Συντελεστές επιδόσεων – Πως συγκρίνουμε δυο σκάφη μεταξύ τους
Το ωραίο είναι καθαρά θέμα υποκειμενικό. Αν το σκάφος μας αρέσει ή όχι, αυτό είναι θέμα αισθητικής, που είναι σίγουρα υποκειμενικό. Εκεί τα πράγματα γίνονται πιο πολύπλοκα, αφού δεν έχουμε όλοι τα ίδια γούστα και προτιμήσεις. Κάτι, που ένας θεωρεί πλεονέκτημα, για παράδειγμα η μεγάλη ρόδα τιμόνι στο κόκπιτ, κάποιος άλλος μπορεί να το θεωρεί μεγάλο μειονέκτημα, γιατί καταλαμβάνει μεγάλο χώρο και δεν επιτρέπει την εύκολη πρόσβαση. Τα κριτήρια, εδώ, είναι διαφορετικά, άρα και η αξιολόγηση είναι υποκειμενική.
Πέρα από την υποκειμενική εκτίμηση υπάρχει και η αντικειμενική, που πάλι έχει κάποια υποκειμενικά κριτήρια, αλλά βρίσκεται πιο κοντά στην πραγματικότητα. Είναι δυνατόν και εξαιρετικά εύκολο να σχηματίσουμε μια πρώτη εντύπωση για το ιστιοφόρο, που σκοπεύουμε να αγοράσουμε, χρησιμοποιώντας τη γλώσσα των αριθμών, που δεν κάνει ποτέ λάθος. Τα στοιχεία για τη σύγκριση μπορούμε εύκολα να τα πάρουμε από τα τεχνικά χαρακτηριστικά, που δίνει ο κατασκευαστής, τα οποία αν επεξεργαστούμε, προκύπτουν πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία. Ας δούμε πως.
Σχέση ιστιοφορίας/εκτοπίσματος
√SA(m²) / ³√D(t)
SA = εμβαδόν ιστιοφορίας σε τετραγωνικά μέτρα και D = εκτόπισμα σε τόνους.
Η σχέση αυτή μας δίνει τη δυνατότητα σύγκρισης ιστιοφόρων μεταξύ τους, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, αλλά πάντα με κριτήριο την ιστιοφορία και το βάρος τους. Είναι φυσικό να πούμε, συγκρίνοντας δύο σκάφη, που έχουν π.χ. το ίδιο εκτόπισμα, πως το πιο γρήγορο θα είναι αυτό, που φέρει μεγαλύτερη ιστιοφορία. Επίσης, από δύο σκάφη, που έχουν την ίδια
ιστιοφορία, το πιο αργό θα είναι εκείνο, που έχει μεγαλύτερο εκτόπισμα.
?ρα, όσο μεγαλύτερος είναι ο συντελεστής, τόσο πιο μεγάλες είναι οι
δυνατότητες του ιστιοφόρου σε ταχύτητα. Οι συνηθισμένες τιμές του
συντελεστή είναι από 3,5 μέχρι 4,9.
Σχέση εκτοπίσματος/ισάλου
D(kg) / [LWL(m)]³
D = εκτόπισμα σε κιλά και LWL = μήκος ισάλου γραμμής.
Και αυτή η σχέση μάς δίνει τη δυνατότητα σύγκρισης σκαφών μεταξύ τους,
ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, όμως πάντα με βάση την ίσαλο και το εκτόπισμα. Επειδή εδώ δεν υπεισέρχεται η ιστιοφορία, όταν μιλάμε για ιστιοφόρα σε συμβατική πλεύση, μπορεί ένα αργό σκάφος να φαίνεται πιο γρήγορο από ένα γρηγορότερο. Όταν αναφερόμαστε στη σχέση αυτή, θα εννοούμε πάντα συμβατική πλεύση με μηχανή. Συγκρίνοντας δύο σκάφη με το ίδιο εκτόπισμα, το πιο γρήγορο είναι φυσικά αυτό με τη μεγαλύτερη ίσαλο, Αντίστροφα, όταν συγκρίνουμε δύο σκάφη, που έχουν το ίδιο μήκος ισάλου, το πιο γρήγορο σε συμβατική πλεύση, θα είναι το πιο ελαφρύ. ?ρα, όσο μικρότερος είναι ο συντελεστής, τόσο πιο μεγάλες είναι οι δυνατότητες σε ταχύτητα με μηχανή. Οι συνηθισμένες τιμές της σχέσης αυτής φθάνουν μέχρι 9,5.
Στις δοκιμές και συγκρίσεις που κάνουμε υπάρχει άλλη μία σχέση, που αφορά τη μηχανοκίνηση και την ισχύ του κινητήρα. Ο συντελεστής αυτός μας επιτρέπει είτε να ορίσουμε το χαρακτήρα και κατηγορία ενός σκάφους, αλλά και να δούμε κατά πόσο ένα σκάφος διαθέτει ικανοποιητική ισχύ σε σχέση με κάποιο άλλο.
Συντελεστής ισχύος κινητήρα
kW / t
kw = ισχύς του κινητήρα σε κιλοβάτ και t = εκτόπισμα σε τόνους.
Ο συντελεστής ισχύος της μηχανής είναι μια συνάρτηση της απόδοσης του κινητήρα σε σχέση με το βάρος του σκάφους. Με άλλα λόγια θα λέγαμε ότι είναι μια σχέση, που μας δίνει πόσα κιλοβάτ παράγονται από η μηχανή για κάθε τόνο εκτοπίσματος του σκάφους. Όπως είναι φυσικό, ο συντελεστής αυτός εξαρτάται από τον τύπο του σκάφους. Συνηθισμένες τιμές του είναι οι παρακάτω, ανάλογα με το χαρακτήρα του σκάφους.
Αν τώρα θέλουμε να δούμε τις δυνατότητες του δικού μας σκάφους ή θέλουμε να αποφασίσουμε για τις μηχανές, που θα φορέσουμε σε κάποιο καινούργιο, το σχήμα μάς δίνει μια πρώτη ένδειξη, αν η ισχύς των μηχανών είναι μέσα στα ανεκτά πλαίσια. Σημαδεύουμε στον πίνακα, στην αριστερή διαγράμμιση την ισχύ της μηχανής μας σε κιλοβάτ (kW), έστω 100 kW, από τις προδιαγραφές του κατασκευαστή της. Τραβάμε μια ευθεία και ενώνουμε το σημείο με το εκτόπισμα του σκάφους μας, έστω 1 τόνο. Αν προεκτείνουμε την ευθεία στη δεξιά διαγράμμιση, βρίσκουμε αμέσως το συντελεστή ισχύος, που θα πρέπει να «βγάζει» το σκάφος μας και ο οποίος στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι 100 (100 kW / t), δηλαδή η απόδοση του κινητήρα είναι 100 kW για κάθε τόνο εκτοπίσματος του σκάφους μας.
Τη μέτρηση αυτή μπορούμε να την κάνουμε για οποιοδήποτε άλλο σκάφος. Για παράδειγμα στην περίπτωση 2 του σχήματος βλέπουμε τη μέτρηση ενός ιστιοφόρου, που η μηχανή του αποδίδει 100 kW, έχει εκτόπισμα 20 τόνους και «βγάζει» συντελεστή 5 (5 κιλοβάτ ανά τόνο εκτοπίσματος). Αν ανατρέξουμε στον παραπάνω πίνακα με τους χαρακτηρισμούς, θα δούμε πως πρόκειται για ένα ιστιοφόρο με βοηθητική μηχανή, εφόσον ο συντελεστής βρίσκεται ανάμεσα σε ελάχιστη τιμή 2,2 και μέγιστη 6.
Οι παραπάνω τρεις συντελεστές δεν μπορούν να κάνουν λάθος. Είναι σχέσεις, που βγαίνουν από αντικειμενικά τεχνικά στοιχεία και «μιλάνε» την αλάνθαστη γλώσσα των αριθμών.
