Διαφραγματικές Αναπνοές

του Πανίκου Παναγιώτου

Ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια στην ελεύθερη κατάδυση είναι η σωστή αναπνοή.

Το να μάθεις να αναπνέεις σωστά.  Να ξεχωρίζεις τα διάφορα είδη αναπνοών, να τα εξασκείς και να τα εφαρμόζεις στις εξορμήσεις σου στη θάλασσα.  Ο χρόνος που θα αφιερώσεις σε συνδυασμό με την επαφή σου στο υγρό στοιχείο θα σε κάνουν πιο χαλαρό και συνάμα πιο ασφαλή.

Ας μιλήσουμε λίγο για τις αναπνοές.  Υπάρχουν τριών ειδών:

Α.   Η διαφραγματική αναπνοή.

Εισπνέουμε αέρα κινώντας το διάφραγμα προς τα κάτω και βλέπουμε την κοιλιά μας να εξογκώνεται γεμίζοντας έτσι το κάτω μέρος των πνευμόνων μας που μορφολογικά είναι και το μεγαλύτερο σε όγκο.  Το διάφραγμα είναι μυς του αναπνευστικού συστήματος που χωρίζει τους πνεύμονες από τα σπλάχνα μας.

Β.  Η μεσαία ή μεσοπλεύρια αναπνοή.

Εισπνέουμε αέρα, γεμίζει το στήθος ανοίγοντας οι μεσοπλεύριοι μυς.  Αυτή η αναπνοή είναι πιο “φτωχή” σε αέρα αφού γεμίζει ο πνεύμονας μόνο στο πάνω μέρος που μορφολογικά είναι και πιο μικρό σε όγκο.  Είναι η πιο συνήθης αναπνοή στον άνθρωπο.

Γ.  Τέλος υπάρχει και η υψηλή ή κλιδική

Όπου εισπνέουμε γεμίζοντας τους πνεύμονές μας κινώντας τους ώμους προς τα πάνω για να χωρέσει περισσότερος αέρας.

Ο σωστός συνδυασμός των τριών αυτών αναπνοών ονομάζεται “πλήρης αναπνοή” και εκτελείται πριν από τη βουτιά μας.  Η εισπνοή ξεκινά γεμίζοντας από κάτω προς τα πάνω γρήγορα και εκπνέουμε από πάνω προς τα κάτω αργά.

Ο λόγος που συνίσταται αυτός ο ρυθμός είναι γιατί απλά οι καρδιακοί παλμοί αυξάνονται στη φάση της εισπνοής λόγω της διόγκωσης των πνευμόνων και της ελαφράς πίεσης που ασκούν στην καρδία.  Στη φάση της εκπνοής συμβαίνει το αντίθετο.  Ο όγκος των πνευμόνων μειώνεται ασκώντας πολύ λίγη ή και καθόλου πίεση στην καρδιά ρίχνοντας τους παλμούς στο σώμα, κάτι που με τη σειρά του χαλαρώνει το δύτη και τον προετοιμάζει για μια επερχόμενη άπνοια.  Εξασκήσου σε αυτό τον ρυθμό μετρώντας το χρόνο εισπνοής σε δευτερόλεπτα και προσπάθησε να κάνεις τον διπλάσιο χρόνο όταν εκπνέεις.

Για παράδειγμα:

Εισπνοή (sec)                            Εκπνοή (sec)

3                                                      6

4                                                      8

5                                                     10

6                                                     12

Αυτός ο τρόπος γίνεται στη φάση της προετοιμασίας πριν τη βουτιά.  Βοηθά στην καλύτερη οξυγόνωση του αίματός μας και επέρχεται μια ηρεμία που δίνει σταθερή προμήθεια ενέργειας στο σώμα.  Το θέμα των αναπνοών είναι πολύ μεγάλο και όπως ανάφερα και στην αρχή καλύπτει το 80% της προετοιμασίας ενός δύτη που ασχολείται μα την ελεύθερη κατάδυση.  Την πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το θέμα των αναπνοών και όχι μόνο θα πάρεις από κάποιο σχολείο ελεύθερης κατάδυσης όπου θα καλύψεις τα διάφορα κενά που έχεις όπως και να αναβαθμίσεις τις γνώσεις σου γύρω από το θέμα.

Το διάφραγμα από μόνο του είναι ένας μυς ο οποίος όπως όλους τους άλλους μύες του κορμιού μας όταν τον γυμνάσουμε θα μας επιτρέπει καλύτερες επιδόσεις. Έτσι λοιπόν όταν γυμνάσουμε το διάφραγμα μας με διαφραγματικές αναπνοές σταδιακά και σταθερά θα αυξηθούν και οι επιδόσεις μας. Για κάποιον που τώρα ξεκινάει την ενασχόληση με την ελεύθερη κατάδυση ίσως δυσκολευτεί να κατανοήσει τι εννοούμε διαφραγματική αναπνοή. Ο ποιο εύκολος τρόπος για να το κατανοήσουμε αυτό είναι ενώ είμαστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι μας βλέποντας το ταβάνι. Σε αυτή την περίπτωση όταν αναπνέουμε θα δούμε την κοιλιά μας να ανεβοκατεβαίνει. Αυτή είναι η διαφραγματική αναπνοή. Ενώ όταν είμαστε σε όρθια στάση τις περισσότερες φορές χρησιμοποιούμε την μεσοπλεύρια η θωρακική αναπνοή καθώς ανασηκώνεται ο θώρακας. Η κλιδική η ψηλή αναπνοή είναι εμφανές όταν κουραστούμε απότομα μετά από τρέξιμο και στην προσπάθεια μας να εισαγάγουμε οξυγόνο γρήγορα στον οργανισμό μας ανασηκώνουμε τους ώμους. Όπως έχω αναφέρει και ποιο πριν η αναπνοή η οποία μας δίδει τα περισσότερα αποθέματα σε οξυγόνο είναι η πλήρης αναπνοή ενώ τον περισσότερο αέρα θα τον κερδίσουμε με την διαφραγματική αναπνοή.

Ο κ. Παναγιώτου είναι Εκπαιδευτής Ελεύθερης Κατάδυσης (Apnea Academy International)