Η μουσικότητα της πλεύσης

Τα σκάφη και τα μυστικά τους

 

Η μουσικότητα της πλεύσης

Της Ελισάβετ Μπάκα

Η μουσική κατορθώνει να «ζωγραφίζει» πολύ παραστατικά τη φύση, η οποία βρίσκει την τέλεια έκφρασή της στο υγρό στοιχείο, αφού η θάλασσα και ο αέρας, σαν ρευστά, ανταποκρίνονται στις συνθήκες περιβάλλοντος και έχουν αρμονία στην κίνησή τους.

Οι «τέσσερις εποχές» του Antonio Vivaldi, ένα από τα ομορφότερα έργα κλασσικής μουσικής, απεικονίζει τέλεια με νότες τη φύση στις διάφορες μορφές της, καθώς οι εποχές περνούν. Τα «κύματα του Δουνάβεως» αντιπροσωπεύουν μια διαχρονική μελωδία με υπέροχο ρυθμό. Ο κυματισμός, όμως, πάντοτε έχει ρυθμό. Ας επιχειρήσουμε να ταξιδέψουμε, χορεύοντας με τη μουσική επάνω στα κύματα.

Κυριολεκτώντας επάνω στον όρο ψυχαγωγία μπορούμε ν’ αναφέρουμε τις διάφορες μορφές ενασχόλησης με τη Θάλασσα. «Παίδευσις» της ψυχής και πλούτος συναισθημάτων είναι ο ανοιχτός ορίζοντας που αναπόφευκτα διευρύνει και τον πνευματικό, η ηρεμία που η θάλασσα δημιουργεί και τα ευγενή αισθήματα που αναπτύσσει με αφορμή το σεβασμό στο όνομά της, δηλαδή τη ναυτοσύνη.

Η μουσική από τη φύση της «εξημερώνει τα ήθη» και είναι μια μορφή ευγενούς έκφρασης. Συγχρόνως, όμως, αποτελεί την ιδανική συντροφιά σε όλες τις συνθήκες. Η μουσική «επενδύει» την κίνηση των νεφών, «συνοδεύει» το λίκνισμα του νερού και το φύσημα του ανέμου. Εμψυχώνει ή ηρεμεί. Εξαρτάται από τη στιγμή που θα επιλέξουμε να την ακούσουμε, το είδος της και το ρυθμό της πλεύσης που ακολουθούμε. Ταξιδεύοντας με ιστιοπλοϊκό, αν καθίσουμε στην πλώρη και αφουγκραστούμε τον άνεμο, τη ροή του νερού στα ύφαλα, τα συνδυάσουμε με την κίνηση της πλεύσης και αφήσουμε το μυαλό μας ελεύθερο, πάντοτε «ακούμε» κάποια μελωδία. Πόσο μάλλον αν την έχουμε ήδη προεπιλέξει. Το πέλαγος είναι δικό μας και αποτελεί το ιδανικό «σκηνικό» για να την απολαύσουμε.

Αν θεωρήσουμε ότι η ιστιοπλοΐα και η μηχανοκίνηση εντάσσονται στα πλαίσια του τρόπου ζωής μας, τότε και η μουσική αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι, αφού έχουμε καθημερινά επαφή, εκουσίως ή ακουσίως, με διάφορα ακούσματα. Στην προετοιμασία, ακόμα και για τη μικρότερη βόλτα με το σκάφος, συμπεριλαμβάνονται πάντοτε οι αγαπημένες κασέτες ή CDs κι αυτό δεν είναι τυχαίο γεγονός, αλλά δυνατή παρόρμηση. Κάποτε, σε μεγάλο ιστιοπλοϊκό αγώνα, διασχίζαμε το Ικάριο, όπου επικρατούσαν άσχημες καιρικές συνθήκες, με συναισθήματα δέους και ανασφάλειας.

Το ηθικό μας επανήλθε και νοιώσαμε αρκετά πιο όμορφα, τραγουδώντας όλοι μαζί κάποια αγαπημένα μας κομμάτια. Μια φίλη καπετάνισσα που της άρεσε πολύ το
μπαλέτο είπε ότι, ακούγοντας κλασσική μουσική, κατόρθωσε να συνδυάσει την κίνηση της λαγουδέρας με τρόπο που να «χορεύει» το σκάφος της στο ρυθμό της μουσικής που άκουγε. Μια εμπειρία που πάντοτε Θυμάμαι είναι η πλεύση με συννεφιά, νοτιά και αρκετά ψηλό κύμα στο Σαρωνικό, στο ρυθμό μιας πανέμορφης ισπανικής κιθάρας.

Δεν έχει καμιά σημασία ποιο είδος μουσικής ο καθένας προτιμά ν’ ακούει. Αυτό, άλλωστε, είναι θέμα προσωπικού γούστου. Από τα καλύτερα, πάντως, που έχουν ακουστεί σε σκάφος ήταν το Nabucco και η Κάρμεν, σε εκκινήσεις αγώνων στο Σαρωνικό, από ιδιαίτερο φιλόμουσο ιδιοκτήτη ναυταθλητικού σκάφους.

Για την ευεργετική επίδραση της μουσικής γνωρίζουμε όλοι μερικά πράγματα, όπως – ίσως- και τον τρόπο για να ακούμε καλή ποιότητα ήχου στο χώρο του σπιτιού μας. Αυτό που μπορεί να μην ξέρουμε είναι το πώς θα πετύχουμε το ανάλογο αποτέλεσμα και στο σκάφος μας. Στην περίπτωση αυτή οι απαιτήσεις είναι αυξημένες. Η ποιότητα του ήχου εξαρτάται και από παράγοντες που -αν δεν έχουμε εξειδικευμένες γνώσεις- είναι πολύ πιθανό να θεωρήσουμε δευτερεύοντες. Έτσι, τα υλικά κατασκευής του σκάφους, το είδος της μόνωσης των ηχείων, ο τρόπος που τα καλώδια θα περαστούν, ενδεχόμενα κενά γύρω από τα μεγάφωνα ή ακόμα και ο τύπος των συνδέσεών τους, έχουν όλα μεγάλη σημασία ως προς το τελικό αποτέλεσμα. Είναι αυτονόητο ότι χρειάζεται κάποιος ειδικός για να μελετήσει το χώρο και να τοποθετήσει το στερεοφωνικό. Φυσικά, εκτός από τις γνώσεις, ρόλο στην καλή απόδοση παίζουν τα χρησιμοποιούμενα υλικά, ο χρόνος και η τεχνική τοποθέτησης, και -ας μην θεωρηθεί υπερβολή- το μεράκι του τεχνικού. Ρωτήσαμε κάποιους ειδικούς, οι οποίοι μας είπαν τα παρακάτω πολύ ενδιαφέροντα, που εμείς δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε. Να λοιπόν τι μας είπαν.

«Η εγκατάσταση ενός ηχοσυστήματος σ’ ένα σκάφος είναι δημιουργία. Ο τρόπος που εμείς την αντιλαμβανόμαστε και την πραγματοποιούμε, περιλαμβάνει διάφορα αναγκαία στάδια. Πριν απ’ όλα κάνουμε μια επίσκεψη στο σκάφος για να δούμε το χώρο και να πάρουμε κάποια στοιχεία του. Σε αυτή τη φάση μάς ενδιαφέρουν οι προτιμήσεις του πλοιοκτήτη για συγκεκριμένο είδος μουσικής. Είναι φυσικό ότι άλλες προϋποθέσεις χρειάζονται για ν’ ακούσουμε π.χ. κλασσική μουσική και άλλες για λαϊκή.

Οι ρυθμίσεις πρέπει να γίνουν έτσι ώστε να υπάρχει η απόλυτη
ανταπόκριση, με προτεραιότητα στο συγκεκριμένο είδος και αναλόγως για τα υπόλοιπα. Προβαίνουμε κατόπιν σε τριών ειδών μελέτες, οι οποίες αφορούν την πλήρη, τη μερική ή τη βασική ηχητική κάλυψη του χώρου, κατ’ επιλογή του πελάτη και την επίτευξη της καλύτερης δυνατής πιστότητας-ποιότητας ήχου σε κάθε χώρο. Από τη σχετική μελέτη προκύπτουν οι θέσεις και η ισχύς των μεγαφώνων, η χωρητικότητα και οι μονώσεις των ηχείων, όπως επίσης η διαδρομή και η ποιότητα των καλωδίων. Για το καλύτερο αποτέλεσμα, χρησιμοποιούμε καλώδια επίχρυσα με σιλικόνη, για μικρότερη απώλεια στη διαδρομή και λιγότερη καταπόνηση από την υγρασία. Υπάρχουν δηλαδή παράγοντες, οι οποίοι θα μπορούσαν να θεωρηθούν δευτερεύοντες από κάποιον χωρίς εξειδικευμένες γνώσεις, που όμως είναι πολύ βασικοί για το αποτέλεσμα. Γεγονός είναι ότι στον εσωτερικό χώρο του σκάφους μπορούμε να έχουμε πολύ καλή πιστότητα ήχου, αν γίνει η σωστή εκμετάλλευση.

Ταξιδεύοντας, συνήθως περνάμε τις περισσότερες ώρες μας στους εξωτερικούς χώρους του σκάφους, οπότε σημασία έχει να μπορούμε κι εκεί ν’ ακούμε τη μουσική μας. Η εγκατάσταση των ηχητικών στο κόκπιτ γίνεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Πριν απ’ όλα, με τη μελέτη του χώρου, λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη τις συνθήκες, αφού εδώ ο χώρος είναι τελείως ανοικτός με μεγάλες φυσικά απώλειες ήχου. Στο σημείο αυτό, ως γνωστόν, είναι σχεδόν αδύνατο να μην βραχούν τα ηχεία μας από τα σπρέϋ της θάλασσας, από βροχή, ακόμα και από το πλύσιμο. Επιλέγονται, ωστόσο, σημεία προφυλαγμένα κατά το δυνατόν, στα οποία προσαρμόζονται αδιάβροχα μεγάφωνα με τα ηχεία τους, με τα ανάλογα καλώδια και τις μονώσεις».

Αφού πλέον υπάρχουν οι – προϋποθέσεις για ν’ ακούμε με τον καλύτερο
δυνατό τρόπο την αγαπημένη μας μουσική στο σκάφος, δεν μένει παρά να λύσουμε τους κάβους. Όσο για το είδος; Το αφήνουμε ανάλογα με την ώρα στη διάθεσή μας, προσέχοντας να ικανοποιούνται όλα τα γούστα μέσα στην παρέα. Ωστόσο, δεν αντιστεκόμαστε στον πειρασμό, να προτείνουμε τη δική μας αγαπημένη μουσική. Όμορφα αποσπάσματα από έργα Bizet, Verdi, Strauss. Δοκιμάστε Gipsy Kings δυνατά, γιατί είναι «φευγάτο» άκουσμα και ταιριάζει με την αέναη κίνηση της θάλασσας και του ανέμου. Ακούστε rock n’ roll και reggae που θυμίζουν καλοκαίρι. Enigma ή και Carmina Burana. Η απόλυτη γαλήνη του αγκυροβολίου είναι ιδανική για meditation.

Στο ταξίδεμα δεν ενοχλείται κανείς από την ένταση της μουσικής. Το πιο πιθανό είναι να γεννηθούν καινούργιες «φιλίες» με τα δελφίνια. Στα αγκυροβόλια καλύτερα είναι να θυμόμαστε να μην ενοχλούμε τους γύρω μας ή ας τους βάλουμε στη δική μας παρέα. Και η θάλασσα και η μουσική ενώνουν.

Ακούστε τα πάντα, ακολουθώντας την καρδιά σας και τους στίχους ενός πολύ αγαπημένου τραγουδιού που ξέρουμε από τον Rod Stewart και μας ταιριάζει. Το λένε Sailing!!!