Μέθοδοι μανούβρας μονέλικου σκάφους με ποδάρι ή άξονα

Μέθοδοι μανούβρας μονέλικου σκάφους με ποδάρι ή άξονα

Του Μάκη Ματιάτου

Η μανούβρα είναι μια τέχνη, που δεν μαθαίνεται χωρίς πρακτική εξάσκηση και κοινό νου. Όπως και στο αυτοκίνητο, έτσι και στο σκάφος, πολλοί καλοί και σχετικά έμπειροι κυβερνήτες υστερούν στη μανούβρα, είτε στο ρεμετζάρισμα, είτε στην άπαρση. Ο κυριότερος λόγος στη θάλασσα είναι ότι το σκάφος δεν «πατάει» σε σταθερό έδαφος και παρασύρεται από την αδράνεια.

Όταν μαθαίναμε να οδηγούμε αυτοκίνητο, ο δάσκαλος μας έβαζε ορισμένα «σημάδια», που θα μας βοηθούσαν στο παρκάρισμα. Στη θάλασσα, τα σημάδια αυτά δεν υπάρχουν, αλλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κάποιες απλές και γενικές οδηγίες για το μονέλικο σκάφος, που αφορούν στην προσέγγιση στο μώλο, ανάλογα με τον τύπο της μηχανής του σκάφους μας, δηλαδή με ποδάρι (εξωλέμβια ή έσω-έξω) ή με άξονα και πηδάλιο. Στην πρώτη περίπτωση που δεν υπάρχει πηδάλιο η διεύθυνση δίνεται με τη μεταβολή της γωνίας της προπέλας, ενώ στη δεύτερη έχουμε πηδάλιο αλλά και την επίδραση της προπέλας, που τείνει να γυρίζει την πρύμη μας, όταν κάνουμε ανάποδα με μικρή ταχύτητα. Σίγουρα θα έχετε παρατηρήσει πως είναι πιο εύκολη η προσέγγιση στο μώλο με σκάφος με άξονα, όταν πέφτουμε δίπλα με την αριστερή μπάντα. Ας δούμε, όμως τη διαδικασία σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις τύπου μηχανοκίνησης.

Προσέγγιση με τον καιρό από πλώρα

Σκάφος με ποδάρι

1. Πλησιάσουμε αργά το μώλο υπό γωνία 30º (σχήμα 1), βάζοντας «στόχο» το ακριβές σημείο, που θέλουμε να βρει η πλώρη μας.
2. Περίπου δύο μήκη πριν πιάσουμε μώλο, ξεκοπλάρουμε την προπέλα.

3. Γυρίζουμε το τιμόνι προς την πλευρά του μώλου.
4. Κάνουμε ανάποδα χρησιμοποιώντας λίγο γκάζι για να σταματήσουμε το σκάφος και να γυρίσει η πρύμη προς το μώλο. Αν φυσάει πολύ ή έχουμε ρεύμα από την πλώρη μας, κατά την προσέγγιση στοχεύουμε λίγο πιο ψηλά στον καιρό. Αν, πάλι, ο καιρός μας παρασύρει μακριά από το μώλο, κατά την προσέγγιση στοχεύουμε περίπου στη μέση της θέσης, που θέλουμε να πιάσουμε ή βάζουμε σημάδι λίγο πιο πριν από το σημείο, που θέλουμε να πιάσει η πλώρη μας στο μώλο.


Σκάφος με άξονα

Στο μονέλικο σκάφος με άξονα θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας την επίδραση της προπέλας. Αν έχουμε μία δεξιόστροφη προπέλα (δεξιόστροφη είναι η προπέλα που στρέφεται με τη φορά των δεικτών του ρολογιού, όταν
ταξιδεύουμε πρόσω) είναι πιο εύκολη η προσέγγιση στο μώλο με την αριστερή μπάντα, όπως είπαμε παραπάνω. Ο λόγος είναι πως η προπέλα «δαγκώνει» προς τα αριστερά (φορά περιστροφής στα ανάποδα) και στρέφει την πρύμη μας πιο εύκολα προς το μώλο, όταν κάνουμε ανάποδα. Η προσέγγιση στην περίπτωση σκάφους με άξονα μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους και μεθόδους, ανάλογα με τις συνθήκες καιρού και τη θέση μας ως προς αυτόν.

Μέθοδος Α (σχήμα 2) με την αριστερή μπάντα στο μώλο.

1. Πλησιάζουμε το μώλο υπό γωνία 30º περίπου.
2. Περίπου δύο μήκη πριν πιάσουμε μώλο ξεκοπλάρουμε την προπέλα.
3. Κοπλάρουμε την προπέλα στα ανάποδα. Η επίδραση της προπέλας θα γυρίσει την πρύμη προς το μώλο. Με το πηδάλιο κάνουμε τις ρυθμιστικές κινήσεις ως προς το σημείο της προσέγγισης στο μώλο.


Μέθοδος Β (σχήμα 3) με την δεξιά μπάντα στο μώλο.

1. Πλησιάζουμε με τη μικρότερη δυνατή γωνία ως προς το μώλο.
2. Ξεκοπλάρουμε αρκετά πιο νωρίς από το συνηθισμένο.
3. Όταν πλησιάσουμε αρκετά, κάνουμε ανάποδα και χρησιμοποιούμε το πηδάλιο για να εξισορροπήσουμε την επίδραση της προπέλας, που τείνει να απομακρύνει την πρύμη από το μώλο.
4. Χρησιμοποιούμε όσο γίνεται λιγότερο γκάζι, αλλά αρκετό για να σταματήσουμε το σκάφος.


Μέθοδος Γ (σχήμα 4) με τη δεξιά μπάντα στο μώλο.

Η περίπτωση αυτή χρησιμεύει στην περίπτωση, που δεν μας επιτρέπεται η πολύ μικρή γωνία προσέγγισης της προηγούμενης μεθόδου, λόγω άλλων σκαφών, που είναι ήδη δεμένα στο μώλο.
1. Πλησιάζουμε υπό όσο γίνεται πιο μικρή γωνία ως προς το μώλο.
2. Όταν φτάσουμε στη θέση, που θέλουμε, γυρίζουμε την πλώρη μας προς τα έξω (αριστερά) και δίνουμε μία γκαζιά στα ανάποδα, για να γυρίσει η πρύμη μας αριστερά και να φέρει το σκάφος παράλληλα προς το μώλο.
Η τελευταία αυτή μέθοδος χρειάζεται αρκετή εξάσκηση και γνώση των αντιδράσεων του σκάφους μας πριν την επιχειρήσουμε.


Προσέγγιση με τον καιρό από τις μπάντες

Με τον καιρό από το μώλο:

Με τον καιρό να μας παρασύρει μακριά από το μώλο πρέπει να είμαστε πιο θετικοί και γρήγοροι στις αντιδράσεις μας.
1. Πλησιάζουμε αργά, με την πλώρη κάθετα προς το μώλο, χρησιμοποιώντας όσο γκάζι χρειάζεται για να κρατήσουμε το σκάφος στην πορεία του.
2. Αφού φτάσουμε πολύ κοντά, βάζουμε τέρμα αριστερά το πηδάλιο (σχ. 5Α) και κάνουμε ανάποδα.


Αν δεν έχουμε αρκετή εμπιστοσύνη στις αντιδράσεις του σκάφους ή τις δικές μας, μπορούμε κάλλιστα να πιάσουμε μώλο με την πλώρη, φουντάροντας την άγκυρα πρύμα για να κρατήσει την πρύμη μας (σχ. 5Β).

Με τον καιρό προς το μώλο:

Με τον καιρό να μας σπρώχνει προς το μώλο, αφήνουμε τον αέρα να μας
ρεμετζάρει.
1. Πλησιάζουμε το μώλο με μικρή ταχύτητα.
2. Όταν φτάσουμε στο σημείο, που θέλουμε να δέσουμε, φέρνουμε το σκάφος
παράλληλα προς το μώλο (σχ. 5Γ) και το σταματάμε.

3. Ο καιρός θα μας φέρει μόνος του στο μώλο για να δέσουμε (σχ. 5Δ). Το μόνο, που θα πρέπει να προσέξουμε είναι να διατηρήσουμε μία παράλληλη θέση ως προς το μώλο.

Τί κάνουμε, όμως, όταν θέλουμε να φύγουμε; Η άπαρση από το μώλο έχει και αυτή την τεχνική της όταν μιλάμε για μονέλικο σκάφος. Οι μέθοδοι διαφέρουν ανάλογα με την μηχανοκίνηση του σκάφους μας, αλλά και από άλλες παραμέτρους, όπως ο καιρός, η θέση των άλλων δεμένων στο μώλο σκαφών και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του κάθε σκάφους. Ας δούμε, τώρα, μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις και μεθόδους, που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε.

Άπαρση με τον καιρό από την πλώρη

Σκάφος με ποδάρι
Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα σκάφη με ποδάρι φεύγουν από το μώλο κάνοντας ανάποδα, όπως φαίνεται στο σχήμα 6. Αυτό, βέβαια, εφόσον δεν εμποδίζονται οι κινήσεις από άλλα δεμένα σκάφη.


Άπαρση με ελευθερία κινήσεων (σχ. 7Α)
1. Λύνουμε τους κάβους.
2. Γυρίζουμε το τιμόνι δεξιά (αν είμαστε με την αριστερή μπάνια στο μώλο).
3. Κάνουμε ανάποδα. Η κίνηση αυτή θα βγάλει την πρύμη μας από το μώλο και φυσικά το υπόλοιπο σκάφος θα την ακολουθήσει.
Πριν πάμε παρακάτω, ας δούμε δύο όρους, που χρησιμοποιούμε στα σκάφη
και που πιθανόν να είναι άγνωστοι σε όλους.


Μπεντένι λέμε τον τρόπο με τον οποίο δένουμε ένα σκοινί με τη μία άκρη του σε μία δέστρα στο σκάφος μας, στη συνέχεια το περνάμε γύρω από μία δέστρα του μώλου και την άλλη άκρη του παίρνουμε πάλι στο σκάφος μας. Όταν Θέλουμε να λύσουμε, απλώς ελευθερώνουμε τη μία άκρη του από το σκάφος και τραβώντας το, το φέρνουμε πάνω. Έτσι, δεν χρειάζεται να υπάρχει κάποιος στο μώλο να μας λύσει. Λεντία είναι ο τρόπος, που δένουμε έναν κάβο για μας κρατήσει το σκάφος ανάλογα με τις ανάγκες μας από πρύμα ή πλώρα, έτσι ώστε να ανοίξουμε αντίστοιχα την πλώρη ή την πρύμη. Στο μώλο, δένουμε μία ή δύο λεντίες για να περιορίσουμε την κίνηση της πλώρης και της πρύμης. Η λεντία είναι το κατεξοχήν «εργαλείο» για μανούβρες σε περιορισμένους χώρους στο μώλο. Απαραίτητα στη χρήση της λεντίας κατά τη μανούβρα είναι τα μπαλόνια, που θα προφυλάξουν το σκάφος από την τριβή με το μώλο. Τώρα είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε την περιγραφή της μανούβρας σε περιορισμένο χώρο.

Άπαρση με δυσκολία κινήσεων (σχ. 7Β)

1. Δένουμε μπεντένι την πλώρη μας και σχηματίζουμε λεντία, που θα μας την κρατήσει στο μώλο μέχρι να ανοίξει η πρύμη μας.

2. Κάνουμε μία πρόσω, με το τιμόνι αριστερά (εφόσον είμαστε με την αριστερή μπάντα στο μώλο). Η κίνηση αυτή θα μας ανοίξει την πρύμη, χωρίς να κινηθεί η πλώρη από τη θέση της.
3. Μόλις ανοίξει αρκετά η πρύμη και ξεπεράσει το σκάφος που είναι δεμένο πρύμα μας, γυρίζουμε το τιμόνι δεξιά και κοπλάρουμε να κάνουμε ανάποδα.

Σκάφος με άξονα

Τα σκάφη αυτού του τύπου χρειάζεται να χρησιμοποιήσουν λεντίες στις περισσότερες περιπτώσεις και ειδικά όταν υπάρχουν άλλα σκάφη πλώρα και πρύμα από το δικό μας και φυσικά όταν ο αέρας είναι από τη θάλασσα και όχι από το μώλο.

Με τον καιρό από πλώρα φεύγουμε πάντα προς τον καιρό και όχι κάνοντας ανάποδα, όπως στην περίπτωση του σκάφους με ποδάρι.

Ας δούμε τη διαδικασία στο σχήμα 8.
1. Δένουμε μια λεντία με μπεντένι στην πρύμη.
2. Με το πηδάλιο στη μέση κάνουμε ανάποδα για να ανοίξει η πλώρη μας και να ξεπεράσει το σκάφος μπροστά μας. Η πρύμη μας παραμένει ακίνητη.
3. Μόλις ξεπεράσει η πλώρη μας, κάνουμε πρόσω, παίρνουμε το μπεντένι μέσα και φεύγουμε.


Άπαρση με τον καιρό από την μπάντα (σχήμα 9)

Στην περίπτωση αυτή φεύγουμε με την πρύμη και φυσικά είναι απαραίτητη η χρήση της λεντίας για να ξεκολλήσει η πρύμη από το μώλο.
1. Δένουμε μία λεντία με μπεντένι για να κρατήσουμε την πλώρη μας.
2. Γυρίζουμε το τιμόνι όλο αριστερά (εφόσον είμαστε με την αριστερή μπάνια στο μώλο) και κάνουμε πρόσω.
3. Η κίνηση αυτή θα φέρει μέσα την πλώρη και θα βγάλει αντίστοιχα έξω την πρύμη μας, βοηθούμενη και από το πηδάλιο.

4. Μόλις ξεπεράσουμε το σκάφος στην πρύμη μας, κάνουμε ανάποδα για να φύγουμε και παίρνουμε μέσα το μπεντένι.


Τώρα, που «ξέρουμε»!!! από μανούβρα, θα πρέπει να προσθέσουμε πως το Α και το Ω της μανούβρας είναι να μην το παίζουμε καμικάζι. Μικρές ταχύτητες, αλλά αρκετή ωστική δύναμη είναι ό,τι χρειαζόμαστε για να αποφύγουμε ζημιές στο δικό μας αλλά και σε άλλα παρακείμενα σκάφη, που δεν μας φταίνε τίποτα, αν εμείς έχουμε υπερβολική εμπιστοσύνη στις ικανότητες μας.