Ο χειρισμός των πανιών σε ιστιοπλοϊκά σκάφη
Του Μάκη Ματιάτου
Το βιράρισμα και μαϊνάρισμα των πανιών στο σκάφος, αλλά και το σωστό τριμάρισμα είναι από τα βασικά σημεία που θα πρέπει να κατέχει καλά κάθε ιστιοπλόος. ?γνοια ή απειρία στο συγκεκριμένο θέμα δεν δικαιολογείται, γιατί μπορεί εύκολα να προκαλέσει σημαντικές ζημιές στα πανιά και τον εξαρτισμό, αλλά ακόμα και κάποιο τραυματισμό.
Ας θυμηθούμε όμως εδώ μερικά από τα πρωταρχικά αυτά σημεία. Η μαΐστρα
βιράρεται και μαϊνάρεται με το σκάφος ορθοπλωρισμένο και την πλώρη να «βλέπει» στο τόξο του «νεκρού σημείου» του καιρού (σχήμα 1), έτσι ώστε το πανί να μη «γεμίσει», καθώς το βιράρετε ή το μαϊνάρετε.
Πολλές φορές, κατά το βιράρισμα ενδείκνυται να έχουμε την πλώρη μας στα όρια του «νεκρού σημείου», ώστε η μάτσα να είναι λίγο στην μπάντα.
Θυμόμαστε πάντα να έχουμε ελεύθερα τα μουδόσκοινα και boom vang και φροντίζουμε να μην μπερδευτεί το μαντάρι ή η σκότα. Όταν βιράρουμε ή μαϊνάρουμε φροντίζουμε να κρατάμε τη μάτσα με το μπαλαντσίνι, για να μην
«πιάνουν» τα σκυλάκια στο σιδηρόδρομο του καταρτιού (σχήμα 2).
Τα πλωριά πανιά βιράρονται ή μαϊνάρονται όπως και να ταξιδεύουμε σε σχέση με τον καιρό. Ειδικά με τον καιρό στα πρύμα, φροντίζουμε να
μαϊνάρουμε την τζένοα, «κρύβοντάς» την με τη μαΐστρα, για να της κόψουμε τον αέρα (σχήμα 3). Στα σκάφη κρουαζιέρας με σύστημα furling, μαζεύουμε την τζένοα, φροντίζοντας να είναι μισογεμισμένη για να τυλιχτεί καλύτερα, χωρίς ζάρες γύρω από τον πρότονο. Σε κάθε περίπτωση φροντίζουμε να ελέγχουμε τη μάτσα, ειδικά στο βίρα της μαΐστρας, μήπως φουσκώσει
ξαφνικά το πανί και χτυπήσει κάποιον στο κεφάλι, κάτι που επίσης μπορεί να συμβεί σε χειρισμούς του τακ και της μπότζας.
Τέλος, τα ανεμούρια μιλάνε μόνα τους και μας βοηθούν στο τριμάρισμα.
Τα γνωστά μας tell tails είναι εκείνα τα «ομιλητικά» νηματάκια πάνω στα πανιά που μιλούν τη δική τους γλώσσα. Εδώ, λοιπόν, ας θυμηθούμε τι μας δείχνουν με τη συμπεριφορά τους.
Στην περίπτωση Α του σχήματος 4, τα πανί μας είναι τριμαριμένο άψογα. Στην περίπτωση Β, μας λένε πως πρέπει να ποδίσουμε ή να φερμάρουμε λίγο τη σκότα. Στην περίπτωση Γ μας δείχνουν απλώς πως πρέπει να ορτσάρουμε ή να λασκάρουμε λίγο τη σκότα. Αυτή είναι η γλώσσα με την οποία μιλάνε τα ανεμούρια σε όλους τους ιστιοπλόους.
