Η προπέλα του σκάφους
Του Ιάσονα Θαλασσινού
Οι προπέλες είναι ο κινητήριος μοχλός κάθε σκάφους που διαθέτει μηχανή. Και όμως, πολλοί φίλοι του σκάφους αναψυχής δεν ξέρουν τα βασικά χαρακτηριστικά τους. Θα προσπαθήσουμε εδώ να κάνουμε μια σύντομη γνωριμία με την προπέλα και τα κύρια χαρακτηριστικά της.
Η προπέλα συνήθως χαρακτηρίζεται από τον αριθμό των φτερών της και δύο ακόμα αριθμούς, που εκφράζουν σε ίντσες, τη διάμετρο και το βήμα της. Στο σχήμα 1 βλέπουμε ότι, η διάμετρος και η διαδρομή είναι δύο στοιχεία, από τα οποία το πρώτο εκφράζει την εξωτερική διάμετρο της περιφέρειας των φτερών, ενώ το δεύτερο την απόσταση, που θεωρητικά θα διανύσει η προπέλα με μια πλήρη περιστροφή πάνω σε στερεό έδαφος. Έτσι, όταν λέμε ό,τι η προπέλα έχει πέντε φτερά και 13 1/4” x 23”, σημαίνει ότι, η διάμετρός της είναι 13 1/4” ίντσες και το βήμα της 23” ίντσες.
Τα σκάφη πλαναρίσματος έχουν τετράφτερες ή πεντάφτερες προπέλες, ενώ τα σκάφη ημιεκτοπίσματος συνήθως τρίφτερες. Σε ιστιοπλοϊκά σκάφη συναντάμε κυρίως δίφτερες ή τρίφτερες προπέλες. Όσο μεγαλύτερο είναι το βήμα της προπέλας, τόσο μεγαλύτερη και η ωστική δύναμή της. Ένα σκάφος για να πλανάρει γρήγορα χρειάζεται προπέλα μεγάλου βήματος. Αυτό όμως πρέπει να βρίσκεται μέσα σε επιτρεπτά όρια, γιατί, αφού το σκάφος πλανάρει, το βήμα της προπέλας περιορίζει την απόδοση. Τα σκάφη υψηλών επιδόσεων σε ταχύτητα επιβάλλεται να έχουν μικρό βήμα. Αυτός είναι και ο λόγος, που οι σύγχρονες προπέλες διαθέτουν χαμηλό βήμα στο κέντρο, που αυξάνεται όσο φτάνουμε στα άκρα των φτερών.
Ας δούμε όμως τώρα πώς υπολογίζουμε το βήμα. Στο σχήμα 2 βλέπουμε την προπέλα σε πλάγια όψη, απ? όπου μετράμε τις αποστάσεις χ και ψ και σε κάτοψη τη γωνία φ. Στη συνέχεια, λύνουμε την παρακάτω απλή εξίσωση:
Βήμα = (χ-ψ) x 360/φ. Προσοχή μόνο, οι μετρήσεις μας σε χ και ψ να είναι σε ίντσες και για να θυμηθούμε μία ίντσα = 2,54 πόντους και ένας πόντος (εκατοστό του μέτρου) = 0,3937 ίντσες.
Αν ενδιαφέρεστε για μια σε βάθος γνωριμία με τις προπέλες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, μπορείτε να βρείτε στο ortsa.gr ένα Μεγάλο Αφιέρωμα στην κατηγορία «Τα σκάφη και τα μυστικά τους» με τίτλο Οι προπέλες και τα μυστικά τους, μια σε βάθος προσέγγιση στις προπέλες και τη λειτουργία τους, γραμμένο από τον Μάκη Ματιάτο.
