ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΣΚΑΦΟΣ
Το ταξίδι όταν συνδυάζεται με τη διαμονή στο σκάφος είναι πολύ όμορφο. Όμως το καλοκαίρι συχνά μέσα στο σαλόνι και τις καμπίνες έχουμε υπερβολική ζέστη. Από την άλλη ήδη χρησιμοποιούμε air conditions στα αυτοκίνητά μας, στα γραφεία μας, στα σπίτια μας και στα ξενοδοχεία όπου διαμένουμε. Γιατί να μην απολαμβάνουμε συνθήκες άνεσης και στο σκάφος μας ; Τις συνθήκες ιδανικής θερμοκρασίας και υγρασίας μας τις παρέχουν τα κλιματιστικά μηχανήματα.
Πριν από δύο δεκαετίες όταν μιλούσαμε για κλιματισμό στο μικρό σκάφος αναψυχής θα νόμιζε κανείς ότι πρόκειται για αστείο. Οι καιροί όμως άλλαξαν, η τεχνολογία και η βιομηχανική παραγωγή έχουν κάνει θαύματα. Κατασκευάζουν πλέον κλιματιστικά , τα οποία έχουν όχι μόνο χαμηλό βάρος και όγκο αλλά και μικρή κατανάλωση σε συνδυασμό με ελάχιστο θόρυβο.
Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με τις εφαρμογές των κλιματιστικών μηχανημάτων στα σκάφη και πως αυτά λειτουργούν. Οι κλιματιστικές μονάδες που διατίθενται στην αγορά ξεκινούν από 4.000 BTU/h συνήθως και αυξάνουν σε 5, 7, 9 έως και 12.000BTU/h. Σε αυτές τις μικρές αποδόσεις μπορεί κανείς να εγκαταστήσει και κλιματιστικά συνεχούς ρεύματος 12V ή 24V DC(ρεύματος μπαταρίας). Αλλά ένα κλιματιστικό 4.000 BTU/h το οποίο έχει ισχύ περίπου στα 500Watt στα 12V, έχει κατανάλωση 40Amps από τις μπαταρίες. Δηλαδή περίπου το εικοσαπλάσιο από ότι εάν δούλευε στα 230Volt εναλλασσόμενου ρεύματος με κατανάλωση περίπου 2Amps.
Εδώ θα αναφερθούμε στα κλιματιστικά τα οποία λειτουργούν με 230V AC εναλλασσόμενο ρεύμα (που είναι και το 99% στις εφαρμογές των κλιματιστικών στα σκάφη) το οποίο το παρέχει η ηλεκτρογεννήτρια ή η σύνδεση με την μαρίνα που λιμενίζονται.
Τα air conditions στα σκάφη, διαφέρουν παντελώς από εκείνα που έχουμε στα σπίτια μας , τόσο εμφανισιακά όσο και λειτουργικά. Όπως λοιπόν μπορείτε να δείτε στο σχήμα και στις φωτογραφίες τα κλιματιστικά συνήθως δεν είναι εμφανή όπως στα σπίτια. Η μονάδα τοποθετείται στο μηχανοστάσιο και το ψυκτικό στοιχείο ή fan coil νερού τοποθετείται μέσα στον καναπέ του σαλονιού ή μέσα σε μια ντουλάπα ή ακόμα και κάτω από το κρεβάτι όταν είναι αθόρυβο. Το μόνο που βλέπει κανείς στο σκάφος από μια εγκατάσταση κλιματισμού είναι οι περσίδες εισόδου και εξόδου αέρος και τα χειριστήρια που λειτουργούν το κλιματιστικό μηχάνημα.
Τα υλικά κατασκευής είναι υψηλής ποιότητας έτσι ώστε να είναι ανθεκτικά στις ιδιομορφίες της θάλασσας όπως το corrosion, που καταστρέφει τα μαλακά μέταλλα πχ το αλουμίνιο. Το θαλασσινό νερό που ψύχει τα condensers (συμπυκνωτές) αναγκάζει τους κατασκευαστές να χρησιμοποιούν copper nickel σωληνώσεις ώστε να μην προσβάλλονται από την ηλεκτρόλυση. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι ενώ ο εναλλάκτης θερμότητας που βρίσκεται στο κλιματιζόμενο χώρο είναι αέρος όπως ακριβώς και του σπιτιού, αυτός που βρίσκεται έξω από τον κλιματιζόμενο χώρο(αυτός που αποβάλλει θερμότητα το καλοκαίρι) είναι εναλλάκτης νερού στα σκάφη.
Επωφελούμαστε από τη θάλασσα, ψύχωντας το συμπυκνωτή και το ψυκτικό υγρό με το θαλασσινό νερό. Αυτό γίνεται λαμβάνοντας το νερό με μια αντλία και περνώντας το μέσα από το συμπυκνωτή της μονάδας , το απορρίπτουμε πάλι στη θάλασσα τελείως καθαρό και ελαφρώς ζεστό.
Στα σχέδια που ακολουθούν μπορείτε να δείτε τον τρόπο που λειτουργεί το κλιματιστικό μηχάνημα καθώς και πως τοποθετείται στο σκάφος. Οι μονάδες οι οποίες τοποθετούνται στα σκάφη χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στις κεντρικές μονάδες και στις ανεξάρτητες μονάδες.
Α. ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ
Τοποθετούνται στο μηχανοστάσιο του σκάφους. Παγώνουν το νερό το καλοκαίρι και το ζεσταίνουν το χειμώνα και αντίστοιχα το διοχετεύουν στα fan coils. Ο κάθε χώρος έχει τη δική του αυτονομία με χειριστήρια που ελέγχουν την θερμοκρασία και την παροχή του αέρος στον κάθε χώρο. Στο παρακάτω σχήμα φαίνεται καθαρά από τι αποτελείται η κεντρική κλιματιστική μονάδα και η λειτουργία της.
↓
↑
ΣΧΕΔΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ CWS 251 RC 25.000BTU/h ΜΕ ΤΡΙΑ FAN COILS ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ ΣΤΟ ΣΑΛΟΝΙ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΔΥΟ ΚΑΜΠΙΝΕΣ
Β. ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ
Αυτές οι μονάδες είναι αυτόνομες compact ή split και μπορούν να τοποθετηθούν σε κάθε χώρο. Με κατάλληλης μορφής δίκτυο αεραγωγών μπορούν να κλιματίσουν και ολόκληρο σκάφος, αρκεί να διατίθεται ο χώρος ώστε να περάσουν οι αεραγωγοί αλλά με το μειονέκτημα ότι δεν υπάρχει αυτονομία. Για να έχει κάποιος αυτονομία, θα πρέπει να τοποθετήσει ισάριθμες ανεξάρτητες μονάδες με τους χώρους που επιθυμεί να κλιματίσει.
Στο επόμενο σχήμα φαίνεται μια πλήρης εγκατάσταση μιας αυτόνομης κλιματιστικής μονάδας compact.
ΣΧΕΔΙΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΜΟΝΑΔΟΣ 5.000BTU/h COMPACT
ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΟΣ 24.000BTU/h COMPACT 24 SLIM ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ ΑΕΡΑ ΣΤΟ ΣΑΛΟΝΙ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΜΠΙΝΑ.
ΠΩΣ ΘΑ ΕΠΙΛΕΞΕΤΕ ΤΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΚΛΙΜΑΤΙΣΤΙΚΟ ΜΗΧΑΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΑΦΟΣ ΣΑΣ
Ενώ κατά κανόνα στα σπίτια υπολογίζουμε 500BTU/h για κάθε τετραγωνικό μέτρο ενός δωματίου, στα σκάφη δεν αρκεί να αθροίσουμε τα BTU/h του κάθε χώρου. Πρέπει να προσέξουμε σε ποιο σημείο του σκάφους βρίσκεται αυτός ο χώρος πχ η master cabin είναι κάτω από το deck συνήθως και στα ιστιοφόρα και στα μηχανοκίνητα. Το σαλόνι στα μεν ιστιοφόρα είναι κάτω από το deck με μικρά φινιστρίνια ενώ το σαλόνι στα μηχανοκίνητα είναι πάνω από το deck και με τεράστια επιφάνεια παραθύρων όπως και η γέφυρα. Σε αυτές τις περιπτώσεις διπλασιάζουμε ή τριπλασιάζουμε τον συντελεστή απόδοσης των κλιματιστικών μονάδων όπου φτάνει και 1.300 BTU/h ανά τετραγωνικό μέτρο. Θεωρούμε πάντως ότι το μέσο ύψος στο σκάφος είναι περίπου 2μ, 10 εκ.
• Για παράδειγμα ένα σαλόνι 18 τετραγωνικών μέτρων σε ένα ιστιοφόρο μπορούμε να το κλιματίσουμε με 13.000BTU/h διότι βρίσκεται κάτω από το deck.
• Εάν είναι motor sailor θέλει 16.000BTU/h επειδή βρίσκεται το μισό κάτω από το deck με αισθητά μεγαλύτερη επιφάνεια παραθύρων.
• Το σαλόνι ενός ταχυπλόου που είναι ταυτόχρονα και γέφυρα μπορεί να χρειασθεί μονάδα 24.000BTU/h για τα ίδια τετραγωνικά μέτρα επιφάνειας διότι έχει μεγάλη διείσδυση θερμότητας από τα παράθυρα και την οροφή.
Εδώ λοιπόν γεννιέται το ερώτημα- Υπάρχει στο σκάφος ηλεκτρογεννήτρια με τόση ισχύ που να εκκινήσει και να λειτουργήσει τα κλιματιστικά που πρόκειται να εγκατασταθούν, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες του κλιματισμού τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα;
Πληροφοριακά μια γεννήτρια 4KVA μπορεί να ξεκινήσει και να λειτουργήσει κλιματιστική μονάδα max. 16.000BTU/h που πολλές φορές είναι οριακή ή μικρή για τις ανάγκες του κλιματιστικού κυρίως το καλοκαίρι που η θερμοκρασία ανεβαίνει εύκολα πάνω από τους 36C.
Για αυτό το λόγο η επιλογή των γεννητριών πρέπει να γίνεται αρχικά σε κάθε σκάφος βάσει των καταναλώσεων που θα χρειαστούν. Η μελέτη του κλιματιστικού καθώς και η εγκατάσταση πρέπει να γίνουν από εξειδικευμένα συνεργεία που έχουν την καλή τεχνογνωσία και εμπειρία ώστε να αποδίδει ο κλιματισμός σωστά και σε ψύξη και σε θέρμανση και να μπορούμε να απολαμβάνουμε τις διακοπές μας όλες τις εποχές.
Γιώργος Πετράκης
Τεχνικός Διευθυντής της εταιρίας ICE SEA Γ. ΠΕΤΡΑΚΗΣ-Π. ΔΡΑΚΟΣ ΟΕ
Τηλ εταιρίας: 210-9844114, fax 210-9846836
e-mail: [email protected]
