Πλαστικοποίηση ξύλινου σκάφους

Πλαστικοποίηση ξύλινου σκάφους

Για προστασία και εύκολη συντήρηση

Του Σταύρου Ψαθέρη

Το θέμα της πλαστικοποίησης ενός ξύλινου σκάφους είναι τόσο μεγάλο, που θα μπορούσε να αποτελέσει το αντικείμενο ενός ολόκληρου βιβλίου. Στο θέμα μας εδώ, δεν θα επεκταθούμε σε λεπτομέρειες, δεν θα αναφερθούμε σε διάφορες δύσκολες μεθόδους, ούτε θα μιλήσουμε για τη χρήση πανάκριβων υλικών. Απλά, θα περιοριστούμε στην ανάλυση της πιο απλής μεθόδου πλαστικοποίησης, με πολυεστέρα και υαλοϋφάσματα.

Προτού ακόμη ξεκινήσουμε με τις διάφορες μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την πλαστικοποίηση ενός ξύλινου σκάφους, καλό είναι να γνωρίσουμε όλα τα απαραίτητα υλικά και εργαλεία που απαιτούνται γιΆ αυτή τη δουλειά.


Από την πλαστικοποίηση μηχανοκίνητου 25 μετρων ναυπηγημένου από κόντρα πλακέ θάλασσας

Σύνθεση και ιδιότητες διαφόρων τύπων υαλοϋφασμάτων
Το γυαλί είναι συνδυασμός από πολλές κοινές πρώτες ύλες, όπως το διοξείδιο του πυριτίου, το οξείδια του ασβεστίου, το οξείδιο του αλουμινίου και άλλα συστατικά σε μικρότερο ποσοστό. Μεταξύ των γνωστών συμπαγών υλικών, το γυαλί είναι το μοναδικό, γιατί δεν έχει εμφανή κρυσταλλική δομή και ουσιαστικά είναι ένα ψυχρό υγρό με πάρα πολύ υψηλό ιξώδες και εφελκυσμό επιφάνειας. Το γυαλί έχει πολύ μεγάλη αντοχή και αυτός είναι ο λόγος που παράγεται σε ίνες, για να παρουσιασθεί η μορφή ενός σκληρού και μεγάλης αντοχής υλικού, γνωστού σαν υαλοΰφασμα, το οποίο χρησιμοποιείται σαν ενισχυτικό για πλαστικές κατασκευές και επισκευές. Πρέπει να σημειωθεί ότι το υαλοΰφασμα είναι ισχυρότερο από το σίδηρο και στις μέρες μας χρησιμοποιείται ευρύτατα, επειδή έχει χαμηλό κόστος παραγωγής, ευκολία στο φορμάρισμα, αντοχή και συγχρόνως είναι ένα μονωτικό υλικό. Κατά τη χρήση του σε κατασκευές ή επισκευές, το υαλοΰφασμα χρησιμοποιείται μαζί με εποξική ρητίνη. Σκοπός της ρητίνης είναι να δέσει, δηλαδή, να ενώσει τα στρώματα ή τις συστοιχίες του υαλοϋφάσματος ή των υαλοϋφασμάτων σΆ ένα σύνολο και παράλληλα να «ποτίσει» τις επιστρώσεις μεταξύ τους για να μη ξεφτίζουν, με αποτέλεσμα τη μείωση των τάσεων μεταξύ των στρωμάτων. Σε σπάνιες ή ειδικές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται ειδικές ρητίνες, που έχουν την ιδιότητα να αλλάζουν τα κύρια χαρακτηριστικά του υαλοϋφάσματος.

Είδη υαλοϋφασμάτων
Στο εμπόριο υπάρχουν όλα τα είδη και τα προϊόντα του υαλοϋφάσματος. Συνήθως χρησιμοποιούνται οι πιο κάτω τύποι σε διάφορα βάρη ανά τετραγωνικό μέτρο (γραμμάρια ανά τετραγωνικό μέτρο). Υαλοϋφάσματα τύπου «woven roving», τύπου «mat» και τύπου «cloth».


Βάρκα κατασκευασμένη από κόντρα πλακέ θάλασσας έτοιμη να δεχτεί το πρώτο φύλλο υαλοφάσματος

Καταλύτες, επιταχυντές και πολυμερισμός
Η χρησιμοποίηση πολυεστερικών ρητινών πάνω σε υαλοϋφάσματα απαιτεί ένα σωστό στέγνωμα (τράβηγμα) προτού γίνει οποιαδήποτε άλλη δουλειά. Η διαδικασία τη ξήρανσης είναι μια χημική αντίδραση και ονομάζεται πολυμερισμός. Χημικά, αυτός ο όρος συμβολίζει τη συγκέντρωση μεγάλων ομάδων μορίων, διαμέσου χημικών συνδέσεων. Εάν πολλά μόρια συγχωνευθούν μΆ αυτό τον τρόπο, τότε το αποτέλεσμα θα είναι ένα προϊόν σκληρό, δυνατό και συμπαγές, το οποίο στην τελική του μορφή θα έχει το σχήμα της καλύμπρας (καλουπιού) πάνω στο οποίο θα έχει δουλευτεί. Δύο συστατικά είναι απαραίτητα για τον επιτυχή πολυμερισμό (πήξιμο) της ρητίνης, ο καταλύτης και ο επιταχυντής. Ο καταλύτης είναι ένα υλικό που με την παρουσία του βοηθά τη χημική αντίδραση, χωρίς βασικά να παίρνει μέρος στην πραγματική αντίδραση. Ο επιταχυντής είναι υλικό που επενεργώντας μαζί με τον καταλύτη, βοηθά στον πολυμερισμό, χωρίς βασικά να έχει καταλυτικές ιδιότητες. Πολλοί προμηθευτές προμηθεύουν στο εμπόριο ρητίνες, οι οποίες περιέχουν τον επιταχυντή ή όχι. Αυτά τα υλικά αν υποθηκευθούν σωστά, έχουν μεγάλο όριο ζωής. Σε γενικές γραμμές, στη χρησιμοποιούμενη ρητίνη πρέπει να χρησιμοποιείται τόσος καταλύτης, ώστε να αρχίζει η στερεοποίηση όταν έχει αποφασισθεί το επιθυμητό σχήμα ή φορμάρισμα. Ο χρόνος, γιΆ αυτές τις αντιδράσεις-λειτουργίες, αναφέρεται από τον προμηθευτή των προϊόντων, μαζί με τη σωστή αναλογία καταλύτη-επιταχυντή, για να επιτευχθούν σωστά και καλά αποτελέσματα. Ο χρόνος που απαιτείται για νΆ αρχίσει η στερεοποίηση ονομάζεται «χρόνος πήξης». Εάν χρησιμοποιηθεί στη ρητίνη μεγάλη ποσότητα καταλύτη, τότε το προϊόν θα είναι σκληρότερο και ο χρόνος πηξίματος μικρότερος. Με αυτό τον τρόπο, όμως, υπάρχει κίνδυνος να μειωθεί πολύ η ποιότητα της κατασκευής. Αντίθετα, αν χρησιμοποιηθεί μικρή ποσότητα καταλύτη, τότε η ρητίνη θα πήξει αργά, μπορεί και καθόλου, με αποτέλεσμα την απώλεια χρόνου και υλικού.


Βάρκα πλαστικοποιημένη λίγο πρίν το στοκάρισμα

Εξωτερικές επιστρώσεις (gel coat)

Η στιλπνή και αδιαφανής επιφάνεια (συνήθως χρωματιστή), των πολυεστερικών κατασκευών και επενδύσεων ονομάζεται gel coat. Σκοπός του είναι να προστατεύει την κατασκευή ή την επικάλυψη, να τη στεγανοποιήσει και συγχρόνως να δίνει χάρη στο μάτι. Το gel coat καλύπτει τις επιφάνειες και τους παρέχει απόλυτη προστασία, περιορίζει τα γδαρσίματα και προστατεύει την κατασκευή ή την επένδυση, ακόμη και από τη ραδιενέργεια. Το gel coat εξουδετερώνει και τις ανάγκες της τελικής βαφής μιας πολυεστερικής κατασκευής ή επένδυσης. Το gel coat αποτελείται από διάφορα υλικά, όπως η πολυεστερική ρητίνη, η χρωστική ύλη και ο καταλύτης. Η επεξεργασία του είναι ανάλογη των απαιτήσεων και των οδηγιών του προμηθευτή.

Εργαλεία πλαστικοποίησης
Για την πλαστικοποίηση ενός σκάφους απαιτούνται διάφορα εργαλεία (σχήμα 1). Τα πιο χρήσιμα είναι: Προστατευτικά λαστιχένια γάντια, ψαλίδι για την κοπή του υαλοϋφάσματος, κουβάς 8-10 κιλών με υποδιαιρέσεις για τον πολυεστέρα, κουβάς καθαρισμού εργαλείων, σπάτουλα διασκορπισμού πολυεστέρα από σκληρό ξύλο ή λάμα αλουμινίου, ζυγαριά για το ζύγισμα του πολυεστέρα, μετρητικό ποτήρι με υποδιαιρέσεις για τον καταλύτη, αναμεικτήρας πολυεστέρα, κοινά ρολά βαφής, μεταλλικά ρολά υαλοϋφάσματος, περιστροφικό τριβείο, πινέλα πλακέ και στρογγυλά, οδηγός κοπής υαλοϋφάσματος από εύκαμπτο πλαστικό πάχους τριών (3) χιλιοστών ή από λεπτή λωρίδα ανοξείδωτου χάλυβα, πατόχαρτα, γυαλόχαρτα, ντουκόχαρτα, σπάτουλες στοκαρίσματος, πιστόλι βαφής κ.ά.


Πιλοτίνα 4,80 μετά την πλαστικοποίηση έτοιμη για τελικό βάψιμο

Γενικά

Η πρόσφυση του πολυεστέρα πάνω στο κόντρα πλακέ θάλασσας και σε ορισμένα είδη ναυπηγήσιμης ξυλείας είναι απόλυτη, εφόσον «δουλευτεί» σωστά και δεν πρέπει να αμφισβητείται από κανένα. Θα πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα, ότι η πλαστικοποίηση ενός κατασκευαζόμενου νέου σκάφους γίνεται μόνο για λόγους καλής εμφάνισης, στερεότητας, ευκολίας στη συντήρηση και στεγανότητας και όχι για την αύξηση της αντοχής του, εφόσον είναι σωστά μελετημένο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν συνιστάται η μείωση του πάχους του πετσώματος ενός κατασκευαζόμενου νέου σκάφους, επειδή θα τοποθετηθούν πάνω του τα διάφορα υλικά της πλαστικοποίησης. Αρκετοί κατασκευαστές ακολουθούν αυτή τη λανθασμένη μέθοδο, χωρίς να σκεφθούν ότι το σκάφος τους θα γίνει στο τέλος πιο βαρύ και θα στοιχίσει, οπωσδήποτε, πολύ περισσότερο. Αν και η πλαστικοποίηση ενός σκάφους με πολυεστέρα και υαλοϋφάσματα είναι, οπωσδήποτε, πολύ ακριβότερη και δυσκολότερη δουλειά από το χρωματισμό του, ωστόσο τα πλεονεκτήματά της είναι πολλαπλά και αδιαμφισβήτητα. Τα σπουδαιότερα είναι:

• Ρωγμές και τρύπες κλείνονται μια για πάντα.
• Η εξωτερική εμφάνιση του σκάφους βελτιώνεται κατά ,βούληση.
• Το σκάφος ενισχύεται γενικά με την προσθήκη του νέου «στρώματος», ενώ είναι δυνατή και η ειδική ενίσχυσή του σε ορισμένα σημεία ή διευθύνσεις για κάποιο σκοπό, π.χ. ειδική ενίσχυση της παπαδιάς για τοποθέτηση μεγαλύτερης εξωλέμβιας μηχανής.
• Η αντοχή του σκάφους σε κτυπήματα και γδαρσίματα μεγαλώνει με την πλαστικοποίηση και η ζωή του ξύλου παρατείνεται επΆ αόριστα, γιατί έτσι προφυλάσσεται από το σάπισμα.
• Ετήσια πολυδάπανη συντήρηση δεν απαιτείται, όπου γίνεται πλαστικοποίηση.

Φυσικά, όλα αυτά ισχύουν, όταν η πλαστικοποίηση γίνει σωστά, γιατί αν αποτύχει, τότε, το σάπισμα του ξύλου και η όσμωση θα εμφανισθούν πολύ γρήγορα. Σε περιπτώσεις πλαστικοποίησης του καταστρώματος, είναι δυνατή η τοποθέτηση αντιολισθητικής επίστρωσης. Για να «πετύχει» η πλαστικοποίηση ενός ξύλινου σκάφους, θα πρέπει να γίνει η κατάλληλη προετοιμασία της ξύλινης επιφάνειας. Όλες οι τρύπες και οι ρωγμές θα πρέπει να στοκαριστούν καλά και να αφαιρεθεί από πάνω της τυχόν σκόνη, βρωμιά, λάδια, γράσα, παλιά χρώματα ή υγρασία. Αν το σκάφος είναι μικρού μήκους και η πλαστικοποίηση τελειώνει σε μια μέρα, η δουλειά αυτή μπορεί να γίνει σε ανοικτό χώρο και εφόσον η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι περί τους 20 βαθμούς Κελσίου και η υγρασία περιβάλλοντος μέχρι 60%. Αν το σκάφος είναι μεγάλου μήκους και απαιτούνται πολλές ώρες ή μέρες για να τελειώσει η πλαστικοποίηση, τότε χρειάζεται στεγασμένος χώρος, καλά αεριζόμενος, με σωστή σταθερή θερμοκρασία και υγρασία. Η χρησιμοποιούμενη μέθοδος πλαστικοποίησης είναι ανάλογη της μεθόδου
κατασκευής του πετσώματος του σκάφους. Πάντως, όπως και αν έχει το πράγμα, η όλη εργασία πρέπει να γίνει με μεγάλη, φροντίδα και επιμέλεια. Προτού αρχίσει μια καινούργια φάση, πρέπει να γίνονται μικρά δείγματα και έλεγχος των αποτελεσμάτων. Ο εργαζόμενος πρέπει να αλείβει τα χέρια του με αλοιφή κεριού για να καθαρίζουν με ευκολία στο τέλος, αν και το ιδανικό είναι να φοράει τα κατάλληλα γάντια. Κοντά στον τόπο εργασίας πρέπει να
υπάρχει πρόχειρο, αρκετό, ασετόν για το πλύσιμο και τον καθαρισμό των εργαλείων, προτού πήξει πάνω τους ο πολυεστέρας. Απαγορεύεται η ανάμιξη καταλύτη και επιταχυντή. Υπάρχει κίνδυνος για μια αρκετά δυνατή έκρηξη. Απαγορεύεται το κάπνισμα και κάθε χρήση φωτιάς. Πριν από τη χρήση του πολυεστέρα, πρώτα ανακατεύεται ο επιταχυντής με τον πολυεστέρα και την τελευταία στιγμή προστίθεται ο καταλύτης και ανακατεύεται όλο το μείγμα πολύ καλά. Ο χρησιμοποιούμενος πολυεστέρας πρέπει να είναι, κατά προτίμηση, «θιξοτροπικού» τύπου, για να μη στραγγίζει στις κάθετες επιφάνειες. Η ποσότητα που θα χρειασθεί, βρίσκεται σε απόλυτη σχέση με το υαλοΰφασμα που θα χρησιμοποιηθεί, τόσο από πλευράς τύπου – «woven roving», «mat» και «cloth» – όσο και από πλευράς βάρους ανά τετραγωνικό μέτρο. Πάντως, μια σχέση πολυεστέρα προς υαλοΰφασμα γύρω στο 2 προς 1 ή 2,5 προς 1 είναι η πλέον ιδανική. Επαλείψεις πιο «πλούσιες» από το κανονικό με πολυεστέρα, είναι το ίδιο περίπου άτεχνες με τις πιο «φτωχές», οι οποίες δημιουργούν ένα σχετικά ξερό και ξασπρισμένο σύνολο, με αποτέλεσμα τη μελλοντική όσμωση. Σαν εξωτερική επάλειψη μιας
πλαστικοποιημένης επιφάνειας χρησιμοποιείται ένα «ισοφθαλικό» έγχρωμο,
συνήθως, «gel coat» ή έστω μια «ισοφθαλική ρητίνη» σε ποσότητα 300 περίπου γραμμαρίων ανά τετραγωνικό μέτρο επαλειφόμενης επιφάνειας.


Πλαστικοποιημένη πιλοτίνα

Προεργασία
Η πρώτη δουλειά είναι να εξασφαλισθεί η σωστή θέση της όλης επιφάνειας που θα πλαστικοποιηθεί. Για ανοικτά σκάφη το πράγμα είναι απλό, γιατί εύκολα είναι δυνατόν να αναστραφούν. Για μεγαλύτερα σκάφη ή σκάφη με υπερκατασκευές, η μόνη δυνατότητα είναι να πλαστικοποιηθούν από τη μια πλευρά γερμένα στο πλάϊ και ύστερα από την άλλη. Στη συνέχεια, ξύνεται η επιφάνεια για να αφαιρεθούν τα παλιά χρώματα και οι στόκοι, μέχρι να αποκαλυφθεί καθαρό και ξερό ξύλο. Αυτό πρέπει να γίνει με ένα περιστροφικό τριβείο, αλλά με προσοχή, ώστε να μην αγριέψει πολύ η επιφάνεια και δημιουργηθούν ανωμαλίες (φαγώματα). Δεν συνιστάται η χρησιμοποίηση χημικών μέσων ή καμινέτου για την αφαίρεση των παλαιών χρωμάτων και των στόκων, γιατί και τα δύο προσβάλλουν το ξύλο, δημιουργώντας κακές προϋποθέσεις συγκόλλησης (πρόσφυσης) του πολυεστέρα πάνω σΆ αυτό. Τέλος, στοκάρονται με πολυεστερικό στόκο όλες οι ρωγμές και τρίβεται η επιφάνεια σωστά, μέχρι να στρώσει. Πριν από την εφαρμογή του επόμενου στρώματος στόκου (αν απαιτείται) το σκάφος σκουπίζεται από τις σκόνες. Σε περίπτωση νέας κατασκευής και ειδικά όταν το σκάφος έχει πετσωθεί με κόντρα πλακέ θάλασσας, τότε δεν απαιτείται τίποτε από τα πιο πάνω, παρά μόνο ένα ψιλοστοκάρισμα των ματίσεων των φύλλων των κόντρα πλακέ και των κεφαλιών των βιδών ή των καρφιών, τρίψιμο της επιφάνειας και σκούπισμα. Πολυεστερικός στόκος υπάρχει έτοιμος στο εμπόριο ή μπορεί να κατασκευασθεί από τον ενδιαφερόμενο. Η συνταγή για την κατασκευή του είναι η εξής:
Πολυεστέρας 100 μέρη.
Επιταχυντής 0,5% μέρη.
Καταλύτης 1,5% μέρη.
Αεροζίλ όσο χρειάζεται.

Το Αεροζίλ είναι το καλύτερο είδος «filler» (σκόνη γυαλιού) για την κατασκευή του στόκου. Ο καταλύτης προστίθεται την τελευταία στιγμή και για ποσότητα στόκου που uα απαιτηθεί, το πολύ, για μισή ώρα χρησιμοποίησης του.

Η εργασία της πλαστικοποίησης
Αφού ετοιμασθεί η εξωτερική επιφάνεια του σκάφους που θα πλαστικοποιηθεί και είναι τελείως ξερή και καθαρή, αρχίζει το «πότισμά» της με προετοιμασμένο πολυεστέρα, που πρέπει να έχει την ακόλουθη σύνθεση:

Πολυεστέρας 80 μέρη.
Στυρένιο 20 μέρη.
Επιταχυντής 0,5% μέρη.
Καταλύτης 2% μέρη.

Προτού τοποθετηθεί ο καταλύτης μέσα στον πολυεστέρα, ο πολυεστέρας διαλύεται με στυρένιο (συνηθίζεται να λέγεται και διαλυτικό πολυεστέρα). Ανακατεύεται, πρώτα, ο πολυεστέρας, ο επιταχυντής και το στυρένιο και ο καταλύτης προστίθεται την τελευταία στιγμή. Το «πότισμα» της επιφάνειας γίνεται με προσοχή (200-250 γραμμάρια για κάθε τετραγωνικό μέτρο επιφάνειας) και κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να απορροφηθεί τελείως, χωρίς να μείνει και πιάσει «κρούστα» πάνω της. Αυτό είναι σημαντικό, γιατί είναι η αρχή της καλής πρόσφυσης των μετέπειτα στρωμάτων. Αφού στεγνώσει το πρώτο «Πότισμα» (χρειάζονται περίπου δύο ώρες) και πήξει τελείως, ακολουθεί ένα δεύτερο, με μείγμα πολυεστέρα, επιταχυντή και καταλύτη, που πρέπει να έχει την ακόλουθη σύνθεση:

Πολυεστέρας 100 μέρη.
Επιταχυντής 0,3% μέρη.
Καταλύτης 08% μέρη.

Αμέσως μετά (πριν πήξει το δεύτερο «πότισμα» του πολυεστέρα), απλώνεται το υαλοΰφασμα και κολλιέται πάνω στο νωπό στρώμα του πολυεστέρα (με τη βοήθεια ενός ρολού), πατιέται καλά και παραμένει έτσι, μέχρι να πήξει. Αυτό γίνεται για να μη μετακινηθεί το υαλοΰφασμα στην επόμενη φάση του «ποτίσματος». Τώρα, έχει σειρά το σωστό «πότισμα» του υαλοϋφάσματος, με μείγμα πολυεστέρα, επιταχυντή και καταλύτη (μείγμα δεύτερου «ποτίσματος» χωρίς στυρένιο). Η ιδανική σχέση μεταξύ πολυεστέρα και υαλοϋφάσματος είναι γύρω στο 2 προς 1 ή 2,5 προς 1.Στις περισσότερες περιπτώσεις, η τοποθέτηση του υαλοϋφάσματος συνιστάται να γίνεται κατά μήκος του σκάφους, έτσι ώστε να αποφεύγονται οι πολλές ραφές και η τελική εξωτερική εμφάνιση να είναι βελτιωμένη. Τυχόν πιέτες ή ζαρώματα του υαλοϋφάσματος, που δεν είναι εύκολο να «καθίσουν» μετά το πήξιμο του πολυεστέρα, ψαλιδίζονται. Σε περιπτώσεις επικάλυψης των υαλοϋφασμάτων (περιοχή παπαδιάς, σωτροπιού, κορακιού και τσακισμάτων σκάφους) αυτές πρέπει να είναι περί τα 75-100 χιλιοστό, ανάλογα με το μέγεθος και τις απαιτήσεις του σκάφους. Προετοιμάζοντας μικρές ποσότητες μείγματος πολυεστέρα, επιταχυντή και καταλύτη, ποτίζεται το υαλοΰφασμα με προσοχή, ώστε να καθίσει σε όλα τα δύσκολα σημεία και με τη βοήθεια ενός μεταλλικού ρολού, διώχνονται όλες οι φυσαλίδες του αέρα, που μπορεί να εγκλωβισθούν κατά το «πότισμα». Για περιπτώσεις που χρειάζεται η εφαρμογή δύο στρωμάτων υαλοϋφασμάτων, ενός mat και ενός cloth (πλεκτού), πρώτα τοποθετείται το mat και «ποτίζεται» με πολυεστέρα και στη συνέχεια το cloth, προσθέτοντας και άλλο πολυεστέρα. Αμέσως μετά την πήξη του πολυεστέρα, που χρησιμοποιήθηκε για το mat και πριν σκληράνει τελείως, αφαιρούνται όλες οι προεξοχές με τη βοήθεια ενός περιστροφικού τριβείου και στη συνέχεια, τοποθετείται το cloth και «ποτίζεται» με τον ανάλογο πολυεστέρα. Κατά την τοποθέτηση των διαδοχικών στρωμάτων των υαλοϋφασμάτων, δεν πρέπει να παρεμβάλλεται μεγάλος χρόνος (π.χ. ημέρες). Σε τέτοιες περιπτώσεις χρειάζεται «αναγέννηση» της παλιάς επιφάνειας με ντουκόχαρτο Νο 400 ή με ειδικά αστάρια ή με ασετόν. Μετά το καλό πήξιμο-στέγνωμα του πολυεστέρα, απαιτείται ένα γενικό τρίψιμο-στρώσιμο της πλαστικοποιημένης περιοχής με περιστροφικό τριβείο, για να λειανθεί κάπως η επιφάνεια. Το τρίψιμο πρέπει να γίνει με προσοχή, ώστε να μη φαγωθούν σι ίνες του υαλοϋφάσματος ή των υαλοϋφασμάτων. Όλη η τριμμένη-πλαστικοποιημένη επιφάνεια στοκάρεται, τώρα, με πολυεστερικό στόκο και μετά το στέγνωμά της, ξανατρίβεται, κατά προτίμηση, με παλινδρομικό τριβείο. Τώρα, ξαναγίνεται ένα δεύτερο στοκάρισμα με πολυεστερικό στόκο ή με σιδηρόστοκο δύο συστατικών, που χρησιμοποιείται για τις φαναρτζοδουλειές των αυτοκινήτων. Η επεξεργασία της επιφάνειας τελειώνει με ντουκόχαρτα Νο. 400 και 600. Το αποτέλεσμα είναι ανάλογο της προσπάθειας. Όσο πιο λεία γίνει η πλαστικοποιημένη επιφάνεια, τόσο καλύτερη θα είναι η εμφάνιση και η απόδοση του σκάφους. Το τελικό στρώμα γίνεται με έγχρωμο gel coat ή έστω με ισοφθαλική ρητίνη, σε μια ή περισσότερες στρώσεις. Το πόσες στρώσεις θα γίνουν, είναι απόλυτη συνάρτηση της τελικής επιφάνειας, που θέλει κάποιος να αποκτήσει το σκάφος του. Το gel coat περιέχει, συνήθως, τον ανάλογο επιταχυντή και έτσι χρειάζεται μόνο καταλύτη για να προετοιμαστεί η εφαρμογή. Συνήθως, χρειάζονται 15-20 γραμμάρια καταλύτη στα 1.000 γραμμάρια του gel coat. Στην τελική στρώση του gel coat προστίθενται στο μείγμα (πριν προστεθεί ο ανάλογος καταλύτης) 60 περίπου γραμμάρια διαλύματος 10% παραφίνης, (τίτλου 56º-58º C) σε στυρένιο, ανά 1.000 γραμμάρια gel coat. Μετά την τελική αυτή στρώση, δεν είναι δυνατή η εφαρμογή άλλου στρώματος gel coat, χωρίς να προηγηθεί τρίψιμο της επιφάνειας, γιατί η παραφίνη βγαίνει στην επιφάνεια και επενεργεί σαν αποκολλητικό σώμα. Για την τελική αντιολισθητική επεξεργασία των καταστρωμάτων, συνιστάται προ της εφαρμογής του τελικού στρώματος gel coat με παραφίνη, η επάλειψη της επιφάνειας με ένα πολύ λεπτό στρώμα gel coat (χωρίς παραφίνη), πάνω στο οποίο πασπαλίζεται πολύ λεπτή άμμος (κοσκινισμένη άμμος θάλασσας), προτού αυτό πήξει. Μετά το πήξιμό του, βουρτσίζεται η επιφάνεια για να φύγει η περισσή άμμος και
πάνω στην επιφάνεια εφαρμόζεται το τελικό στρώμα gel coat (με παραφίνη) σε λεπτή στρώση. Τελικά, όλο το πλαστικοποιημένο σκάφος γυαλίζεται με ειδικό κερί. Για σκάφη με κόντρα πλακέ θάλασσας, που βρίσκονται στο στάδια της κατασκευής, ακολουθείται σε γενικές γραμμές η εξής σειρά εργασίας για την πλαστικοποίηση τους.

1. Στρογγύλεμα όλων των γωνιών του σκάφους με ένα περιστροφικό τριβείο και τελικό στρώσιμο τους με ένα γυαλόχαρτο.
2. Στοκάρισμα όλων των τρυπών των κεφαλιών των βιδών ή των καρφιών, των ματίσεων και των τυχόν σόκορων του πετσώματος, που φαίνονται εξωτερικά, με πολυεστερικό στόκο.
3. Στέγνωμα πολυεστερικού στόκου.
4. Τρίψιμο με περιστροφικό και παλινδρομικό τριβείο όλου του πετσώματος, για να λειανθεί σωστά.
5. Καλός καθαρισμός του πετσώματος από τις σκόνες.
6. «Πότισμα» του πετσώματος με μείγμα πολυεστέρα, επιταχυντή, στυρένιου και καταλύτη, με ένα πινέλο.
7. Στέγνωμα μείγματος πολυεστέρα, επιταχυντή, στυρένιου και καταλύτη.
8. «Πότισμα» του πετσώματος με μείγμα πολυεστέρα, επιταχυντή, καταλύτη με ένα πινέλο (η δουλειά αυτή γίνεται σταδιακά) και άπλωμα του υαλοϋφάσματος πάνω στο σκάφος, προτού ακόμη στεγνώσει το μείγμα. Για σκάφη μέχρι 5 μέτρα, απαιτείται ένα φύλλο υαλοϋφάσματος τύπου cloth των 300-450 γραμμαρίων ανά τετραγωνικό μέτρο. Για σκάφη πάνω από 5 μέτρα, απαιτούνται 2 φύλλα των 300-450 γραμμαρίων ανά τετραγωνικό μέτρο, των τύπων mat και cloth. Δύο φύλλα απαιτούνται και για όλα τα σκάφη που το πέτσωμα του πυθμένα τους είναι διπλό.
9. «Πότισμα» υαλοϋφάσματος ή υαλοϋφασμάτων με μείγμα πολυεστέρα, επιταχυντή και καταλύτη. Για υαλοΰφασμα 300 γραμμαρίων ανά τετραγωνικό μέτρο απαιτούνται 600-700 γραμμάρια του πιο πάνω μείγματος, ανά τετραγωνικό μέτρο. Για υαλοΰφασμα 450 γραμμαρίων ανά τετραγωνικό μέτρο, απαιτούνται 900-1.125 γραμμάρια του πιο πάνω μείγματος, ανά τετραγωνικό μέτρο.
10. «Πάτημα» και στρώσιμο του υαλοϋφάσματος ή των υαλοϋφασμάτων, μΆ ένα μεταλλικό ρολό, για να φύγουν οι φυσαλίδες και ψαλίδισμα όλων των πιετών και των άκρων των υαλοϋφασμάτων, προτού πήξει ο πολυεστέρας.
11. «Πήξιμο» και καλό στέγνωμα του πιο πάνω μείγματος.
12. Προσεκτικά τρίψιμο όλης της επιφάνειας με περιστροφικό τριβείο.

13. Καλός καθαρισμός για να φύγουν οι σκόνες.
14. Γενικό στοκάρισμα με πολυεστερικό στόκο.
15. Στέγνωμα πολυεστερικού στόκου.
16. Τρίψιμο πολυεστερικού στόκου με περιστροφικό και παλινδρομικό τριβείο.

17. Καλός καθαρισμός για να φύγουν οι σκόνες.
18. Στοκάρισμα με πολυεστερικό στόκο ή με σιδηρόστοκο δύο συστατικών.

19. Στέγνωμα στόκου.
20. Τελικό τρίψιμο σκάφους με παλινδρομικό τριβείο.

21. Καλός καθαρισμός για να φύγουν σι σκόνες.
22. Χρωματισμός με gel coat ή εποξικό χρώμα ή χρώμα πολυουρεθάνης,
ανάλογα με τις απαιτήσειw. Πρέπει να σημειωθεί ότι, όλες αυτές σι δουλειές γίνονται με το σκάφος τοποθετημένο ανάποδα, πάνω στη φόρμα ή στη σχάρα ανέγερσης.

Το σχήμα 2 δείχνει διάφορες λεπτομέρειες από την πλαστικοποίηση ενός σκάφους, κατασκευασμένου με κόντρα πλακέ θάλασσας. Πλαστικοποίηση καταστρώματος, πλευρών και οροφής καμπίνας γίνεται μετά την αναστροφή του σκάφους στην κανονική του θέση,
ακολουθώντας την πιο πάνω σειρά εργασίας. Για καταστρώματα, πλευρές και οροφές καμπίνας, ένα φύλλο υαλοϋφάσματος τύπου cloth των 200-300 γραμμαρίων ανά τετραγωνικό μέτρο είναι αρκετό.

Το σχήμα 3 δείχνει διάφορες λεπτομέρειες από την πλαστικοποίηση καταστρώματος, πλευρών και οροφής καμπίνας, κατασκευασμένων με κόντρα πλακέ θάλασσας, καθώς και τη σειρά που πρέπει να ακολουθηθεί, για την τοποθέτηση των διαφόρων φύλλων των υαλοϋφασμάτων σε περίπτωση πλαστικοποίησης ενός ιστιοπλοϊκού σκάφους με διπλό τσάκισμα και έρμα, που έχει διαμορφωθεί από τσιμέντο και μπετόβεργες. Για παλιά υπάρχοντα σκάφη, που έχουν κατασκευασθεί με κόντρα πλακέ θάλασσας (ηλικίας πάνω από 5 ετών), που δεν έχουν πλαστικοποιηθεί και έχουν μεγάλη φθορά στο πέτσωμά τους, απαιτείται να γίνει πλαστικοποίησή τους, ακολουθώντας την πιο πάνω σειρά εργασίας. Αν το σκάφος είναι χωρίς καμπίνα, πρέπει να αναστραφεί και να στηριχθεί ανάποδα. Αν έχει καμπίνα ή μεγάλο βάρος, πρέπει να γύρει στο πλάϊ. Όλα τα παλιά χρώματα πρέπει να αφαιρεθούν με ένα περιστροφικό τριβείο (όχι με χημικά μέσα ή με καμινέτο) και να ελεγχθεί η ξηρότητα του σκάφους. Συνήθως, για σκάφη ηλικίας πάνω από 5-6 ετών, που ήταν μόνιμα ή σχεδόν μόνιμα μέσα στη θάλασσα και για τον άλφα ή βήτα λόγο έχουν φθαρεί υπερβολικά, απαιτούνται 3 τουλάχιστον σειρές φύλλων υαλοϋφασμάτων των 300-450 γραμμαρίων ανά τετραγωνικό μέτρο, κομμένων σε λωρίδες πλάτους 50 περίπου εκατοστών.

Το πώς θα τοποθετηθούν αυτές οι λωρίδες των υαλοϋφασμάτων, πάνω στο πέτσωμα του σκάφους, φαίνεται στο σχήμα 4. Δεν επιτρέπεται, πλαστικοποίηση σε σκάφη που κατασκευάζονται με το γνωστό παραδοσιακό μας τρόπο (τρεχαντήρια κ.λπ.) και σε σκάφη που κατασκευάζονται με καβαλικευτά μαδέρια. Επιτρέπεται, όμως, σε ορισμένες περιπτώσεις, η πλαστικοποίηση πολλών παραδοσιακών μας σκαφών, με την προϋπόθεση ότι το πέτσωμά τους θα είναι απόλυτα ξερό. Για να γίνει και να πετύχει μια πλαστικοποίηση τέτοιου είδους, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν τουλάχιστον 5 φύλλα υαλοϋφασμάτων (μεταξύ αυτών, ένα φύλλο πρέπει να είναι woven roving των 600 γραμμαρίων ανά τετραγωνικό μέτρο), κομμένα σε λωρίδες πλάτους 50 περίπου εκατοστών. Το πώς θα τοποθετηθούν αυτές οι λωρίδες των υαλοϋφασμάτων, πάνω στα μαδέρια του σκάφους, φαίνεται στο σχήμα 5. Εδώ Θα πρέπει να σημειωθεί ότι απαγορεύεται η εσωτερική πλαστικοποίηση κάθε ξύλινου σκάφους, ανεξάρτητα από τη μέθοδο κατασκευής του.

Η συντήρηση ενός πλαστικοποιημένου σκάφους
Η συντήρηση ενός πλαστικοποιημένου σκάφους είναι η ίδια με τη συντήρηση ενός αντίστοιχου πλαστικού. Κάθε χρόνο απαιτείται έλεγχος για τυχόν ρωγμές στο gel coat και κάθε 3-5 χρόνια, χρωματισμός του σκάφους με gel coat ή με εποξικά χρώματα. Σε οποιοδήποτε μέρος ενός πλαστικοποιημένου σκάφους συμβεί ζημιά, πάνω στην πλαστικοποιημένη επιφάνεια, θα πρέπει να αποκατασταθεί με ανάλογο τρόπο, επικαλύπτοντας γύρω-γύρω περί τα 20 εκατοστά τη γερή επιφάνεια. Από σκουλήκιασμα ή σήψη, η πλαστικοποίηση ασφαλώς δεν κινδυνεύει, αλλά παρόλα αυτά, δεν είναι ικανή να αποφύγει την «μαλούπα» ή τη «στρειδώνα». ΓιΆ αυτό, μια στρώση υφαλοχρώματος είναι απαραίτητη από καιρό σε καιρό.