Kompira Sama – Μια γιαπωνέζικη θεότητα στον ελληνικό θαλασσινό παράδεισο
Kompira Sama
Μια γιαπωνέζικη θεότητα στον ελληνικό θαλασσινό παράδεισο
Του Μάκη Ματιάτου
Το όνομα προέρχεται από τη γιαπωνέζικη παράδοση και είναι αντίστοιχο του δικού μας Ολύμπιου Ποσειδώνα. Το σκάφος είναι ένα κλασικό ιστιοφόρο με παραδοσιακή ιστιοφορία yawl, ένας εξαρτισμός που δεν βλέπουμε πλέον στα μοντέρνα σκάφη. Αναφερόμαστε, βέβαια, στο μοναδικό «Kompira Sama», που για δεκαετίες «οργώνει» τα ελληνικά νερά.
Η γοητεία μιας άλλης εποχής, η αρχοντιά και η ποιότητα της ναυπήγησης είναι τα κύρια χαρακτηριστικά μιας ναυτικής παράδοσης, που εξακολουθεί να «δείχνει το δρόμο» στα σύγχρονα σκάφη αναψυχής, είναι βαθιά ριζωμένη στη συνείδηση όλων μας. Συχνά συναντάμε την έκφραση «marine look» στη μόδα και στη διακόσμηση. Ειδικά στη θάλασσα, ποιος δεν εντυπωσιάζεται βλέποντας ένα όμορφα διακοσμημένο σκάφος με έμφαση στην παλιά τάση του ζεστού στο μάτι ξύλου; Ποιος δεν καρφώνει το βλέμμα του πάνω σε ένα κλασσικό ιστιοφόρο, που έχει κρατήσει όλα εκείνα τα στοιχεία, που παραπέμπουν σε μια άλλη εποχή; Αυτά είναι τα στοιχεία, που κάνουν το «Kompira Same» μοναδικό στην Ελλάδα.
Το «Kompira Sama» δηλώνει ξεκάθαρα τη φιλοσοφία της ύπαρξής του με μια μπρούτζινη επιγραφή που λέει «If God meant us to build glass fiber boats, He would have grown fiber glass trees», που σημαίνει «Αν ο Θεός ήθελε να χτίζουμε σκάφη από πλαστικό, θα φρόντιζε να φυτρώνουν και δέντρα από πλαστικό». Το πανέμορφο ιστιοφόρο σχεδιάστηκε από τους τότε διάσημους Αμερικανούς Alberg και Brengle. Ναυπηγήθηκε (δεν κατασκευάστηκε, όπως θα λέγαμε για τα σύγχρονα σκάφη) από το φημισμένο γερμανικό ναυπηγείο Abeking & Rasmussen το 1955, με τον παραδοσιακό τρόπο, με «στραβά» από βελανιδιά και διπλό πέτσωμα από μαόνι, ενώ η «κουβέρτα» του έγινε από ξύλο τηκ. Την εποχή εκείνη, το κατάστρωμα από ξύλο τηκ ήταν και η το «κουβέρτωμα» του σκάφους, δηλαδή, η μοναδική επικάλυψη με τη τμήματα ξύλου, το ένα δίπλα στο άλλο, που «έπιαναν» πάνω στις εγκάρσιες ενισχύσεις του σκελετού σκάφους με βίδες και ρούμπους και στη συνέχεια γινόταν η μόνωση και αδιαβροχοποίηση με καλαφάτισμα. Σήμερα, βλέπουμε την ίδια παραδοσιακή κατασκευή πάνω σε υπερμοντέρνα σκάφη αναψυχής σαν επένδυση του καταστρώματος, αλλά με επένδυση μόνο του καταστρώματος με ξύλο τηκ, συνήθως από έτοιμα φύλλα.
Η γοητευτική ιστορία του διάσημου ιστιοφόρου, που μοιάζει με παραμύθι, ξεκινά από τη ναυπήγησή του και αμέσως μετά περνάει τον Ατλαντικό και φτάνει στη Νέα Υόρκη για να λάβει μέρος σε ιστιοπλοϊκούς αγώνες. Φέρεται να κατέχει το ρεκόρ όλων των εποχών στην κούρσα που γινόταν τότε, από το Κέηπ μέχρι το Ρίο Ντε Τζανέϊρο. Δημοσιεύματα και ντοκουμέντα, που φέρνουν συγκίνηση και νοσταλγία, μπορεί ακόμα να δει κανείς καδραρισμένα μέσα στο σκάφος. Το «Sea Lion», όπως λεγόταν τότε, ανήκε σε μια Πορτογαλέζα, τη Μαρία Χριστίνα Ντε Μέλο, που το ελλιμένιζε στην Πορτογαλία. Το 1974, αγοράστηκε από ένα Βρετανό, τον Arthur Hill, ο οποίος ταξίδεψε από την Πορτογαλία στη Μεσόγειο, για να φτάσει κάποια στιγμή στην Ελλάδα και ειδικότερα σε μια προβλήτα της μαρίνας της Ζέας. Εκεί, ένας υπέροχος άνθρωπος και yachtsman, που είχα την τύχη να γνωρίσω, ο κ. Λεωνίδας Βραΐλας το είδε και το ερωτεύτηκε με την πρώτη ματιά. Όπως ήταν φυσικό, ήταν και ο επόμενος ιδιοκτήτης, που του άλλαξε και το όνομα σε «Kompira Sama», υψώνοντάς του την Ελληνική σημαία, η οποία κυματίζει ακόμα στην πρύμη. Η αλλαγή του ονόματος έγινε από τον κ. Λεωνίδα Βραΐλα για να τιμήσει τους Γιαπωνέζους συνεργάτες του. Ένα ευλογημένο ξύλο της Γιαπωνέζικης θεότητας κοσμεί ακόμα κάποιο σημείο του εσωτερικού του περίφημου ιστιοφόρου και συνοδεύεται μάλιστα, από ένα ξύλινο βέλος με στρογγυλευμένη αιχμή, που η γιαπωνέζικη παράδοση το ήθελε να καλμάρει τους καιρούς, όταν εκτοξευόταν από την πλώρη του σκάφους, εναντίον τους.
Ο σημερινός ιδιοκτήτης του και εξαιρετικός προσωπικός μου φίλος είναι ο κ. Νικόλας Βραΐλας, γιος του Λεωνίδα, που στην κυριολεξία με έχει εκπλήξει με την αγάπη και φροντίδα του για το υπέροχο αυτό ιστιοφόρο. Σε κάποιες αυθεντικές στιγμές «πρόσωπο με πρόσωπο» μας είπε: «Κληρονόμησα τη μεγάλη ερωμένη του πατέρα μου και το πάθος μου είναι ασίγαστο γιΆ αυτήν. Σκέπτομαι μόνο τι μπορώ να της προσφέρω εγώ και ποτέ τι μπορεί να μου προσφέρει εκείνη. Μια γυναίκα, σε στιγμή αδυναμίας, μπορεί να παραβλέψει και να συγχωρήσει μια αμέλεια, ενώ εκείνη ποτέ. Απαιτεί συνεχή φροντίδα, γιατί αν την ξεχάσω, θα με ξεχάσει εκείνη αμέσως».
Το να έχεις στην κατοχή σου ένα ξύλινο κλασσικό σκαρί όπως το «Kompira Sama» δεν είναι εύκολη δουλειά, τη στιγμή μάλιστα, που θέλεις να διατηρήσεις όλα τα παραδοσιακά και αυθεντικά στοιχεία του, όπως συμβαίνει με το υπέροχο αυτό ιστιοφόρο. Όλα του τα εξαρτήματα είναι γνήσια μέχρι τα ξύλινα ράουλα και μακαράδες. Βέβαια, έχουν γίνει κάποιες μικρές υποχρεωτικές αλλαγές πάνω στο ιστιοφόρο, για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις σημερινές ανάγκες των επιβαινόντων, αφού το σκάφος ναυλώνεται με επαγγελματικό πλήρωμα σε yachtsmen, που θέλουν να κάνουν τις διακοπές τους στα Ελληνικά νερά με στυλ. Για παράδειγμα, προστέθηκε ένας ηλεκτρικός εργάτης για την άγκυρα και ένας αφαλατωτής, το αρχοντικό σκάφος όμως, παραμένει όπως ήταν, ύστερα από 52 χρόνια που άφησε τη ναυπηγική κλίνη του. Το σκάφος σχεδιάστηκε και ναυπηγήθηκε, έχοντας δυο καμπίνες με τουαλέτες και ντους, καθώς και ένα σαλόνι, που καταλαμβάνει όλο το πλάτος του σκάφους και μπορεί να φιλοξενήσει άλλα τέσσερα άτομα, με δικό τους μπάνιο. Το τριμελές πλήρωμα φιλοξενείται στο πλωριό ανεξάρτητο τμήμα. Παλαιότερα, ένα σκάφος 67 ποδών, που πρόσφερε μόνον δύο καμπίνες, θεωρείτο μειονεκτικό, ειδικά σαν επαγγελματικό. Η φιλοσοφία, όμως του κ. Νικόλα Βραΐλα και τα επιχειρήματά του ανατρέπουν αυτή τη θεώρηση. «Το σκάφος είναι ένα κλασικό παραδοσιακό.» λέει, «Μια Jaguar E type είναι επίσης παραδοσιακή. Γιατί ένα αυτοκίνητο στο μήκος της Jaguar δεν είναι διθέσιο; Οποιαδήποτε ριζική αλλαγή θα τραυμάτιζε και θα στερούσε την αυθεντικότητα ενός ιστιοφόρου, όπως το Kompira Sama». Και όμως, η σκέψεις αυτές βασάνισαν αρκετά πατέρα και γιο της οικογένειας Βραΐλα. Η λύση ήρθε από δυο νέους αλλά με οικογενειακή παράδοση καραβομαραγκούς. Σχεδίασαν και κατασκεύασαν ένα σύστημα, που δεν αλλοίωναν τη γενική αίσθηση και φυσιογνωμία του εσωτερικού. Το σύστημα, που λειτουργεί με κινητά στοιχεία, απομονώνει σε λεπτά ένα μέρος του σαλονιού, δημιουργώντας μια τρίτη καμπίνα.
Σαν επαγγελματικό σκάφος θεωρείται από τα πλέον επιτυχημένα, όχι οικονομικά, γιατί η σωστή επαγγελματική εκμετάλλευση είναι ακριβή και σπάνια μια χρονιά μπορεί να καλύψει τα έξοδα. Όσο καλό και να είναι ένα σκάφος, χρειάζεται και ένα team ανθρώπων να το πλαισιώσουν και να το κάνουν επιτυχημένο, το πλήρωμα και τον ιδιοκτήτη. Το πλήρωμα πρέπει να έχει ναυτοσύνη, ήθος και αγάπη για στο σκάφος, ειδικά στην περίπτωση του παραδοσιακού ιστιοφόρου. Πρέπει να ξέρει να το ταξιδέψει καλά, να το «περιποιηθεί» σωστά και να αναδείξει τις απολαύσεις, που μόνο ένα κλασικό σκάφος μπορεί να προσφέρει. Οι σχέσεις των τριών του πληρώματος και ιδιοκτήτη είναι ιδανικές, σαν μια οικογένεια. Ο κ. Νικόλας Βραΐλας, με την αρχοντιά του χαρακτήρα του, σε συνδυασμό με αυτήν του σκάφους, αλλά και τις ιδιαίτερες ικανότητες του πληρώματος, κατόρθωσαν να δώσουν στο «Kompira Sama» μια μοναδικότητα στο χώρο μας. Από προσωπικές εμπειρίες μπορώ να βεβαιώσω πως, οι πελάτες ναυλωτές του σκάφους είναι σχεδόν οι ίδιοι για πέρα από 30 χρόνια. Οι άνθρωποι που ήρθαν για πρώτη φορά να κάνουν τις διακοπές τους στο «Kompira Sama», ήταν ακόμα νέοι, στη συνέχεια ήρθαν με τα παιδιά τους και μετά, με τα εγγόνια τους. Οι άνθρωποι αυτοί θεωρούν το σκάφος δικό τους, το αγάπησαν και εξακολουθούν να το αγαπούν.
Όλοι μας έχουμε ανάγκη από τις παλιές καλές και πετυχημένες συνταγές, που γέννησαν και καλλιέργησαν την κουλτούρα μας, αλλά και σφράγισαν θετικά το χαρακτήρα μας. Εμείς, οι Έλληνες, σαν ένας λαός με τεράστια ναυτική παράδοση και ιστορία, διαθέτουμε τα κριτήρια για να εκτιμήσουμε την αξία και το συμβολισμό στον οποίο μας παραπέμπει το «Kompira Sama», το υπέροχο αυτό σκαρί, που σαν κομψοτέχνημα οργώνει τις θάλασσές μας και όχι μόνο.
Τεχνικά χαρακτηριστικά:
Ολικό μήκος: 20,40 m.
Πλάτος: 4,60 m.
Βύθισμα: 3,00 m.
Κινητήρας: Perkins 82 hp.
Γεννήτρια: 6.50 kW
Κατανάλωση: 10 lt. / hr
Δεξ. Καυσίμων: 700 lt.
Δεξ. Νερού: 1,000 lt. + Αφαλάτωση
