Το radar και πως λειτουργεί, στοιχεία, που θα πρέπει να γνωρίζουμε

Στοιχεία, που θα πρέπει να γνωρίζουμε

Του Μάκη Ματιάτου

Η επαναστατική ανακάλυψη του Β! Παγκοσμίου Πολέμου, που μας οδηγεί στα τυφλά, δίνοντάς μας την απόσταση και τη διόπτευση μακρινών σημείων, κάτω από όλες τις καιρικές συνθήκες.

Η ονομασία του βγαίνει από τα αρχικά των λέξεων radio direction and ranging. Το radar αποτελείται από μια περιστρεφόμενη αντέννα, τοποθετημένη όσο γίνεται πιο ψηλά στο σκάφος και μια οθόνη. Η αντέννα εκπέμπει μια πολύ λεπτή δέσμη ραδιοκυμάτων σε πάρα πολύ υψηλή συχνότητα, που ταξιδεύουν με την ταχύτητα του φωτός (300.000 χιλιόμετρα το
δευτερόλεπτο). Τα ραδιοκύματα αυτά αντανακλώνται πάνω σε οποιοδήποτε «εμπόδιο» βρουν στο δρόμο τους και επιστρέφουν στον πομποδέκτη. Με τη μέτρηση του χρόνου μεταξύ εκπομπής και λήψης, μετράται η απόσταση, που διάνυσαν. Η διότττευση του σημείου καθορίζεται από τη διεύθυνση, που είχε
η αντέννα κατά την εκπομπή και τη λήψη του σήματος. Η περιστροφική κίνηση της αντέννας δεν επηρεάζει την λήψη των πληροφοριών, γιατί, ενώ αυτή κάνει μια πλήρη περιστροφή κάθε δυο ή τέσσερα δευτερόλεπτα, εκπέμπει ραδιοκύματα με συχνότητα 400 μέχρι 6.000 παλμών ανά δευτερόλεπτο. Καθώς χρειάζονται μόνο 12 εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου για να διανύσουν ένα ναυτικό μίλι και η αντέννα μπορεί να
δεχθεί και να στείλει μέχρι 30 παλμούς στην περιστροφή μόνο μιας
μοίρας, μπορούμε να πούμε ότι «ηλεκτρονικά» είναι ακίνητη.

Επειδή τα ραδιοκύματα, που εκπέμπει το radar κάμπτονται λίγο, ακολουθώντας την καμπύλη της γήϊνης επιφάνειας, μπορούν να «δουν» μέχρι 7% πιο μακριά από το ανθρώπινο μάτι. Η μέγιστη εμβέλεια του radar εξαρτάται από τρεις συντελεστές, δηλαδή το πόσο δυνατό είναι το σήμα του, το ύψος της αντέννας αλλά και του σημείου του αντικειμένου από την
επιφάνεια της θάλασσας (σχήμα 1). Όσο πιο λεπτή είναι η οριζόντια ακτίνα της εκπομπής, τόσο πιο μεγάλη ευκρίνεια και πιστότητα θα έχει η εικόνα στην οθόνη μας (σχήμα 2). Τοποθετώντας την αντέννα πιο ψηλά, η εμβέλεια
αυξάνεται, εκείνο όμως, που επίσης αυξάνεται είναι και η «τυφλή ζώνη» (σχήμα 3), δηλαδή δεν θα έχουμε ένδειξη για τα κοντινά σημεία.