Τζένοα, LP & AR – Τα γνωρίσματα και ο χαρακτήρας του πλωριού πανιού στο σκάφος

Του Μάκη Ματιάτου

Το μέγεθος της τζένοας είναι ένα μέτρο σύγκρισης, αλλά και προσδιορισμού της ιστιοφορίας, ιδίως όταν μουδάρουμε. Τι εννοούμε, λοιπόν, όταν λέμε, για παράδειγμα, ότι κάποια τζένοα είναι 130%;

Η τζένοα είναι το πιο σημαντικό πανί στο σύγχρονο ιστιοφόρο σκάφος. Με ταχύτητα αέρα 5 ή 25 κόμβων, η τζένοα είναι το πανί που δέχεται πρώτο τον καθαρό αέρα και τον διοχετεύει στη μαΐστρα. Είναι το πλωριό πανί που «γεννάει» δύναμη, για να τρέξει το σκάφος.

Η διαφορά μεταξύ μιας «γρήγορης» τζένοας και μιας πιο «αργής» είναι το σχήμα, που ο ιστιορράφτης δίνει. Το σχήμα αυτό δεν αλλάζει και πάρα πολύ κατά τη χρήση, γιατί στο κόψιμο και ράψιμο υπολογίζεται η αντίσταση στο ξεχείλωμα. Εξάλλου, με τη χρησιμοποίηση σύγχρονων υλικών, όπως το Kevlar, το Mylar κ.λπ., το ξεχείλωμα ελαχιστοποιείται. Όταν παραγγέλνουμε μια νέα τζένοα, χρησιμοποιούμε κάποια ποσοστιαία αναλογία για να την προσδιορίσουμε, όπως για παράδειγμα 130%, 150% κ.λπ. Αυτή η αναλογία έχει σχέση με την LP (longest perpendicular – μέγιστη κάθετος απόσταση από το γραντί), που φαίνεται στο σχήμα 1. Αν φέρουμε μια κάθετο ΑΒ προς το γραντί της τζένοας, αυτή είναι η LP. Αν το J της τζένοας είναι, για παράδειγμα, 5 μέτρα και το LP είναι 6,5 μέτρα, τότε λέμε ότι η τζένοά μας είναι 130%. Δηλαδή η μεγαλύτερη κάθετος (LP) της τζένοας είναι το 130% του J.

Όταν μουδάρουμε την τζένοα με το σύστημα furling, που σχεδόν όλα τα ιστιοφόρα κρουαζιέρας διαθέτουν σήμερα, στην πραγματικότητα μειώνουμε το LP και όχι τόσο την επιφάνεια του πλωριού πανιού. Αν παρατηρήσουμε το σχήμα 1, θα δούμε πως η κορυφή της τζένοας παραμένει στην ίδια σχεδόν θέση παρά τη μείωση του LP από 150% στο 100%. Στην ουσία, εκείνο που κάνουμε είναι να μειώσουμε το μήκος της ποδιάς του πανιού, παρά να μειώσουμε το γραντί του. ?λλωστε, ένα πανί με μεγάλο aspect ratio (AR) είναι πιο αποτελεσματικό στις κλειστές πλεύσεις, γιατί κάνει το ιστιοφόρο να
ανεβαίνει πιο κλειστά στον καιρό. Το AR του πανιού είναι ένας συντελεστής, ένας λόγος, μια σχέση μήκους του γραντιού και μήκους της ποδιάς, που μας
επιτρέπει τη σύγκριση της ιστιοφορίας δύο σκαφών. Μικρή τιμή του συντελεστή σημαίνει μεγαλύτερη δύναμη πρόωσης αλλά μικρότερη δυνατότητα στα κλειστά όρτσα.