Το service του σκάφους και του εξοπλισμού

του Απόλλωνα Αρτέμη
Μηχανολόγου – Ηλεκτρονικού

Όλοι ξέρουμε πως το σκάφος μας χρειάζεται συντήρηση αμέσως μόλις εγκαταλείψει τη θάλασσα για να ξεχειμωνιάσει σε κάποιο πάρκινγκ σκαφών, και ότι το πρώτο μας βήμα πρέπει να είναι η σωστή στήριξή του, είτε πάνω σε σταθερές βάσεις είτε σε τρέιλερ. Και αυτό για να μην έχουμε παραμορφώσεις της γάστρας, που μπορεί στη συνέχεια να μας δημιουργήσουν διάφορα προβλήματα όπως είναι η μείωση των επιδόσεων, ανεπιθύμητες ροπές στο τιμόνι (τράβηγμα), αποευθυγράμμιση αξόνων (σε εσω-εξωλέμβιες και εσωλέμβιες μηχανές) κ.α.

bostonwhaler
Είναι χρήσιμο να επαναλάβουμε ότι τα κύρια σημεία στήριξης ενός ταχύπλοου, που πρόκειται να παραμείνει μεγάλο χρονικό διάστημα στη στεριά, είναι ο καθρέπτης του και η καρένα. Η στήριξη σε οποιαδήποτε άλλα σημεία της γάστρας πρέπει να είναι βοηθητική και να μην πέφτει εκεί το κύριο βάρος του σκάφους. Αφού λοιπόν φροντίσουμε να «αναπαύεται» σωστά στις σταθερές βάσεις ή στο τρέιλερ και δεν υπάρχει κίνδυνος να παραμορφωθεί η γάστρα, θα πρέπει να προχωρήσουμε χωρίς καθυστέρηση σε μια γενική συντήρηση και έλεγχο των διαφόρων λειτουργιών του.

service skafous
Ας μην ξεχνάμε πως δεν υπάρχει σημείο του σκάφους που να μην έχει εισχωρήσει η αλμύρα της θάλασσας και να μην υπάρχουν άλατα, τα οποία στη διάρκεια της πολύμηνης ακινησίας του και με τη βοήθεια της υγρασίας, βλάπτουν σιγά-σιγά διάφορους εξοπλισμούς, μηχανικούς και ηλεκτρικούς, δημιουργώντας δυσλειτουργίες, που καλό θα είναι να μη μας τύχουν, όταν θα βρεθούμε και πάλι στη θάλασσα το καλοκαίρι.
Η συντήρηση μας λοιπόν αρχίζει με ένα πολύ καλό πλύσιμο του σκάφους με γλυκό νερό, και αν είναι δυνατόν ζεστό, εξωτερικά και εσωτερικά, μεγάλου μέρους του εξοπλισμού του καθώς και της μηχανής ή των μηχανών του. Δεν πρέπει να διστάσουμε να χρησιμοποιήσουμε παντού άφθονο γλυκό νερό. Το γλυκό νερό, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να βλάψει περισσότερο από το αλάτι, που έχει εναποθέσει παντού το θαλασσινό νερό.
Το μόνο που χρειάζεται, πριν αρχίσουμε το πλύσιμο, είναι να αποσυνδέσουμε τους πόλους της μπαταρίας, για να αποφύγουμε πιθανά βραχυκυκλώματα ή διαρροές ρεύματος και να καλύψουμε, ανάλογα με τύπο της μηχανής το ή τα καρμπυρατέρ, τις εισαγωγές αέρα στις μηχανές βενζίνης με injection ή στις μηχανές Diesel, για να μην μπει νερό στο μοτέρ. Βέβαια, στο πλύσιμο περιλαμβάνεται και η ίδια η μπαταρία για να διαλυθούν τα θειικά άλατα που συγκεντρώνονται στους πόλους και είναι εξαιρετικά διαβρωτικά.
Τα μικρά σκάφη και ιδιαίτερα τα ανοικτά χρειάζονται πολύ μεγαλύτερη προσοχή και φροντίδα, σε σχέση με τα μεγαλύτερα, καθώς είναι πολύ πιο εκτεθειμένα, όταν ταξιδεύουν με καιρούς λίγο φρεσκαρισμένους και βρέχονται συχνά και εσωτερικά. Θα ασχοληθούμε κυρίως με τον εξοπλισμό αυτών των σκαφών. Βέβαια πολλά από όσα θα πούμε, ισχύουν και για κάθε άλλο σκάφος οποιουδήποτε μεγέθους.

Μετά το πλύσιμο θα προχωρήσουμε στη συντήρηση, τον έλεγχο και τη ρύθμιση της μηχανής. Αυτή χρειάζεται ένα κανονικό service, ανεξάρτητα από τις ώρες που έχει δουλέψει. Δεν θα ασχοληθούμε όμως με τις λεπτομέρειες αυτού του service που είναι κάτι περισσότερο από γνωστό σε όλους μας. Άλλωστε αποτελεί σχεδόν κατά κανόνα και τη μοναδική συντήρηση που γίνεται έγκαιρα αλλά και αυτή σπάνια. Πέρα όμως από τη συντήρηση της μηχανής μας ενδιαφέρει ότι έχει σχέση με την εγκατάσταση των μηχανών καθώς και με τον υπόλοιπο εξοπλισμό, είτε αποτελεί παρελκόμενο αυτών των μηχανών, είτε μέρος άλλων λειτουργιών.

Ας  δούμε αναλυτικά ποιοι άλλοι έλεγχοι και συντήρηση χρειάζεται να γίνουν, μόλις το σκάφος βγει από τη θάλασσα.

Έλεγχος της στήριξης της μηχανής

stiriximixanis
Στις εξωλέμβιες ελέγχουμε κατά πόσο οι βίδες, που στηρίζουν τη μηχανή στον καθρέπτη, παραμένουν κανονικά σφιγμένες και αν διατηρούν τη στεγανότητα τους, ειδικά εκείνες που βρίσκονται κάτω από την ίσαλο. Αν υπάρχει διαρροή, θα πρέπει να αφαιρεθούν, να καθαριστούν και να τοποθετηθούν ξανά με το σχετικό στεγανοποιητικό υλικό, όπως είναι π.χ. η σιλικόνη, το σικαφλέξ ή άλλο ελαστικό υλικό.
Στις εσωλέμβιες μηχανές ελέγχουμε τις ρυθμιζόμενες βάσεις τους (σινε-μπλοκ) και τα παξιμάδια ρύθμισης των βάσεων. Το ίδιο ισχύει και για τις εσω-εξωλέμβιες, στις οποίες πρέπει να ελεγχθεί και η στεγανότητα της βάσης του ποδιού με τον καθρέφτη.

Έλεγχος και συντήρηση του συστήματος τιμονιού

elegxostimoniou
Στα τιμόνια ντίζας ελέγχονται ο κεντρικός μηχανισμός (κλωβός), η ντίζα και το ακραίο τμήμα που συνδέεται στη μηχανή, καθώς και οι σύνδεσμοι. Το άκρο της ντίζας πρέπει να αποσυνδεθεί από τη μηχανή για να μπορεί να ελεγχθεί η σωστή ή όχι λειτουργία όλου του συστήματος. Στα υδραυλικά τιμόνια ελέγχουμε το επίπεδο του λαδιού (ή υδραυλικού υγρού) στον κεντρικό μηχανισμό (αντλία), κάνουμε τη σχετική εξαέρωση στο έμβολο που κινεί το τιμόνι και ρυθμίζουμε τη γωνία λειτουργίας του δεξιά και αριστερά, ειδικά στις εσω-εξωλέμβιες μηχανές. Τα κινητά μέρη των μηχανισμών και οι διάφοροι σύνδεσμοι των δύο παραπάνω μηχανισμών πρέπει να καθαριστούν και να λιπανθούν.

Έλεγχος και συντήρηση του χειριστηρίου

Τα χειριστήρια πρέπει να ανοιχτούν, να καθαριστούν και ελεγχθεί η λειτουργία του μηχανισμού ταχυτήτων και γκαζιού. Η λίπανση των κινητών μερών με ειδικό γράσο και ο ψεκασμός του συνόλου με αντιδιαβρωτικό σπρέι είναι απαραίτητα.
Οι ντίζες των χειριστηρίων ελέγχονται με προσοχή και αντικαθίστανται, αν έχουν σοβαρές φθορές στο εξωτερικό προστατευτικό περίβλημα, γιατί υπάρχει κίνδυνος σύντομα να κολλήσουν. Οι ντίζες γενικά δεν συντηρούνται, εκτός από τα άκρα που πάνε στο χειριστήριο και στη μηχανή, τα οποία πρέπει να καθαρίζονται και να λιπαίνονται με ειδικό γράσο.

Έλεγχος και συντήρηση των οργάνων και των καλωδιώσεων της μηχανής

elegxosmixanis
Όλα τα όργανα που ανήκουν στη μηχανή πρέπει να ελεγχθούν για την καλή λειτουργία τους. Ένα χαλασμένο όργανο (π.χ. βραχυκυκλωμένο) μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο κύκλωμα φόρτισης της μηχανής ή και λάθος ενδείξεις στα άλλα όργανα. Όλες οι επαφές των οργάνων και οι ακροδέκτες, που συνδέονται με αυτές τις επαφές, καθαρίζονται από οξειδώσεις και ψεκάζονται με αντιδιαβρωτικό σπρέι. Όλες οι βίδες και τα παξιμάδια των επαφών επιβάλλεται να είναι καλά σφιγμένα και ασφαλισμένα με ροδέλες ασφαλείας για να μη λασκάρουν με τους κραδασμούς. Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν ροδέλες ή παξιμάδια ασφαλείας, καλό είναι να βάλουμε λίγο χρώμα στο υπόλοιπο της βίδας που εξέχει, αφού έχουμε σφίξει το παξιμάδι. Τα βύσματα με τα οποία συνδέονται μεταξύ τους οι διάφορες «πλεξούδες» καλωδίων της μηχανής, του χειριστηρίου, των οργάνων, της μπαταρίας κ.λπ. πρέπει να ανοιχτούν, να καθαριστούν και πριν ξανακλείσουν, να ψεκαστούν με ειδικό αντισκωριακό σπρέι για ηλεκτρολογική χρήση.

Τα όσα είπαμε μέχρι εδώ σίγουρα εξασφαλίζουν την καλή λειτουργία, τουλάχιστον της μηχανής και του εξοπλισμού που έχει σχέση με την κίνηση του σκάφους.
Υπάρχουν όμως πολλά ακόμη για τα οποία θα πρέπει να φροντίσουμε πολύ πριν το σκάφος μας ξαναβρεθεί στη θάλασσα και είναι σημαντικά, γιατί έχουν σχέση με την καλή λειτουργία του συνόλου και με την ασφάλεια μας. Ένα μέρος είναι π.χ. η ηλεκτρική εγκατάσταση που είναι ανεξάρτητη από τη μηχανή ή άλλοι βοηθητικοί εξοπλισμοί.
Πόσοι από εμάς όμως φροντίζουμε να συντηρήσουμε το σκάφος μας μόλις το βγάλουμε από τη θάλασσα και να το προετοιμάσουμε να περάσει χωρίς πρόβλημα το χειμώνα στη στεριά; Μια βόλτα στα διάφορα πάρκινγκ μας δείχνει πως, εκτός από κάποιες εξαιρέσεις, τα περισσότερα σκάφη δεν έχουν συντηρηθεί και παραμένουν, όπως ακριβώς βγήκαν από τη θάλασσα.

yamahaboats

Και δεν  είναι βέβαιο ότι πολλά από εκείνα που έπρεπε να γίνουν από την αρχή, θα γίνουν έστω και την τελευταία στιγμή, πριν το σκάφος ξαναπέσει στο νερό. Πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα σκάφη κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού οφείλονται είτε στην ελλιπή είτε στην καθυστερημένη συντήρησή τους.