Διαρροή στο σκάφος
Για να μην τα κάνουμε… μούσκεμα
Του Μάκη Ματιάτου
Όταν ένα σκάφος και ειδικότερα ένα ιστιοφόρο κάνει νερά, η στάθμη του νερού φαίνεται να ανεβαίνει πολύ γρήγορα, κυρίως λόγω των σεντινών, που στα σύγχρονα σκάφη είναι πολύ ρηχές και μπορούν να δεχτούν ελάχιστο νερό πριν αυτό «καβαλήσει» τα πανιόλα και αρχίσει να καταστρέφει τα πάντα.
Όσοι από εμάς έχουμε υποστεί τις συνέπειες, γνωρίζουμε πολύ καλά την καταστροφή που μπορεί να προκληθεί. Ειδικά αν κάτι τέτοιο συμβεί τη νύκτα, αν δηλαδή δούμε νερό πάνω από τα πανιόλα, το συναίσθημα είναι τουλάχιστον ανατριχιαστικό.
Όπως όλοι ξέρουμε, η ψυχραιμία είναι ένα απαραίτητο προσόν για όσους ταξιδεύουν στη θάλασσα. Αντιδράσεις πανικού δεν βοηθούν σε τίποτα. Αν λοιπόν τύχει να πλημμυρήσουμε, η πρώτη μας αντίδραση θα πρέπει να είναι να «δοκιμάσουμε» το νερό. Δύο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν (αν και έχει τύχει να υπάρξει και συνδυασμός των δύο), είτε το νερό να είναι θαλασσινό, οπότε έρχεται από κάποια διαρροή από τη Θάλασσα, είτε να είναι γλυκό, οπότε η διαρροή βρίσκεται μέσα στο ίδιο το σκάφος από κάποια δεξαμενή. Από τις δύο περιπτώσεις η πρώτη είναι αυτή που χρειάζεται ταχύτητα αντιδράσεων και ψυχραιμία, γιατί μπορεί να μας βουλιάξει. Η δεύτερη, το μόνο που μπορεί να μας προκαλέσει είναι μερικές ζημιές.
Η πρώτη μας αντίδραση στην περίπτωση που κάνουμε νερά από τη θάλασσα είναι να κλείσουμε ΟΛΕΣ τις βάνες, εκτός φυσικά από τη βάνα της θάλασσας των μηχανών μας, εφόσον ταξιδεύουμε και δεν βρισκόμαστε σταματημένοι.
Μπορούμε να χωρίσουμε την περίπτωση, που κάνουμε νερά από τη θάλασσα σε δύο «ύποπτους», στην πλημμυρίδα από τις μηχανές και αυτήν από κάποιον άλλο λόγο, που μπορεί να είναι τα πηδάλια, κάποια βάνα, κάποιο σιφόνι, κάποια εξαγωγή ή εισαγωγή νερού, κάποιο ρήγμα κ.λπ. Στην περίπτωση του ιστιοφόρου, χωρίς υπερβολή (συμβαίνει συχνά) νερά μπορεί να κάνουμε και από το… άλμπουρο, μέσω της σκάτζας. Από τις μηχανές μας νερά μπορεί να κάνουμε από την κυκλοφορία της θάλασσας για την ψύξη τους ή από τους άξονες, δηλαδή από τους στυπειοθλίπτες.
Αν δεν κάνουμε νερά από τη θάλασσα από τις μηχανές μας, θα πρέπει να
αναζητήσουμε την αιτία ακόμα και στην πιο απίθανη εκδοχή της. Ακόμα και ένα ανοιχτό hatch σε μια από τις καμπίνες μπορεί να μας κάνει τη ζημιά, όσο αστείο και να μας φαίνεται. Νερά μπορεί να κάνουμε και από σημεία που βρίσκονται πάνω από την ίσαλο, ακόμα και από εξαγωγές όπως αυτή του νεροχύτη ή όπως τα μπούνια του κόκπιτ, Ακόμα και οι αντλίες των σεντινών μπορούν να προκαλέσουν πλημμυρίδα αν δεν λειτουργούν καλά. Επίσης εξαεριστηκά και άλλα σημεία στο κατάστρωμα, που δεν είναι ασφαλισμένα, είναι ύποπτα για να μας φέρουν μέσα νερά.
Στη θάλασσα πρέπει να πρυτανεύει η λογική. Η πρόληψη είναι πάντα
προτιμότερη. Κάθε χρόνο κατά την περίοδο της ετήσιας συντήρησης,
ελέγχουμε με μεγάλη σχολαστικότητα την κατάσταση και την καλή λειτουργία όλων των βανών. Πολλές φορές οι βάνες μπορεί να οξειδωθούν, γι αυτό ελέγχουμε σταδιακά τη λειτουργικότητά τους άσχετα αν αυτό το κάναμε στην αρχή της σαιζόν.
Ένα ακόμα σημείο που πρέπει να αναφέρουμε, αν και δεν αφορούν άμεσα στο θέμα αυτό, είναι οι αντλίες των σεντινών. Είναι απαραίτητο να τις
ελέγχουμε συχνά, γιατί χωρίς αυτές μπορεί να συμβεί το μοιραίο. Ακόμα, όταν το σκάφος ταξιδεύει, οι σεντίνες πρέπει να είναι στεγνές. Αν έχουν λίγα νερά που ξεχάσαμε να σκουλάρουμε πριν το ταξίδι, η κίνηση του σκάφους και ειδικά το κουπαστάρισμα του ιστιοφόρου μπορεί να κάνει τα νερά να καβαλήσουν τα πανιόλα, πράγμα που θα προκαλέσει σίγουρα κάποιες ζημιές ακόμα και καταστροφές.
Για κάθε ενδεχόμενο και περιμένοντας πάντα το χειρότερο, κλείνουμε πάντα τις βάνες πριν λύσουμε κάβους, ειδικά όταν ο καιρός μας προειδοποιεί πως το ταξίδι μας δεν θα είναι και πολύ ομαλό. Οι μόνες βάνες που πρέπει να είναι ανοιχτές είναι αυτές της θάλασσας των μηχανών, τις οποίες κλείνουμε μόλις δέσουμε και σβήσουμε τις μηχανές.
Σε περίπτωση που βλέπουμε νερά στις σεντίνες, το check list που ακολουθεί είναι απαραίτητο για να αποκαταστήσουμε το σκάφος:
Δοκιμάζουμε το νερό στις σεντίνες
Αν είναι γλυκό νερό:
Τσεκάρουμε τα τάνκια του νερού.
Τσεκάρουμε τις σωληνώσεις.
Αν η στάθμη της σεντίνας μένει σταθερή, τσεκάρουμε:
Την εξαγωγή νερού ψύξης (θάλασσας) μηχανής.
Όλες τις σωληνώσεις και βάνες.
Όλες τις κούρμπες (σιφόνια) εξαερισμού ή ανακούφισης.
Όλες τις σεντίνες.
Όλες τις τουαλέτες
Αν είναι θάλασσα:
Κλείνουμε όλες τις βάνες.
Αν η στάθμη της σεντίνας ανεβαίνει τσεκάρουμε:
Στυπειοθλίπτες και άξονες.
Τζαβέτες, ξαρτόριζες, αισθητήρες εκτός κύτους κ.λπ.
Όλες τις σωληνώσεις και βάνες.
Τα δέσιμο (κούμπωμα) κύτους-καταστρώματος
Τις υδρορροές (μπούνια) του κόκπιτ.
Τα σημεία στήριξης εξαρτημάτων καταστρώματος.
Σε ξύλινο σκάφος, τους αρμούς ανάμεσα στα μαδέρια.
