“Κύθνος : ένα νησί στο πέρασμα του βοριά…”

Ένα νησί στο πέρασμα του βοριά

Του Νίκου Γιοβανίδη
Ελληνική Ναυαγοσωστική Ακαδημία – Ε.Ν.ΑΚ.
www.enak.gr

Το φουσκωτό μας περίμενε έτοιμο στο parking σκαφών στην Ανάβυσσο για να ξεκινήσουμε το ταξίδι μας στην Κύθνο. Με κάλμα τη θάλασσα, πολύ χαρά και γέλια, όλη η παρέα διασκέδασε την πορεία μέχρι το νησί.

Με τις γνωστές, αγαπημένες αιγαιοπελαγίτικες «πινελιές», η Κύθνος διακρίνεται για τα παραδοσιακά δίπατα σπίτια, τα πλακόστρωτα δρομάκια, τα ξωκλήσια με τους θολωτούς τρούλους, τα πολύχρωμα κρινάκια και το αιολικό πάρκο. Το νησί που κρατά το μεγάλο μυστικό βαθιά μέσα του και το φανερώνει μόνο στον απαιτητικό επισκέπτη, όταν το αναζητήσει στο σπήλαιο Καταφύκι, με τους υπέροχους σταλαγμίτες και σταλακτίτες του και στο φτερούγισμα των αγριοπερίστερων μέσα στις θαλάσσιες σπηλιές.


Η Κύθνος είναι χαρακτηριστικό κυκλαδίτικο νησί προς τα δυτικά του ομώνυμου νησιωτικού συμπλέγματος. Έχει έκταση 99 τετραγωνικά χιλιόμετρα και 1.700 κατοίκους. Απέχει 2,5 περίπου ώρες με το ferry boat από τον Πειραιά. Βρίσκεται σε στίγμα 37º 24Ά Β και 24º 23Ά 5ΆΆ Α από το Γκρίνουιτς, νότια της Κέας και βόρεια της Σερίφου.

Οι αποστάσεις στο νησί είναι μικρές και μπορείτε να φτάσετε σε οποιοδήποτε σημείο με αυτοκίνητο, μηχανάκι ή ταξί. Η Κύθνος σαρώνεται από τους ανέμους και ιδιαίτερα τους βοριάδες. Λόγω των ανέμων θα παρατηρήσετε πολλούς ανεμόμυλους που άλλοτε άλεθαν τα στάρια της Ρωσίας. Το νησί είναι γεμάτο ξερολιθιές που τις διακρίνει κανείς από πολύ μακριά. Σκοπός τους είναι να συγκρατούν το λιγοστό χώμα και να οριοθετούν τις ιδιοκτησίες.

Μη νομίσετε ότι είναι απλές μάντρες, παρατηρήστε τον τρόπο, με τον οποίο
εναλλάσσονται οι μικρές με τις μεγάλες πέτρες για να δώσουν στο τέλος αυτό το συμπαγή τοίχο που αντιστέκεται στη φθορά του χρόνου και μας δείχνει το μεράκι και την τέχνη των κατοίκων, κάνοντας την Κύθνο να μοιάζει με μακρόστενο γλυπτό. Το μόνο πράσινο που δροσίζει λίγο το νησί είναι το μικρό πευκοδάσος στην περιοχή της Παναγιάς της Κανάλας.

Ιστορία της Κύθνου


Οι ανασκαφές που έγιναν έφεραν στην επιφάνεια σημαντικά στοιχεία. Απ’ αυτά μαθαίνουμε ότι η Κύθνος, κατοικείτο από τους Μεσολιθικούς χρόνους, δηλαδή 7.500 – 6.500 χρόνια π.Χ. Η ονομασία της οφείλεται στον Κύθνο, τον αρχηγό των Δρυόπων, οι οποίοι ήλθαν από την Εύβοια. Η ιστορία της είναι ίδια με τα άλλα Κυκλαδονήσια. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός της σύγκρουσης μεταξύ επαναστατών και κυβερνητικών στρατευμάτων για την απελευθέρωση των κρατουμένων το Φεβρουάριο του 1862.
Φάροι – Στίγματα
Στα Β του νησιού υπάρχει φάρος στο ακρωτήριο Κέφαλος με στοιχεία fl 4s 6Μ. Στα Ν του νησιού υπάρχει φάρος στο ακρωτήριο ?γιος Δημήτριος με στοιχεία Fl W 15s 7M. Μέριχας (λιμάνι): 37º 24Ά Β 24º 23Ά 5ΆΆ Α (F1 R).

Λιμάνια της Κύθνου

 

ΜΕΡΙΧΑΣ

 

Προσέγγιση


Τη μέρα: Το λιμάνι του Μέριχα βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού. Είναι λίγο δύσκολα να το εντοπίσετε από μακριά. Οι βορειοδυτικές πλαγιές της Κύθνου είναι έρημες. Μετά το νησί βαθαίνει και δημιουργεί τις ακτές Φυκιάδα και Απόκρουση. Αμέσως μετά βρίσκεται το λιμάνι του Μέριχα, όπου ξεχωρίζουν τα σπίτια. Τη νύχτα: Μας καθοδηγεί το φανάρι του Ακρωτηρίου του Μέριχα με στοιχεία Fl WR 1,5s W5 R3 M και μετά το φανάρι του Λιμανιού του Μέριχα με στοιχεία F1 R. Προσοχή: Στην είσοδο του λιμανιού προς τα νότια υπάρχει μικρή βραχονησίδα.

Αγκυροβόλιο


Υπάρχει προβλήτα μόλις περάσετε τον προστατευτικό μώλο. Μεγάλα βέλη
υποδεικνύουν τις Θέσεις των σκαφών. Στα αριστερά της προβλήτας, όπως την κοιτάμε μπαίνοντας, πιάνει το πλοίο της γραμμής και πρυμοδετεί. Μην πλαγιοδετήσετε στο μώλο αν έρχεται πλοίο ή δελφίνι. Επίσης, οι πρώτες θέσεις κοντά στο σημείο που δένει το πλοίο της γραμμής, εκκενώνονται την ώρα που προσεγγίζει το πλοίο με εντολή του Λιμεναρχείου. Αποφύγετε να δέσετε πολύ αριστερά.

Ευκολίες

 

Νερό: Υπάρχει νερό, ζητήστε το κλειδί από το κοντινό super market.

Μηχανικός: Για βοήθεια, απευθυνθείτε στα ψαράδικα που πιάνουν στο νέο μώλο στο βάθος.
Ανεφοδιασμός: Υπάρχουν πάρα πολλά super markets.
Δημόσιες υπηρεσίες: Λιμεναρχείο, Περίπτερο Τουριστικών Πληροφοριών.

Συμβουλές για ναυτιλλομένους


Προσέξτε όταν έρχεται το πλοίο γιατί καμία φορά, ειδικά με το μελτέμι, μπορεί να κάνει δυνατές προπελιές. Μη ξεχνάτε, να δένετε διπλά στο μώλο του πλοίου. Με το Μαΐστρο το λιμάνι είναι επικίνδυνο, προτιμήστε τα Λουτρά. Επίσης με το δυνατό νοτιά δημιουργείται ρεστία μέσα στο λιμάνι.

Θα δείτε


Το Βρυόκαστρο στα Δυτικά του Μέριχα που είναι η τοποθεσία όπου βρισκόταν η Αρχαίο πόλη της Κύθνου (10ος αιώνας π.Χ.)
Την Κολώνα που βρίσκεται στα Βορειοδυτικά του Μέριχα. Μια στενή λωρίδα άμμου συνδέει το νησί με το νησάκι του Αγ. Λουκά, δημιουργώντας δύο πανέμορφους κολπίσκους, παράδεισο για σκάφη αναψυχής.

Την εκκλησία της Παναγίας της Φλαμπουριανής στα Φλαμπούρια, περίπου 20Ά νότια από το Μέριχα. Σύμφωνα με την παράδοση, τα σημάδια που φαίνονται στην παραλία και συνεχίζουν μέχρι την εκκλησία, οι ντόπιοι πιστεύουν ότι τα έκανε η Παναγία.

Θα επισκεφθείτε


Τη Χώρα. Κλασσικό Κυκλαδίτικο χωριό με νησιώτικη αρχιτεκτονική και παλιές εκκλησίες. Στενά, πλακόστρωτα σοκάκια ανοίγονται ανάμεσα από τα κάτασπρα σπίτια με δροσερά «στεάδια», στοές και κάτασπρες εκκλησίες με τα περίτεχνο καμπαναριά και τα παλιά καφενεδάκια. Περπατήστε στα ασπρισμένο με ασβέστη δρομάκια και παρατηρήστε τα σχέδια που στολίζουν (βαρκούλες-λουλούδια-πουλιά) τα δάπεδα, κάνοντας το χωριό να μοιάζει με παιδική ζωγραφιά.
Αξίζει να δείτε την Αγία Τριάδα του 16ου αιώνα, τον Άγιο Σάββα του 17ου αιώνα και το Σωτήρα του 17ου αιώνα.
Το αιολικό πάρκο και το φωτοβολταϊκό πάρκο στη Χώρα. Το Αιολικό Πάρκο είναι το πρώτο που κατασκευάστηκε στην Ελλάδα, ενώ το φωτοβολταϊκό είναι το δεύτερο. (Το πρώτο φτιάχτηκε στην Αγία Ρουμέλη του νομού Χανίων στην Κρήτη). Και τα δύο μαζί καλύπτουν το 1/3 των αναγκών του νησιού σε ηλεκτρικό ρεύμα.
Την Δρυοπίδα ή Χωριό. Αυτό το κεφαλοχώρι είναι χτισμένο στις πλευρές ξεροπόταμου με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των δυο ορόφων κεραμοσκέπαστων σπιτιών του. Το όνομά του μάς παραπέμπει στους πρώτους κατοίκους του νησιού, τους Δρύοπες.
Ζητήστε να δείτε το ξυλόγλυπτο τέμπλο της εκκλησίας του Αγίου Μηνά.
Το σπήλαιο Καταφύκι κοντά στο χωριό της Δρυοπίδος στη Θέση «Φιρές». Είναι αναξιοποίητο και από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας.

Πού θα φάτε – τι προτείνουμε


Πολλές ταβέρνες υπάρχουν στο λιμάνι του Μέριχα. Προτείνουμε την ταβέρνα «Γιαλός». Ζητήστε να δοκιμάσετε τις ατέλειωτες ποικιλίες των σαλατών του μαγαζιού.
Το τοπικό κρέας με την ονομασία «σίγλινο» (χοιρινό με λίπος).
Τη Θερμιώτικη τυρόπιτα με ξυνοτύρι.
Τα κολόπια (πίτες με σπανάκι).
Το σαβόρι (μαριναρισμένα ψάρια), ντόπια λουκάνικα, άσπρο τυρί τρίμμα, κοπανιστή, μαλακά και σκληρά τυροβόλια.
Δοκιμάστε το τοπικό κρασί (ρετσίνα, ροζέ, κοκκινέλι) που είναι πολύ γευστικό.

Τι θα ψωνίσετε και πού

 

Εξαιρετικής ποιότητας αμυγδαλωτά στα Λουτρά.
Παξιμάδια στη Χώρα.
Πήλινα και διακοσμητικά από όστρακα στη Δρυαπίδα.
Τρίμμα και κοπανιστή στη Χώρα.

Πώς Θα μετακινηθείτε


Υπάρχει λεωφορείο που συνδέει το Μέριχα με τη Χώρα και τα χωριά. Επίσης υπάρχουν ταξί και ενοικιαζόμενα μοτοποδήλατα.

Πού θα διασκεδάσετε

 

Η Κύθνος δε φημίζεται για τη νυχτερινή ζωή της. Στο λιμάνι υπάρχουν μερικά μπαράκια, ή αν εξασφαλίσετε μεταφορικό μέσο επισκεφτείτε στην άλλη πλευρά του νησιού το λιμανάκι των Λουτρών.

Γιορτές – Πανηγύρια – Φεστιβάλ


Πολλά πανηγύρια γίνονται κάθε χρόνο στην Κύθνο με άφθονο φαγητό και γλέντι με τσαμπούνες, βιολιά και χορούς.
Στις αρχές Ιουνίου της Αγίας Τριάδας (Αγίου Πνεύματος) στη Χώρα.
Του Αι Λια στις 20 Ιουλίου ψηλά στο βουνό.
Στο μοναστήρι της Παναγιάς της Νίκους στις 15 Αυγούστου.

Του Αγίου Χαραλάμπους στις 10 Φεβρουαρίου.
Το πανηγύρι των Αγίων Θεοδώρων την παραμονή.
Των Αγίων Αποστόλων στην πλατεία της Δρυοπίδας.
Του Αγίου Λουκά στις 18 Οκτωβρίου.
Του Αγίου Μηνά στις 11 Νοεμβρίου.
Της Αγίας Άννας στις 9 Δεκεμβρίου.
Η Αποκριά γιορτάζεται με ξεχωριστό τρόπο με τον καρνάβαλο «Λαζάνη» να τον καίνε στη μέση της πλατείας της Αγ. Τριάδας.

Περίθαλψη – Υγεία


Αγροτικό ιατρείο στη Χώρα (τηλ. 22810-31202),
Αγροτικό ιατρεία στη Δρυοπίδα (τηλ. 22810- 32234) και φαρμακείο στο Μέριχα (τηλ. 22810- 32240)

Χρήσιμα τηλέφωνα (2281)


Λιμεναρχείο 32290
Αστυνομία στη Χώρα 31201

Δήμος στη Χώρα 31277
ΟΤΕ στη Χώρα 31499
ΟΤΕ στην Παναγιά την Κανάλα 32355

ΕΛΤΑ 31239
Ταξί 32319, 32128
Δημοτικό Διαμέρισμα στη Δρυαπίδα 32230
Γραφείο Τουρισμού Δημοτικού Διαμερίσματος 32250.

ΛΟΥΤΡΑ

 

Προσέγγιση

Τη μέρα: Το λιμάνι των Λουτρών βρίσκεται στη ΒΔ πλευρά του νησιού. Είναι εύκολα να το εντοπίσετε από μακριά. Τη νύχτα: Χρησιμοποιούμε το φανάρι του Ακρωτηρίου του Κέφαλου (Fl W 4sec 6M) και μετά το φανάρι του Λιμανιού των Λουτρών που βρίσκεται στα νότια της εισόδου με στοιχεία F1 R.

Αγκυροβόλιο


Υπάρχει κλειστό λιμανάκι μόλις περάσετε τον προστατευτικό μώλο. Το λιμάνι είναι αρκετά ασφαλές από το μελτέμι. Προτιμήστε τον ανατολικό μόλο όπου με πριμοδότηση έχετε τη μεγαλύτερη ασφάλεια. Μπορείτε να πλαγιοδετήσετε και στον νοτιοανατολικό μόλο. Πρυμνοδετήσετε από την εξωτερική πλευρά του μόλου μόνο αν οι καιρός είναι καλός. Ο βυθός είναι αμμώδης με φύκια και λάσπη. Δεν έχει καλό κράτημα παντού και δεν έχει αρκετό χώρο για άνετες μανούβρες. Εμείς δυσκολευτήκαμε σε κείνο το σημείο, αλλά παραμείναμε ευδιάθετοι έχοντας στο πλευρό μας τις μηχανές verado, που ξέραμε ότι δεν θα μας απογοητεύσουν. Θα σας ζητηθεί να πληρώσετε λιμανιάτικα από τον υπεύθυνο του λιμανιού, ό οποίος τις περισσότερες φορές θα σας βοηθήσει που να δέσετε.

Ευκολίες

 

Νερό: Υπάρχει στην προβλήτα.
Ρεύμα : Έχει εγκαταστάσεις πάνω στον μόλο.

Μηχανικός: Για βοήθεια απευθυνθείτε στα ψαράδικα.
Ανεφοδιασμός: Υπάρχουν mini markets.

Δημόσιες υπηρεσίες

 

Ταχυδρομείο

 

Συμβουλές για ναυτιλλομένους

 

Προτιμήστε το λιμάνι των Λουτρών με καλό και άσχημο καιρό και με το μελτέμι δε δημιουργείται ρεστία.

Τι θα δείτε

 

Την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων που βρίσκεται στα Λουτρά και μπροστά αναβλύζουν ιαματικές πηγές.

Τον Κάκαβο, το βράχο απ’ όπου πηγάζουν τα ιαματικά νερά.
Την εκκλησία της Αγίας Ειρήνης που βρίσκεται ένα χιλιόμετρο Ανατολικά.

Τι θα επισκεφτείτε


Το υδροθεραπευτήριο με τα ιαματικά μπάνια. Το υδροθεραπευτήριο, με ατομικούς λουτήρες φιλοξενείται στο ξενοδοχείο Ξενία. Οι ιαματικές πηγές των Λουτρών είναι γνωστές από τα αρχαία χρόνια.
Το κάστρο της Ωριάς και τα ερείπια της μεσαιωνικής πρωτεύουσας της Κύθνου (μια πεζοπορία από τα Λουτρά)

Τη Χώρα.
Το Αιολικό Πάρκο και το Φωτοβολταϊκό Πάρκο στη Χώρα.

Πού θα φάτε

 

Τοπικές ταβέρνες με εξαιρετικό φαγητό και φρέσκα ψάρια κοντά στην προβλήτα.

Πού θα διασκεδάσετε


Για το πρωί υπάρχει κέντρο κατάδυσης αρκετά εξοπλισμένο για τοπικές εξορμήσεις και καταδύσεις.
Για τις υπόλοιπες ώρες τα Λουτρά είναι ένα παραδοσιακό ψαροχώρι με ωραία μπαράκια και καφέ πάνω στην αμμουδιά για μαγικές ήρεμες στιγμές.

Πώς θα μετακινηθείτε

 

Όλες οι παροχές βρίσκονται σε απόσταση με τα πόδια από το λιμάνι. Υπάρχει λεωφορείο που συνδέει τα Λουτρά με τη Χώρα και τα χωριά. Επίσης υπάρχουν ταξί και ενοικιαζόμενα μοτοποδήλατα και αυτοκίνητα.

Γιορτές – Πανηγύρια – Φεστιβάλ


Το πανηγύρι των Αγ. Αναργύρων την 1η Νοεμβρίου.
Τη «Θερμιώτικη εβδομάδα» στις αρχές Αυγούστου, με αθλητικούς αγώνες και
καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

Κόλποι – παραλίες – αμμουδιές

 

Κοντά στο Μέριχα


Όλους τους παρακάτω όρμους τους προτείνουμε για αγκυροβόλιο και μπάνιο, όπως επίσης και σαν καλά καταφύγια από το μελτέμι.

Όρμος Φυκιάδας

 

Άγκυρα στη μέση του κόλπου. Ο βυθός είναι αμμώδης με φύκια. Στο μελτέμι είναι καλό καταφύγιο, αλλά έχει δυνατές σπιλιάδες. Πολύ ωραίο μέρος για μπάνιο με κρυστάλλινα νερά. Στο βάθος του κόλπου υπάρχει μια λωρίδα άμμου που ενώνει το νησί μένα μικρότερο νησάκι τον Άγιο Λουκά. Από την άλλη πλευρά δημιουργείται κόλπος ανάμεσα στην Κύθνο και τον Άγιο Λουκά με βυθό αμμώδη, με φύκια και καλό κράτημα. Τον προτείνουμε για αγκυροβόλιο και μπάνιο στα πεντακάθαρα νερά του. Μπορείτε να αγκυροβολήσετε και να γυρίσετε την πρύμη του σκάφους σας στα βράχια προς το Βορρά και να δέσετε πρυμάτσα, όταν έχει μελτέμι. Το μέρος ενδείκνυται και για νυχτερινή παραμονή.

Όρμος Απόκρουσης

 

Ανατολικά του όρμου της Φυκιάδας υπάρχει ο όρμος της Απόκρουσης με αμμώδη βυθό και φύκια, άνοιγμα προς τα δυτικά και λίγα βράχια στην πλευρά του κόλπου κοντά στις ακτές.

Όρμος Επισκοπής


Αμέσως μετά τον όρμο της Αποκρίωσης, ο όρμος Επισκοπής με τη λευκή αμμουδιά βρίσκεται λίγο πριν από το λιμάνι του Μέριχα. Κατάλληλος για αγκυροβόλιο, ανοιχτός δυτικά. Με το μελτέμι φέρνει λίγη ρεστία.

Άλλοι όρμοι

Όρμος της Αγίας Ειρήνης

 

Κοντά και ανατολικά του λιμανιού των Λουτρών βρίσκεται ο κόλπος της Αγ. Ειρήνης, καλό μέρος για ογκυροβόλιο και μπάνιο. Με βοριάδες αποφύγετε τελείως την προσέγγιση.

Όρμος Αγ. Ιωάννη


Κατευθυνόμενοι νότια από τη δυτική πλευρά του νησιού και μετά τα Λουτρά, το νησί βαθαίνει και δημιουργεί μικρούς κόλπους. Ο πρώτος μεγάλος είναι ο κόλπος του Αγίου Ιωάννη με βυθό αμμώδη και φύκια, που σε μερικά σημεία δεν πιάνει καλά. Καλό καταφύγιο από το μελτέμι. Προτείνουμε να αγκυροβολήσετε κοντά στην ακτή (έχει νερά μέχρι αρκετά μέσα), να βγάλετε σχοινί στην ακτή και να δέσετε πάνω σ’ ένα δέντρο ή βράχο όταν έχει μελτέμι.

Όρμος Αγ. Στεφάνου


Αμέσως μετά τον κόλπο του Αγ. Ιωάννη συναντάμε τον κόλπο του Αγ. Στεφάνου με το ίδιο χαρακτηριστικά με τον πρώτο. Μεγάλη προσοχή στα βράχια που βρίσκονται στη μέση, ανάμεσα στους δύο κόλπους, γιατί ανοίγονται γύρω στα 100 μέτρα προς τα μέσα.

Όρμος Παναγιά Κανάλα


Μετά τον κόλπο του Αγ. Ιωάννη 4,5 ναυτικά μίλια πιο νότια βρίσκεται ο κόλπος της Παναγιάς της Κανάλας. Μεγάλη προσοχή στην ξέρα που βρίσκεται στην είσοδο του κόλπου. Υπάρχει χωριό και η εκκλησία της Παναγιάς της Κανάλας και το μοναδικό πευκοδάσος του νησιού. Θα βρείτε πολλές ταβέρνες και mini market, όμως δεν υπάρχει μώλος και ο κόλπος είναι ανοιχτός νότια και ανατολικά. Θα δείτε την εκκλησία της Παναγιάς που αγναντεύει το πέλαγος και θεωρείται η προστάτης του νησιού. Στην εκκλησία φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε από ψαράδες στη θάλασσα, ανάμεσα στην Κύθνο και τη Σέριφο, όπου δημιουργείται αυτό το φυσικό κανάλι. Εικάζεται ότι είναι έργο του Αποστόλου Λουκά, στην πραγματικότητα όμως είναι έργο του Κρητικού Αντώνη Σκορδίλη και θεωρείται θαυμάσιο δείγμα μεταβυζαντινής τέχνης. Το πανηγύρι της Παναγίας το Δεκαπενταύγουστο και στις 9 Σεπτεμβρίου.

Όρμος του Αγίου Νικολάου


Στα ΒΑ υπάρχει ο όρμος του Αγ. Νικολάου, αμέσως μετά την Παναγιά την Κανάλα, ανοιχτός νότια και ανατολικά.
Στο νησί υπάρχουν φυσικά και άλλες όμορφες παραλίες, προτείναμε όμως τις καταλληλότερες για τα σκάφη αναψυχής.