Προτεραιότητα στη θάλασσα
Ο δεκάλογος της ασφάλειας με σκίτσα και λόγια
Του Μάκη Ματιάτου
Οι κανονισμοί για την αποφυγή συγκρούσεων στη θάλασσα είναι λεπτομερέστατοι και καλύπτουν κάθε πιθανή περίπτωση, όμως πόσοι από εμάς τους ξέρουν και πόσο καλά;
Ο διεθνής κανονισμός είναι τόσο λεπτομερής αλλά και περίπλοκος ή δυσνόητος για πολλούς. Είναι, άραγε, απόλυτη ανάγκη να ξέρουμε κάθε
λεπτομέρεια, ακόμα και αν δεν αφορά άμεσα τον ερασιτέχνη κυβερνήτη του μικρού σκάφους αναψυχής; Θα ήταν άσκοπο να υποστηρίξουμε κάτι τέτοιο. Όσες φορές και να διαβαστεί, αν δεν χρησιμοποιείται τακτικά στην πράξη, ξεχνιέται. Ας κάνουμε, λοιπόν, μια μικρή ανακεφαλαίωση όσων σημείων του κανονισμού αφορούν τον κυβερνήτη του μικρού σκάφους, έτσι ώστε να μπορούμε να ταξιδέψουμε με κάποια σχετική ασφάλεια.
Στον κανονισμό, για παράδειγμα, αναφέρεται πως ένα μικρό σκάφος πρέπει να φυλάει και να μην παρεμποδίζει κάποιο πλοίο, που εμποδίζεται από το βύθισμά του να κάνει ελιγμούς προς αποφυγή σύγκρουσης. Είναι ένας κανόνας, που βγαίνει από την απλή λογική κάθε ανθρώπου, που ασχολείται με τη θάλασσα και τα σκάφη αναψυχής, γι? αυτό και τον θυμόμαστε εύκολα. Υπάρχει, επίσης, ένας άλλος κανόνας, που λέει πως το μηχανοκίνητο σκάφος φυλάει πάντα ένα ιστιοφόρο. Και είναι σωστό απ? όποια πλευρά και αν το δει κανείς, όμως δεν ισχύει απόλυτα. Ο κανόνας αυτός αφορά κυρίως τα μικρά σκάφη μεταξύ τους, αλλά και ένα ιστιοφόρο και ένα υπερωκεάνιο στην ανοιχτή θάλασσα. Δεν μπορεί, όμως να ισχύσει σε κανάλια και γενικά περιορισμένα νερά, όπου το μεγάλο πλοίο χρειάζεται βαθιά νερά, σε αντίθεση με το μικρό σκαφάκι. Ο κανονισμός επίσης λέει πως δεν πρέπει να εμποδίζουμε ένα ψαράδικο που ψαρεύει, αλλά αυτό δεν δένει το δικαίωμα σε ένα ψαράδικο την ώρα που ψαρεύει να εμποδίζει ένα μεγάλο πλοίο, που λόγω μεγάλου
βυθίσματος δεν έχει την ικανότητα των ελιγμών. Απλή λογική, λοιπόν, και
σεβασμός του άλλου στη θάλασσα είναι οι αρχές του διεθνούς κανονισμού.
Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα του κανονισμού και επειδή η εικόνα μιλάει καλύτερα, ας τα δούμε σε σχήματα. Ο παρακάτω δεκάλογος είναι μία σύνοψη των βασικότερων στοιχείων του κανονισμού, που θα πρέπει όλοι να θυμόμαστε για την ασφάλεια μας.
Σχήμα 1
Το κωπήλατο σκάφος φυλάει και δίνει πάντα προτεραιότητα στα σκάφη, που κινούνται με τα πανιά τους είτε πρόκειται για μικρά ιστιοφόρα είτε για ιστιοσανίδες.
Σχήμα 2
Το μηχανοκίνητο σκάφος πάντα φυλάει το ιστιοφόρο, όταν αυτό κινείται με πανιά. Όταν το ιστιοφόρο κινείται με τη μηχανή, θεωρείται μηχανοκίνητο σκάφος.
Σχήμα 3
Όταν δύο σκάφη κινούνται αντίθετα και τα δύο ανοίγονται για να αποφύγουν τη σύγκρουση.
Σχήμα 4
Όταν ένα σκάφος, ιστιοφόρο ή μηχανοκίνητο, προσπερνά κάποιο άλλο, είναι υποχρεωμένο να το φυλάξει.
Σχήμα 5
ιστιοφόρα και μηχανοκίνητα προσέχουν να μην παρεμποδίζουν σκάφη, που δεν έχουν μεγάλη ευχέρεια ελιγμών.
Σχήμα 6
Στην περίπτωση ιστιοφόρων μεταξύ τους, όταν αυτά ταξιδεύουν στα όρτσα και βρίσκονται σε αντίθετο μπράτσο, το αριστερήνεμο είναι υποχρεωμένο να φυλάξει το δεξήνεμο.
Σχήμα 7
Στην περίπτωση ιστιοφόρων , που ταξιδεύουν στα όρτσα και βρίσκονται στο ίδιο μπράτσο, για παράδειγμα αριστερήνεμα και τα δύο, το σκάφος, που βρίσκεται πιο ψηλά στον καιρό (σοφράνο) πρέπει να φυλάξει το άλλο (σταβέντο).
Σχήμα 8
Όταν ένα σκάφος ταξιδεύει στα πρύμα, θεωρείται δεξήνεμο ή αριστερήνεμο,
ανάλογα από ποια μπάντα φουσκώνει η σακούλα της μαΐστρας. Σε πολλές
περιπτώσεις η αναγνώριση δεν είναι εύκολη. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το αριστερήνεμο φυλάει το άλλο.
Σχήμα 9
Μεταξύ δύο μηχανοκίνητων, αυτό που βλέπει τον κόκκινο (αριστερό) φανό του άλλου έχει υποχρέωση να το φυλάξει. Στο σχήμα μας, το σκάφος αριστερά θα πρέπει να φυλάξει οποιοδήποτε άλλο βρίσκεται στον τομέα ορατότητας του κόκκινου φανού πορείας.
Σχήμα 10
Το ιστιοφόρο, που ταξιδεύει με πανιά και μηχανή θεωρείται μηχανοκίνητο και θα πρέπει να φυλάξει οποιοδήποτε σκάφος βρίσκεται δεξιά του.
Ο βασικότερος όμως κανόνας στη θάλασσα, για τον οποίο δεν χρειάζεται κάποιο χαρακτηριστικό σχήμα, είναι ένας. Σεβάσου και φύλαγε πάντα τον πλησίον σου. Άλλωστε, πώς ξέρεις ότι ο άλλος γνωρίζει τον κανονισμό;
