένα άλλο. Αυτό, όμως πως στηρίζεται μέσα εκεί. Στηρίζεται σ? εμάς με βίδες. Σημαίνει ότι έχει μπροστά αυτάκια και πίσω αντίστοιχα που έχει περαστές βίδες με διπλά παξιμάδια ασφαλείας. Το φουσκωτό σκάφος έχει κινητήρα, ο οποίος έχει κραδασμούς υψηλής συχνότητας, που ξεβιδώνουν όλες τις βίδες. Ένα ιστιοπλοϊκό δεν έχει τέτοια προβλήματα αν δεν χρησιμοποιεί πολύ τον κινητήρα του. Σ? ένα μηχανοκίνητο σκάφος ξεβιδώνονται οι βίδες. Όταν ξεβιδωθούν οι βίδες του reservoir και αυτό αρχίζει να «παίζει» μέσα στον άσχημο καιρό, θα σπάσει ή το reservoir ή το σκάφος. Είναι ένα ξένο σώμα και θα κοπανάει μέσα εκεί.
Βάζουμε λοιπόν περαστές βίδες με διπλά παξιμάδια ασφαλείας. Εάν θεωρήσουμε ότι αυτή είναι η γάστρα μας, κάτω εδώ έχουμε ένα πέλμα που εμείς για να κάνουμε διπλό πάτο ενισχύεται, αν τυχόν χτυπήσει σε κάποιο βράχο, ενισχύεται δηλαδή η μύτη αυτή. Εδώ τώρα έρχεται και πατάει το reservoir, το οποίο έχει κούρμπες. Το πιο σκούρο κομμάτι αυτό έχει ένα λάστιχο από κάτω, μια στρώση, ένα σεντόνι το οποίο απορροφά τους μικρούς κραδασμούς που υπάρχουν μεταξύ της γάστρας και του reservoir. Αυτό θα παίξει όπως και να έχει, είναι ξένο σώμα, δεν τρίβεται όμως γάστρα και reservoir αλλά έχει ένα λάστιχο χοντρό από κάτω κολλημένο που πατάει και απορροφά τους κραδασμούς. Προσπαθώντας να εξασφαλίσουμε τον πελάτη μας για να μην πάθει τίποτε κακό, μοιραία ανεβάζουμε το κόστος.
Τώρα, αυτά που είπαμε, για αυτάκια, για εξαερώσεις, για λάστιχα, είναι «ψηλά γράμματα» για τον αγοραστή ενός φουσκωτού. Όταν ο άλλος λέει ότι κάνει με 12.500 ένα σκάφος και εγώ το έχω 18.000, όλα τα “ψηλά γράμματα» εμπεριέχονται μέσα στην τιμή. Εάν τα αφαιρέσουμε αυτά τα πράγματα, ο χρόνος παραγωγής θα είναι πιο σύντομος και με μικρότερο κόστος, που σημαίνει ότι στο χρόνο θα πουλάμε για παράδειγμα 60 σκάφη αντί για 30, άρα θα έχουμε κερδίσει πολύ περισσότερα χρήματα. Είναι αυτονόητο αλλά και αντιεμπορικό, αλλά εγώ το κάνω γιατί το σκάφος το αγαπάω, γιατί έτσι πρέπει να είναι. Και γιατί δεν θα άντεχα να ακούσω ότι συνέβη ατύχημα με δικό μου σκάφος. Θα έπρεπε να κρυφτό από προσώπου γης, από τον εαυτό μου. Και επειδή δεν μπορώ να κρυφτώ από τον εαυτό μου, πρέπει να το κάνω σωστά.
Αυτό είναι το κάτω μέρος της λεκάνης. Ερχόμαστε και βάζουμε το επάνω μέρος, αυτό το χειλάκι το κόβουμε βάζουμε γύρω-γύρω ρητίνη και γίνεται ένα σώμα.
Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Τάσο Χατζησταματίου για την βοήθεια του στην παρουσίαση του θέματος αυτού.
ΦΟΥΣΚΩΤΑ ΣΚΑΦΗ Barracuda
ΛΕΩΦ. ΕΙΡΗΝΗΣ 22 ΤΑΥΡΟΣ 177 78 ΑΘΗΝΑ
ΤΗΛ: 210-34 10 986 – 7 FAX: 210- 34 56 109
WWW.BARRACUDA.GR